In de bevoegde Kamercommissie is de bespreking aangevat van de zogenaamde effectentaks.
Die moet dit jaar zowat 400 miljoen euro in het laatje brengen. Het is de bedoeling de bespreking woensdag tot de finish door te zetten, al is het niet uitgesloten dat de oppositie een tweede lezing zal vragen.
De Vivaldi-ploeg bereikte in november vorig jaar al een akkoord over de effectentaks. Op effectenrekeningen met een gemiddelde waarde van meer dan 1 miljoen euro zal een bijdrage van 0,15 procent per jaar worden gevraagd.
De vorige regering voerde ook al een effectentaks in, maar die doorstond de toets van het Grondwettelijk Hof niet. Volgens de nieuwe regering gaat het om een heel ander soort taks. Er wordt bijvoorbeeld niet meer belast per houder, maar op de effectenrekening zelf.
In de nieuwe heffing wordt de hele waarde van de effectenrekening in rekening genomen, ongeacht de hoeveelheid titularissen die er achter schuilgaan. Alle financiële instrumenten zijn zonder onderscheid onderworpen aan de taks, terwijl dat in de vroegere versie om een selectie ging. Er geldt wel een uitsluitingsgrond voor financiële ondernemingen, in die zin dat het gaat om technische werkinstrumenten.
Joy Donné (N-VA) maakte meteen duidelijk dat zijn partij het ontwerp niet zal steunen. Mocht die in de bredere fiscale hervorming hebben gekaderd, dan konden er compensaties tegenover staan. Nu gaat het om een maatregel die de belastingdruk nog verhoogt, aldus Donné.
Hij stelde zich ook de vraag of dit de enige taks zal zijn die de regering doorvoert. ‘Wat als die minder opbrengt dan 400 miljoen euro?’, wilde hij weten. De Vlaams-nationalist vreest bovendien ook dat de taks de toets van het Grondwettelijk Hof niet zal doorstaan. Hij ziet er immers opnieuw een taks in die gericht is op de houder van de effectenrekening en ook de verantwoording van de drempel van 1 miljoen euro lijkt hem ontoereikend.
Wouter Vermeersch (Vlaams Belang) laakte dat het om een platte belastingsverhoging gaat, die de allerrijksten absoluut niet raakt. Hij herhaalde ook de kritiek van sectorfederatie Assuralia dat consumenten die beleggen in tak23-producten (levensverzekeringen, red.) wel door de taks worden getroffen. Daarnaast hekelde Vermeersch dat de taks neerkomt op een aanval op het ondernemerschap.
Aan de linkerzijde betreurde PVDA eerder al dat de effectentaks een gemiste kans is. Hij raakt immers de allerrijksten niet, maar dreigt wel kleine spaarders te treffen, aldus de communistische partij. Marco Van Hees stelde voor het Rekenhof een berekening te laten maken van het aantal niet-miljonairs dat door de taks zou worden getroffen, net als van welk deel van het vermogen van de allerrijksten dat eronder zou vallen. Die vraag werd in eerste ronde echter weggestemd, net als het voorstel om economen Paul De Grauwe en Thomas Piketty naar de commissie uit te nodigen.
Peter Mertens (PVDA) herinnerde de progressieve partijen uit de Vivaldi-meerderheid aan hun vroegere kritiek op de eerste effectentaks, namelijk dat die onvoldoende was. Steven Matheï (CD&V) noemde een miljonairstaks – het stokpaardje van de communisten – ‘wishful thinking’ wegens juridisch onhaalbaar. Dieter Van Besien (Ecolo-Groen) gaf toe dat zijn fractie liever een grotere bijdrage van de vermogens had gezien, maar noemde de tekst het resultaat van een compromis, dat het wel mogelijk maakt al een eerste stap te zetten.
Ook Joris Vandenbroucke (sp.a) gaf aan dat dit niet het ultieme voorstel voor meer fiscale rechtvaardigheid is, maar wel een concrete stap vooruit. Hij vindt het een logische keuze dat voor de effectenrekeningen wordt gekozen, zelfs als dat niet de totaliteit van het vermogen van rijke mensen vertegenwoordigt. Hij zou het naar eigen zeggen onbegrijpelijk vinden mocht PVDA het voorstel niet goedkeuren. ‘De tussenstand zal dan zijn: sp.a 400 miljoen euro – PVDA 0 euro’.
Vandenbroucke laakte ook de verwijzing naar de Tak-23-producten. ‘In theorie is het inderdaad mogelijk dat die mensen geconfronteerd worden met de taks, a rato van 1,5 euro per 1.000 euro inleg. Maar enkel als verzekeraars dat integraal doorrekenen en dat is dan hun keuze, niet die van de regering.’ Hij vond het niet kunnen dat verzekeraars nu moord en brand schreeuwen over de taks, ’terwijl die sector gespecialiseerd is in het opzadelen van hun klanten met alle mogelijke kosten.’
Open Vld’er Christian Leysen stelde dat zijn partij geen fan is van belastingen, maar dat die nodig zijn om de taken van de overheid te financieren en de welvaart op korte en lange termijn veilig te stellen. Hij blikte vooral vooruit naar de bredere belastinghervorming die later deze legislatuur gestalte moet krijgen.