Is het ecosocialisme van Di Rupo een kwestie van politiek opportunisme?

PS-voorzitter Elio Di Rupo zegt dat zijn partij voortaan het ‘ecosocialisme’ aanhangt en noemt dat een fundamentele bocht.

‘De term ecosocialisme duikt bij de PS eind 2017 voor het eerst op, in de eindteksten van een partijcongres in Luik. Tot dan had de PS, zoals de meeste socialistische partijen in Europa, het ecologische vraagstuk grotendeels links laten liggen,’ zegt David Coppi, politiek journalist bij Le Soir, ’terwijl de socialisten op dat gebied eigenlijk een voorsprong hadden. Het concept duurzame groei, dat vandaag nog altijd centraal staat in het ecologische gedachtegoed, werd in 1987 gemunt door de Noorse premier Gro Harlem Brundtland. Het zat met andere woorden in de familie. Maar de PS heeft heel lang een vorm van productivisme aangehangen: zoveel mogelijk economische groei om zoveel mogelijk te kunnen herverdelen.’

Je moet een klimaatbeleid voeren zonder de sociale dimensie uit het oog te verliezen.

Is er echt sprake van ideologische bijsturing en een fundamentele bocht, zoals Elio Di Rupo het zelf noemt? Of is het ecosocialisme van Di Rupo een kwestie van politiek opportunisme, nu het klimaatthema de agenda beheerst en groene partijen de wind in de zeilen hebben? ‘Het is wat van beide’, zegt Coppi. ‘Di Rupo heeft begrepen dat zijn partij de klimaatzorgen van de burgers serieus moeten nemen als ze electoraal competitief wil blijven. Met het ecosocialisme kan de PS zich ook positioneren als tegenpool van de nucleaire lobby en het ecorealisme van de N-VA in Vlaanderen.’

Maar naast politieke berekening is er volgens Coppi ook echte overtuiging mee gemoeid. ‘Het ecosocialisme komt erop neer dat je een klimaatbeleid moet voeren zonder de sociale dimensie en de belangen van de werknemers uit het oog te verliezen. De verdienste van Di Rupo is dat hij de vinger op de zere plek legt: wie gaat de transitie naar een koolstofvrije samenleving betalen?’ In een interview in Le Soir riep Di Rupo alle bedrijfsleiders die de petitie Sign for My Future hebben ondertekend, op om de daad bij het woord te voegen en vijf procent van hun winst in een klimaatfonds te storten.

Het is nog maar de vraag of ook in dezen de kiezers niet het origineel (Ecolo) boven de kopie zullen verkiezen. ‘Misschien wel,’ zegt Coppi, ‘maar het feit dat grote politieke partijen hun boodschap vergroenen en dat ze niet vasthouden aan ideeën uit het verleden, is legitiem en wenselijk.’

Over het verleden gesproken. Is Di Rupo met zijn 67 levensjaren de geknipte persoon om een nieuw, milieubewust socialisme te belichamen? ‘Di Rupo heeft een enorm aanpassingsvermogen’, meent Coppi. ‘Hij is inderdaad niet piepjong en ook geen klimaatactivist van het eerste uur. Maar als structurerende persoonlijkheden van het Belgische politieke bedrijf zoals Di Rupo stelling nemen, geeft dat extra politiek gewicht aan het hele klimaatdebat.’