De eerste keer dat twee volwassen mannen zich ten behoeve van een televisieformat en geheel uit vrije wil lieten opsluiten in een container, schreven we april 1989. In Container – zo heette dat programma daadwerkelijk – probeerden twee intellectuele types met wat gezwets over kunst het volk te verheffen. Die missie strandde helaas op deerniswekkende wijze omdat het beoogde volk had vergeten te kijken, een handvol bloedverwanten van het presentatieduo niet te na gesproken.
Vijfentwintig jaar later deden Tom Waes en u iets vergelijkbaars, maar dan zonder dat gezwets en uitsluitend met de bedoeling om het volk wat te verstrooien. In het kader van de macho-match Wauters vs. Waes werd u vorige week onderworpen aan een paar erg zenuwslopende proeven, terwijl u zich, beroofd van elk tijdsbesef, dagenlang in een container bevond. Vlaanderen zat, een handvol daklozen niet te na gesproken, integraal aan de buis gekluisterd. Iedereen heeft zo kunnen zien wat ik eigenlijk al lang wist: u beschikt over een spirituele spierkracht die men doorgaans alleen in boeddhistische kloosters aantreft.
U was niet de enige die zich had teruggetrokken in zelfgekozen gevangenschap. Om zich eens te verplaatsen in het hoofd van een gedetineerde had een aantal topmagistraten twee dagen doorgebracht in de nieuwe gevangenis van Beveren. Zij verlieten de cel met tranen in de ogen en een fundamenteel andere visie op de impact van een opsluiting. U daarentegen, die werd blootgesteld aan lawaai, slaaptekort en andere vormen van mentale foltering waarvoor men in Guantanamo zou terugdeinzen, verliet de container met de glimlach. U had het overleefd met twee vingers in de neus en beide handen op de rug gebonden.
Een week eerder had u ons al verbaasd. Toen nam u het tegen Waes op in een pedagogische opdracht: u moest een volledig derde leerjaar de beginselen van het communisme bijbrengen. Waes deed dat op zeer autoritaire wijze en verloor de helft van zijn leerlingen, u hanteerde de speelse invalshoek en kreeg alle kinderen mee. In de kwaliteitspers barstte prompt een debat los over de wenselijkheid om uw aanpak te verruimen naar het gehele Vlaamse onderwijs – een blijk van erkenning waar Pascal Smet alleen maar van kan dromen.
En dan te bedenken dat het allemaal zo pretentieloos begon. Eind jaren tachtig zette u het niet alleen op een zingen, maar werd u ook een van de vaste VTM-gezichten. De Vlaamse kijker, die het qua amusement altijd had moeten stellen met de snor van Ted de Braak en de hamsters van Fred Oster, werd mede dankzij u cultureel geëmancipeerd. Toch bleef u voor de meeste waarnemers domweg een meisjesidool. Mick Jagger uit de Sarma.
Mijn oordeel over u kantelde op zondag 1 oktober 2006, toen u samen met Tom Barman de schouders zette onder de 0110-concerten: een opgestoken middelvinger richting Vlaams Belang die u heel wat haatmail opleverde. Toen u met Clouseau later het nummer Leve België uitbracht, kreeg u zelfs een toornige Geert Bourgeois te verduren – en wéér die haatmailclub, die ondertussen was verhuisd van het VB naar de N-VA. De koelbloedigheid waarmee u ook dat doorstond, nam mij toen al voor u in: u wil niet per se een allemansvriendje zijn, zoals veel andere BV’s in de sector van het lichte entertainment.
Dat u, in weerwil van dat weerbarstige kantje, toch kijkcijferrecords blijft boeken en Sportpaleizen blijft vullen, heeft allicht te maken met de nederigheid waarmee u het succes in ontvangst neemt en het knapperige optimisme dat u uitstraalt. U zult in de file ongetwijfeld soms ook de aanschaf van een bazooka overwegen, maar u zult er nooit uw goede humeur bij verliezen. Zelfs als u reclame maakt voor een uitvaartverzekering, wordt een mens daar goedgezind van. En dan vergeet ik nog dat u uit volle borst aan liefdadigheid doet, keurig Nederlands spreekt en altijd ‘u’ zegt tegen de kijker als u een programma presenteert.
Samengevat: u klaagt niet, u zaagt niet, u maakt zichzelf verdienstelijk voor de samenleving, u hebt verrassend veel manieren en verbluffend weinig kapsones. U bent, mijnheer Wauters, in zowat alles het absolute tegendeel van de modale Vlaming.
Ik vond dat een applausje daarvoor wel eens op z’n plaats was.
Met montere groet,
Joël De Ceulaer
U had het overleefd met twee vingers in de neus en beide handen op de rug gebonden.
