Gelekte documenten bewijzen dat de Britse en de Amerikaanse regeringen het niet altijd eens waren over de oorlog in Irak.

© Newsweek/T.C.

Premier Tony Blair en president George W. Bush spraken in het openbaar als uit één mond wanneer het om Irak ging. Toch bewijzen recent opgedoken memo’s dat ze niet altijd op dezelfde golflengte zaten. In de documenten wordt duidelijk dat er een diplomatieke machtsstrijd gaande was tussen de twee regeringen.

Tony Blair vond de invasieplannen van Bush te optimistisch, te haastig in elkaar gestoken en niet altijd even legaal. De Britse premier was er wel van overtuigd dat Saddam Hoessein massavernietigingswapens had en dat het Iraakse beleid moest veranderen, maar vond de Amerikaanse tactiek fout.

De zogenaamde ‘Downing Street Memo’ zorgde voor de meeste ophef. Het document beschrijft een ontmoeting tussen Tony Blair en zijn topadviseurs. Een van hen, Richard Dearlove, de topman van de Britse buitenlandse inlichtingendienst MI6, verklaart dat Bush Saddam wou afzetten via militaire acties zonder veel aandacht voor de toekomst van Irak.

Dat stoorde de Britse regering maar Blair geloofde dat hij, door Bush te steunen, invloed kon uitoefenen op de militaire plannen van Washington. In maart 2002 zou een Britse diplomaat het advies gegeven hebben in zee te gaan met Bush ‘want de premier kan Bush helpen bij het nemen van beslissingen, omdat hij hem zaken kan vertellen die zijn eigen adviseurs en informatie- kanalen waarschijnlijk niet weten’.

Tegen de zomer van 2002 werd voor veel vertrouwelingen van Blair duidelijk dat de Britten geen invloed hadden op Bush. Een document van 21 juli bewijst dat de premier ondanks zijn steun veel vragen had. ‘De Britten steunen de militaire plannen met als doel een nieuw regime in Irak, maar dan moet er wel aan enkele voorwaarden voldaan worden’, staat in de memo. De Britten hoopten dat de VS werk zouden maken van een coalitie en dat ze de VN-wapeninspecteurs alle tijd zouden geven.

Blair bleef Bush echter steunen, in de hoop dat de Britse troepen een grote rol zouden spelen in de heropbouw van Irak. Ook dat gebeurde niet, want Bush plaatste liever eigen troepen in Bagdad in plaats van Britse, hoewel die veel meer ervaring hadden.

De Britse autoriteiten willen geen commentaar kwijt over de inhoud van de documenten, maar ze trekken de authenticiteit van de memo’s niet in twijfel. Ze zijn misschien zelfs blij dat deze gelekt zijn, want daarmee is bewezen dat de Britten nadachten over de toekomst van Irak en vragen stelden bij het Amerikaanse beleid.

Copyright Newsweek/T.C.