Levensbeschouwelijke vakken in scholen: uit de grondwet?

Twee ouders die wilden dat hun kind vrijgesteld werd van de lessen godsdienst of zedenleer, hadden een rechtszaak aangespannen tegen de stad Brussel. © Belga

Tijdens een debat in de Kamercommissie die bekijkt of onze democratische waarden forser in onze grondwet moeten, is de grondwettelijke grendel op godsdienstlessen in vraag gesteld.

Op aansturen van Open VLD-fractieleider Patrick Dewael debatteert het parlement over de fundamentele grondwaarden van onze samenleving en de manier waarop die explicieter kunnen worden verankerd, bijvoorbeeld via een preambule bij de grondwet. Het initiatief kwam er na de aanslagen in Parijs en focust onder meer op de scheiding tussen kerk en staat.

Verplicht

De Antwerpse moraalfilosoof Patrick Loobuyck hield een pleidooi om de verplichting voor scholen om levensbeschouwelijke vakken te organiseren, uit de grondwet te halen. Dat hoort daar volgens hem niet thuis.

Loobuyck waarschuwde de Kamerleden dat als zij de laïciteit zouden willen inschrijven in onze grondwet, die term zich ‘absoluut niet lekker zou voelen in een grondwet die kerkfinanciering en levensbeschouwelijke vakken in het onderwijs vastlegt’. Voor de moraalfilosoof horen levensbeschouwelijke vakken, ‘net als biologie of aardrijkskunde’, niet thuis in de grondwet. Een vak levensbeschouwing, ethiek en filosofie zou een alternatief kunnen zijn.

Maar daarvoor zou dus een grondwetswijziging nodig zijn. Op dit moment bepaalt artikel 24 immers dat de scholen ingericht door de openbare besturen lessen godsdienst en niet-confessionele zedenleer moeten aanbieden.

Lees ook: ‘Jongeren worden in onderwijs op levensbeschouwelijk vlak misleid’

CD&V-fractieleider Servais Verherstraeten toonde zich na de hoorzitting op zijn hoede. ‘We moeten oppassen dat we in reactie op radicalisering in een bepaalde religie niet plots verschillende vrijheden en verworvenheden gaan afschaffen’, waarschuwde hij. ‘We mogen het kind toch niet met het badwater weggooien.’

Hoofddoek

Ook de hoofddoek en andere levensbeschouwelijke tekens duiken meermaals op als het gaat om de scheiding tussen kerk en staat. Loobuyck staat alvast niet te springen voor een totaalverbod voor ambtenaren en waarschuwde dat het tot een gevoel van uitsluiting kan leiden.

Filosofe en columniste Tinneke Beeckman toonde zich dan weer wel een groot voorstander van neutraliteit aan het loket.

Democratische basiswaarden

In een preambule met democratische basiswaarden bij de grondwet, die ook als verbindend en pedagogisch element zou kunnen dienen, zagen Loobuyck, Beeckman en hun collega Eduard Delruelle (ULG) wel wat. Al zal het niet volstaan, klonk het meermaals.

‘Veel belangrijker is hoe we onze jongeren via het onderwijs deze democratische waarden kunnen meegeven’, argumenteerde Loobuyck. ‘Mensen worden niet als democraten geboren, er bestaat niet zoiets als een democratisch gen. De grootste groep nieuwkomers in onze samenleving zijn dus onze eigen kinderen.’

Ook professor Delruelle ziet de hele oefening als een interessante test. ‘Op een moment dat sommigen van migranten eisen dat ze onze waarden respecteren, zou het wel erg pittig zijn als zij zelf niet overeen zouden kunnen komen welke onze normen en waarden zijn’, besloot de Luikse professor. (Belga/KVDA)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content