Het is het seizoen dat de postjes worden verdeeld. In België wordt al weken feller gediscussieerd over wie op welke stoel gaat zitten dan over de weg die de regering moet inslaan. We weten nu dat Marianne Thyssen de volgende Belgische Europese commissaris wordt. Ze heeft weinig bestuurservaring, maar het Europese spel van permanent overleg tussen Europese Commissie, Europees Parlement en Europese Raad beheerst ze in al zijn finesses.
In Europa verloopt de wisseling van de wacht naar wens. De Poolse premier Donald Tusk volgt Herman Van Rompuy op als voorzitter van de Europese Raad. Tusk staat politiek aan de top in een land dat de ambitie heeft om in Brussel allesbehalve een meeloper te zijn. Het nam de voorbije jaren in de Unie landen uit Midden-Europa en het Balticum onder zijn vleugels. De aanstelling van Tusk brengt die allemaal dichter bij de beslissingscentra. Met de agressieve politiek van Rusland in de regio in het achterhoofd is het ook niet onbelangrijk dat een Pool de volgende tweeënhalf jaar voor Europa spreekt.
Bij de aanstelling van de Italiaanse Federica Mogherini als Hoge Vertegenwoordiger voor het Buitenlands Beleid staan wel vraagtekens. Ze was in eigen land nog maar enkele maanden minister en ze heeft ook niet de Europese ervaring van iemand als Thyssen. Van haar voorgangster, Catherine Ashton, erft ze een haast onmogelijke baan. Zolang de grote lidstaten hun eigen buitenlandse politiek laten voorgaan op die van de Unie, kan de Hoge Vertegenwoordiger nauwelijks meer dan een bemiddelende rol spelen.
De nieuwe voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, maakt deze week bekend welke commissaris in zijn ploeg welke functie krijgt. Het is uitkijken hoe hij de puzzel legt, want hij heeft veel mensen veel beloofd. Ook de Belgen en hun nieuwe commissaris. Zes lidstaten sturen een voormalige eerste minister naar Brussel. Nederland vaardigt zijn veelgeprezen minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans af. De Fransman Pierre Moscovici is in Parijs een toppoliticus. De Duitser Günther Oettinger blijft zonder veel twijfel baas op het belangrijke departement van Energie.
Dat betekent, zoals NRC Handelsblad schreef over de transfer van Timmermans, dat die landen weten waar hun belang ligt: in Europa. Het is ook anderszins significant. Zeker sinds de uitbreiding naar Midden- en Oost-Europa zijn de commissarissen de eerste ambassadeurs van de Unie in hun land. De Belgen spelen in Europa altijd een thuiswedstrijd. Voor mensen in Vilnius of Ljubljana is Brussel zo ver weg als Washington dat is voor een cowboy in New Mexico. Een bekende naam als commissaris helpt dan om het Europese machtscentrum dichterbij te brengen.
Het engagement van die vertrouwde politici kan tot in de verste uithoeken zorgen voor meer legitimiteit en samenhang. Daar heeft uiteindelijk de hele Europese club belang bij. Europa bepaalt almaar meer de regels van het spel. Straks moeten de landen van de eurozone hun begrotingen aan de Commissie voorleggen. De Luxemburger Juncker wordt niet door iedereen even ernstig genomen. Toch werd hij voorzitter omdat hij bij de verkiezingen de Spitzenkandidat was van de partij die de meeste zetels had behaald in het Europees Parlement. Zo was het afgesproken. En zo ontleent hij zijn mandaat indirect aan de stem van de Europese kiezer zelf.
HUBERT VAN HUMBEECK is medewerker van Knack.
Voor mensen in Vilnius of Ljubljana is Brussel zo ver weg als Washington dat is voor een cowboy in New Mexico.
