Op het papier waarop ze haar strip ‘Cordelia’ tekent, houdt Inge Heremans de menselijke waardigheid in stand.
Als het freudianen wordt gevraagd, begint alles onherroepelijk in de vroege kindertijd en is er daarna niets meer aan te doen, is alles voorgoed om zeep. De strips van Ilah kunnen hun gelijk bewijzen. Zo overkomt het Cordelia, het centrale personage in Ilahs werk, nog wel eens dat ze ‘badend in het zweet’ wakker schrikt, wanneer zogeheten ’trauma-schoolfiguren’ in haar dromen opduiken. Daarmee bedoelt ze dan die vreselijke schoolmeesters met ‘kabouterbaarden’ die haar indertijd hebben opgezadeld met angsten en schuldgevoelens – ‘Juffrouw Martje is niet boos maar bedroefd’ – die kennelijk nooit meer weggaan.
Maar dan blijkt dat Cordelia strips tekent en ze neemt zich voor om die akelige lui uit haar kindertijd daarin een plaats te geven. En wraak zal haar deel zijn, want ze tekent hen naar eigen zeggen bewust ‘heel lelijk’. Hoewel, lelijk? Na gedane zaken komt Cordelia tevreden tot het besluit: ‘ze lijken gewoon sprekend’ – dit is realisme.
Het verhaaltje suggereert een min of meer grote gelijklopendheid tussen het strippersonage Cordelia en Ilah, een pseudoniem gevormd door de initialen van tekenares Inge Heremans (30). De gelijkenis zou zelfs fysiek vaststelbaar zijn – maar dat komt wel meer voor bij striptekenaars. Nu is het gebeurlijke autobiografische karakter van de Cordelia-strip op zichzelf natuurlijk van geen belang. Het feit zelf is niettemin interessant omdat het een indicatie geeft van de manier waarop Inge Heremans te werk gaat. Tekenen is voor haar kennelijk een manier waarop ze de wereld naar haar hand zet en het verleden bezweert. Op het blad papier is de tekenaar tenslotte alléén de baas, wat in het echte leven helaas maar zelden voorkomt.
WOEDE EN WAARDIGHEID
Inge Heremans – van vorming een filosofe die een scriptie maakte over Le rire van Henri Bergson – behoort tot de zeer zeldzame vrouwelijke tekenaars in de nochtans bloeiende, jonge Vlaamse strip- en cartoongilde, die inmiddels ook ruimschoots haar weg naar de Vlaamse dag- en weekbladpers heeft gevonden. Ilah tekent sinds vijf jaar de korte strip Cordelia – een hooguit enkele plaatjes tellende, zogeheten stop comic – voor een wekelijkse bijlage van de krant De Morgen. Daaruit maakte ze zopas een beknopte selectie met een opvallende narratieve continuïteit voor het boekje met de titel, inderdaad, Cordelia. In diezelfde krant publiceerde ze enkele maanden lang ook de dagstrip Claus, maar die werd daar evenwel afgevoerd en verschijnt sindsdien in het mannenblad Menzo.
Inge Heremans tekent heel economisch en brengt slechts de hoogst noodzakelijke attributen op papier, meestal ondersteund door suggestieve kleuren. De met minimale middelen tot stand gebrachte sfeer concentreert alle aandacht op het centrale personage. Er ‘gebeurt’ dus niet veel in deze tekeningen, die vooral om Cordelia’s bedenkingen draaien. Ze ventileren al te menselijke, maar tegenstrijdige, in het publieke leven onoorbare of ambivalente gedachten en gevoelens: jaloezie, eenzaamheid, twijfel, woede, frustratie, behaagzucht, verlegenheid, ambitie, niet begrepen worden, wraakzucht, onhandigheid, het hele, helaas welbekende gamma.
Doorheen dat alles loopt één verlangen: het handhaven van de persoonlijke waardigheid. Zich niet willen aanstellen door te rennen om de bus nog te halen, bijvoorbeeld, maar als gevolg daarvan wel de bus missen natuurlijk. Zeer herkenbaar. Een mens moet in alle omstandigheden zijn trots zien te bewaren, maar dat heeft ook zijn prijs.
Cordelia is vanuit deze optiek zeer efficiënt getekend – en geschreven, want de strip bevat veel tekst. Van klassieke pointes is hier dan ook geen sprake; alles is doortrokken van ingetogenheid en deemoed en eindigt altijd in mineur. Door zijn herkenbaarheid gaat van de strip een troostend effect uit, dat bij de ontvankelijke lezer een warm gevoel van dankbaarheid losweekt. Maar dat moet natuurlijk niet hardop worden gezegd.
Ilah, ‘Cordelia’, Oogachtend, Leuven, 60 blz., 349 fr.
Marc Reynebeau
