Onze omgeving maakt het ons alsmaar moeilijker om er gezonde voedingsgewoonten opna te houden. Wat kunt u daar zelf aan doen?
Het gezondheidsinstituut Sciensano lanceert De Grote Voedselkaart-app. Daarmee wil het met de hulp van burgers het aanbod en de prijs van gezonde voeding in Vlaanderen en Brussel in kaart brengen.
Via de app ontdekt u of u in een gezonde voedselomgeving woont of eerder in een voedselmoeras of -woestijn. Aan de hand van vragen en opdrachten kunt u aangeven wat u graag anders zou zien in uw buurt.
Zin om burgerwetenschapper te worden? Ga op ontdekking en deel uw ervaring over uw voedselomgeving. Geef uw mening en help uw gemeente en de Vlaamse overheid een gezondere, duurzamere voedselomgeving te creëren. Download de app voor Android & iOS.
Wat zijn voedselmoerassen en –woestijnen?
Een voedselmoeras is een gebied waar ongezond voedsel zoals fastfood en bewerkte snacks veel gemakkelijker beschikbaar is dan gezond voedsel zoals verse groenten en fruit. Dat kan leiden tot een hogere consumptie van ongezonde voeding, wat op zijn beurt kan bijdragen aan gezondheidsproblemen zoals obesitas en diabetes.
Een voedselwoestijn is een gebied waar het moeilijk is om betaalbaar en gezond voedsel te vinden. Dat komt vaak voor in gebieden met een laag inkomen, waar supermarkten en groentewinkels schaars zijn. In plaats daarvan zijn er vaak alleen gemakswinkels met een beperkt aanbod aan verse producten.
‘De voedselmoerassen en -woestijnen hebben we al in kaart gebracht op basis van objectieve gegevens zoals het aanbod van winkels en restaurants’, zegt Stefanie Vandevijvere, voedingswetenschapper bij Sciensano. ‘Maar het is belangrijk om ook de burger aan het woord te laten. Wat vinden mensen zelf van het voedselaanbod in hun buurt? En hoe kan dat volgens hen het best worden bijgestuurd richting een gezonder en duurzamer voedingspatroon met onder meer aandacht voor de korte keten en sociale voedselvoorzieningen?’
‘Zo vragen we mensen bijvoorbeeld welke reclameboodschappen hen opvallen in hun buurt en waarom ze die al dan niet aantrekkelijk vinden, of ze korteketenpunten kennen en welke voedselpunten ze verkiezen en waarom. Wordt hun voedingskeuze alleen bepaald door nabijheid en prijs? Of weegt ook gezondheid door? Als blijkt dat mensen in een bepaalde buurt om een of andere reden de frituur verkiezen, dan kunnen we daarmee aan de slag.’
Impact van voedselmoerassen
Volgens Sciensano neemt het aantal voedselmoerassen in Vlaanderen alleen maar toe. In 2024 had meer dan 80 procent van de buurten meer ongezonde dan gezonde voedingsopties, een stijging van 8 procent sinds 2008. En in de publieke ruimte en rond scholen is de reclame voornamelijk voor ongezonde voeding.
In 2024 had meer dan 80 procent van de buurten meer ongezonde dan gezonde voedingsopties, een stijging van 8 procent sinds 2008.
De constante verleiding tot het maken van minder gezonde keuzes heeft een directe impact op onze gezondheid. Met name kinderen en jongeren zijn kwetsbaar voor een ongezonde voedselomgeving. Onderzoek wijst uit dat hoe meer fastfoodrestaurants en gemakswinkels er in de buurt van een school zijn, hoe meer kinderen met overgewicht kampen.
Met de verzamelde data van De Grote Voedselkaart kunnen Vlaamse en lokale overheden aan de slag om de voedselomgeving gezonder te maken. De Vlaamse overheid heeft immers als doelstelling om van gezonde en duurzame keuzes de gemakkelijkste keuzes te maken. ‘Ook andere stakeholders zoals jongeren, kwetsbare groepen, korteketenbedrijven en retailers worden betrokken’, aldus Vandevijvere. ‘Want ook de industrie heeft een grote impact op het beleid.’
Belg heeft nood aan gezondere voedselomgeving: ‘De overheid moet het doen’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier