Het neutraliteitsbeginsel in het Franstalig gemeenschapsonderwijs, dat het mogelijk maakt voor scholen om een verbod op onder meer hoofddoeken in te stellen, vormt geen inbreuk op de Grondwet of op het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Dat staat in een arrest van het Grondwettelijk Hof.
Sinds 1994 kunnen scholen in het Franstalig gemeenschapsonderwijs hoofddeksels, juwelen, kledij of insignes die een politieke, filosofisch of godsdienstige mening of strekking weergeven, verbieden via het schoolreglement. In 2017 trokken enkele studenten van de Brusselse hogeschool Francisco Ferrer echter naar de rechter tegen dat decreet. In die hogeschool is het neutraliteitsbeginsel van toepassing, maar volgens de betrokken studenten – moslima’s die een hoofddoek wensen te dragen op school – is de regel discriminerend. Uiteindelijk moest het Grondwettelijk Hof zich over de zaak buigen.
Dat Hof oordeelt nu dat het decreet uit 1994 geen schending vormt op de vrijheid van godsdienst, het recht op een menswaardig leven of de vrijheid van onderwijs, de artikels 19, 23 en 24 van de Grondwet. Ook het artikel 9 uit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, dat de vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst waarborgt, wordt niet met de voeten getreden, klinkt het.
‘Neutraliteit verankeren’
In het Vlaamse gemeenschapsonderwijs geldt sinds februari 2013 een verbod op alle levensbeschouwelijke kentekens, zoals een hoofddoek, al kwam dat verbod vrijwel meteen onder druk te staan. Verschillende leerlingen trokken al naar de Raad van State, die dan telkens oordeelt dat de maatregel in de betreffende scholen disproportioneel is. Een verbod in heel Vlaanderen is niet nodig, vindt de Raad, maar juridisch-technisch is die niet bevoegd om de algemene regel in het Gemeenschapsonderwijs te schrappen, omdat er geen decreet of andere wettekst achter zit.
Volgens Vlaams parlementslid Jean-Jacques De Gucht (Open VLD) ‘opent het arrest de deur naar een verankering van de levensbeschouwelijke neutraliteit in het Vlaamse gemeenschapsonderwijs’. ‘We hebben in het Vlaams regeerakkoord opgenomen dat we in het provinciaal en het Gemeenschapsonderwijs zorgen voor levensbeschouwelijke neutraliteit. Na dit arrest van het Grondwettelijk Hof houdt niks ons nog tegen om deze maatregel ook daadwerkelijk door te voeren.’
Ook N-VA’er Koen Daniëls reageert tevreden. ‘Eindelijk duidelijke arresten en geen verabsolutering van het artikel 9 van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens’, zegt hij.
