Kleine helden: de terugkeer van het kruis in Houthalen

Het grote kruis op het kerkhof van Houthalen verdween acht maanden. En keerde, na veel discussie, terug.

We stappen het kerkhof op. Ze wijst naar het einde van de wandelboulevard. ‘Daar stond het kruis vroeger’, zegt ze.

Tien jaar geleden nam het leven van Brigitta Luypaerts een schrikbarende wending. Haar zoon Gerd, een fervente motorrijder, reed weg uit dit bestaan. ‘Gerd, mama zal altijd blijven strijden tegen onrecht’, schreef Brigitta een dag later op Facebook.

Sinds die 22e januari 2009 gaat Brigitta bijna elke dag naar het kerkhof. Soms met een paraplu, soms met een stoeltje om voor het graf te zitten. Zodat ze wat langer bij haar zoon kan zijn. ‘Alleen een moeder kan dat begrijpen’, zegt ze.

Na de dood van Gerd vond ik veel troost in mijn geloof. Het raakte mij dat ze zo met ons kruis omgingen.

In de herfst van vorig jaar was Brigitta het graf van haar zoon aan het schoonmaken, toen een groep werkmannen het kerkhof op wandelde.

Ze haalden het grote kruis, dat er al stond sinds de jaren stillekes, uit de grond en smeten het in het bos. In de nacht voor Allerheiligen spanden ze een groot reclamespandoek en begonnen aan de bouw van een overdekte ruimte voor ceremonies.

Brigitta wist niet wat ze zag. ‘Zo ga je toch niet om met heilige symbolen? Na de dood van Gerd vond ik veel troost in mijn geloof. Het raakte mij dat ze zo met ons kruis omgingen.’

Brigitta protesteerde in de gemeenteraad, maar daar werd ze weggelachen. ‘Ook de oppositiepartij BUUR heeft geprotesteerd’, zegt Brigitta. Maar het kruis bleef maanden in het bos liggen. ‘Er is zelfs een vergadering geweest met de verschillende gemeenschappen van Houthalen. Ze vonden dat het kruis niet mocht terugkeren, want een kerkhof hoort neutraal te zijn.’

Neutraal zijn, dat vindt Brigitta maar niets. ‘Je moet respect hebben voor elkaar, dat is iets anders. Wat verderop is een dienstencentrum voor oudere mensen. Een paar maanden geleden beslisten ze daar dat ze voortaan geen alcohol meer zouden serveren en alleen nog halalvlees. Terwijl daar heel wat bejaarde Belgen komen, die graag een pintje drinken. De burgemeester is dan wel op die beslissing teruggekomen, maar toch.’

Ze wijst naar de islamitische graven. ‘Ik heb niets tegen moslims of mensen met een andere geloofsovertuiging’, voegt ze eraan toe. ‘Integendeel zelfs, een paar jaar geleden hebben we vluchtelingen bij ons thuis opgevangen.’

‘We waren op het welkomstfeest voor vluchtelingen. Daar zagen we een gezin sikhs uit Afghanistan voor wie geen plaats was. Ze hadden een verschrikkelijke tocht achter de rug. Ooit waren ze gevlucht uit Afghanistan. Hier in Brussel had iemand hen op de trein gezet, maar ze waren in het verkeerde asielcentrum beland. Het werd donker en we hebben gezegd: “Kom maar bij ons slapen.” Die avond zei ik aan mijn man: “Ofwel zijn we morgen dood, ofwel hebben we een goede daad gedaan.”‘

Het werd het tweede. ‘Die mensen waren ons ontzettend dankbaar. Na drie jaar gaat het goed met hen. Ze zijn helemaal geïntegreerd en we hebben bijna elke week contact. Het zijn vrienden geworden. Ze noemen ons zelfs mama en papa. Om maar te zeggen: zij hebben respect voor ons en wij voor hen.’

Op 25 mei kwam het grote kruis van Houthalen terug. Onverwachts. Maar niet toevallig een dag voor de verkiezingen. ‘Mijn man kwam buiten uit het stemlokaal en iemand sprak hem aan. “Heb je het al gehoord? Het kruis is er weer.”‘

We zijn intussen aan het einde van de wandelboulevard. Daar is nu de overdekte ruimte met gaten in, voor ceremonies. ‘160.000 euro heeft dat ding gekost’, zegt Brigitta, ‘maar het regent en waait binnen. Ze noemen het hier in Houthalen het tochtgat.’

Het grote kruis staat nu niet meer in het midden van het kerkhof, maar tien meter verderop. Tussen de katholieke graven. Ook in een dorp als Houthalen is alles symbolisch.