‘Introspectie is goed, luisteren naar de kiezer is beter’

‘In een democratie is elke stem evenwaardig en verdient ze om gerespecteerd te worden. Zelfs al past ze niet in het kraam van de verliezers’, schrijft Simon Cox van de VVB.

Politicoloog Bart Maddens verwees er onlangs naar: in een onafhankelijk Vlaanderen zou de regeringsvorming helemaal niet verlopen zoals dat er tot nog toe is aan toegegaan.

Dat de traditionele partijen én Groen op 26 mei een mokerslag kregen staat vast. Nog duidelijker is dat het noorden en het zuiden van het land op een radicaal tegengestelde manier hebben gestemd. Eerder dan het signaal van de kiezer te respecteren, wat in een democratie de bedoeling hoort te zijn, doen de traditionele partijen er alles aan om toch maar aan de macht te kunnen blijven.

Desnoods verbinden ze daartoe hun lot aan partijen van over de taalgrens, ook al werd daar niet voor hen gestemd, zelfs geen campagne gevoerd. Ietwat bevreemdend op federaal niveau, maar totaal onbegrijpelijk op Vlaams niveau.

Waar deze bijzondere invulling van de democratie aan toeschrijven? Misplaatste zelfoverschatting? Een gevoel van morele superioriteit ?

Bij de verliezers van de verkiezingen probeert men de toestand te analyseren. Misschien is het geen slecht idee om, naast de introspectie die wordt verricht in eigen rangen en commissies ad hoc, ook bij de kiezer het oor te luisteren te leggen? En te aanvaarden dat de Vlaming op 26 mei massaal gestemd heeft op V-partijen .

Op zich getuigt het feit dat de kiezer niet voor eeuwig aan één bepaalde partij vastgeklonken zit van democratische volwassenheid, iets wat alleen maar kan worden toegejuicht. En ook al kwam in het politieke debat, waarvan de media de inhoud bepalen, het institutionele niet uitgesproken aan bod: de kiezer weet waar die partijen, die de V in hun naam dragen, voor staan. Ook die analyse van professor Maddens delen wij.

In een democratie is elke stem evenwaardig en verdient ze om gerespecteerd te worden. Zelfs al past ze niet in het kraam van de verliezers.

Partijen sluiten niet alleen een contract met de kiezer, – waarvan wordt verwacht dat het in de mate van het haalbare binnen een regerakkoord zal worden nageleefd en uitgevoerd – iets waar zij uiteindelijk zullen worden op afgerekend. Bovendien zijn er verdragsrechtelijke, grondwettelijke en wettelijke regels, die de deelname aan het bestuurlijke en wetgevende gebeuren reguleren. Politiek, zelfs bedreven door ‘foute’ partijen, is bijgevolg nooit een spel in het luchtledige. Er is dus geen enkele objectieve reden voorhanden, tenzij voor wie blijkt geeft van een fundamenteel wantrouwen in de eigen instellingen, om het resultaat van de verkiezingen te negeren en de wil van de kiezer niet na te leven.

Het is dan ook zorgwekkend dat de federale regeringsvorming, dermate als wij tijdens de voorbije weken konden vaststellen, bij machte was om de Vlaamse regeringsvorming te beïnvloeden. Tenzij wij professor Hendrik Vuye, gelijk moeten geven als hij stelt dat al dit getalm dient verklaard te worden door de kostprijs van ‘de postjes’. De particratie kruipt waar ze niet gaan kan.

Inmiddels zag het er al een paar keer naar uit dat informateur Bart De Wever zijn keuze eindelijk bekend zou maken. Tijd om aan de slag te gaan.

De VVB kijkt uiteraard met belangstelling uit naar het resultaat van de regeringsonderhandelingen, waarbij de N-VA, als grootste Vlaamse partij, de dans leidt.

Niemand weet voorlopig welk konijn formateur De Wever, na weken van stilte, eindelijk uit zijn hoge hoed zal toveren. Wij ijveren voor een stevige Vlaamse reus.

In een hopeloos geblokkeerd en onwerkbaar geworden België is artikel 1 van de statuten van de N-VA meer dan ooit aan de orde. De scheidingslijn tussen Vlaanderen en Wallonië staat duidelijker dan ooit afgetekend op de electorale landkaart, twee volkeren, twee naties staan diametraal tegenover elkaar. En elk volk, elke natie, heeft recht op zelfbeschikking. Ook dat is de (internationale) wet.

De weg naar een Vlaamse staat werd electoraal nooit eerder duidelijker aangegeven dan nu. Het Vlaamse alternatief is ondubbelzinnig het antwoord dat de kiezer biedt op de vraagstukken die zich in de aanloop naar de verkiezingen manifesteerden.

Eindelijk zelf een weg kunnen banen binnen Europa. Kiezen waar het Vlaams geld naartoe gaat: dat is wat de Vlaming wil. Met miljarden die, jaar op jaar, verdwijnen naar Franstalig België, en alle zeggenschap op de besteding er van mee die meer uit de hand wordt gegeven, ziet de Vlaming de eigen middelen slinken. Middelen die broodnodig zijn om problemen die ook in Vlaanderen bestaan op een gepaste en menswaardige manier aan te pakken. Denk maar aan de wachtrijen in de zorg, de veel te lage pensioenen, het gebrek aan voldoende plaats op school, het lerarentekort, de zorgsector die geteisterd wordt door gebrek aan personeel en burnouts, de medicijnen die ontbreken in onze apotheken of nog, trivialer maar met niet minder impact op het dagelijks leven dan honderdduizenden Vlamingen, de dramatische toestand van ons wegennet en andere verkeersinfrastructuur is of nog de abominabele dienstverlening van ons openbaar vervoer.

Het vormen van een regering is niet het gevolg van een verkiezingsuitslag, maar van een schaakspel dat achter de schermen wordt beslecht.

Maar we moeten meer willen, verder bevoegdheden verwerven. Tijd om justitie en de sociale zekerheid te splisten. Dat hoeft geen abrubt, harteloos en revolutionair gebeuren te zijn. Duidelijke afspraken maken is daarbij een eerste stap. Onderhandelen hoort daarbij. Maar het is duidelijk dat ook op gebied van deze bevoegdheden de twee delen van het land een eigen en verschillende koers varen. Laat ons die keuze respecteren en elk landsdeel ook terdege voor die keuze responsabiliseren.

In elke zichzelf respecterende democratie zou een signaal van de kiezer zoals dat in mei werd gegeven, leiden tot bovenstaande hervormingen. Maar in een Belgische context, waar grendels, speciales meerderheden en andere alarmbellen hoogtij vieren, leidt een duidelijk ideologische keuze van meer dan veertig procent van de Vlamingen enkel maar tot een impasse en blokkering. Omdat het vormen van een regering niet het gevolg is van een verkiezingsuitslag, maar van een schaakspel dat achter de schermen wordt beslecht.

Meer Vlaanderen dan ooit

In afwachting van de onafwendbare onafhankelijkheid dient Vlaanderen de bevoegdheden die het heeft zo volledig en maximaal als mogelijk op te nemen en te benutten. Dat is een minimum. Want Vlaanderen is meer dan ooit een feit. Het verdient een ambitieuze Vlaamse regering en heeft er ook behoefte aan.

Maar het is meer dan tijd om van de ‘leidkultur’ van Bassam Tibi waar Bart De Wever in zijn boek ‘Over identiteit’ naar verwijst, ook in Vlaanderen het streefdoel te maken. En Vlaanderen de eigen weg te laten opgaan.