Van sexy tot gruwelijk: de evolutie van het sigarettenpakje

Ooit prijkten op sigarettenpakjes meisjes met zwierige pluimhoeden en dromedarissen. Die tijd is voorgoed voorbij.

Bij sigaretten draait alles om het imago. En omdat reclame voor tabak sinds 1999 verboden is, zijn fabrikanten helemaal aangewezen op het sigarettenpakje om de koper te verleiden. Dat pakje heeft doorheen de jaren een hele evolutie ondergaan.

1925: het beeld van het tricolore meisje met de zwierige pluimhoed op de sigarettenpakjes van Belga, zit in ons collectieve geheugen gegrift. “Miss Belga”, oftewel de Antwerpse Paula Colfs-Bollaert, werd voor het eerst geschilderd door Leo Marfurt. Vanwege haar afbeelding in de Belgische driekleur groeide ze in de loop der jaren uit tot een echt Belgicistisch symbool.

Al even iconisch is de beroemdste dromedaris er wereld. In 1991, publiceerde de Journal of the American Medical Association echter een studie waaruit bleek dat op zesjarige leeftijd bijna evenveel kinderen de Camel-mascotte Joe Camel met sigaretten associeerde als dat ze het Disney-logo met Mickey Mouse linkten. Onder druk van antirookorganisaties verdween de mascotte uiteindelijk in 1997.

Ook Philip Morris moest rond de eeuwwisseling zijnrobuuste Marlboro Man onder druk van gezondheidsorganisaties intrekken. Het was nochtans een van de succesvolste reclamecampagnes in de geschiedenis van de marketing. Het was evenwel geen goede reclame dat vijf van de mannen die in Marlboro-advertenties verschenen, stierven aan rookgerelateerde ziektes.

Vanaf de eeuwwisseling verschijnen de eerste gezondheidswaarschuwingen op het doosje. Op de verpakking moet verplicht vermeld worden: ‘roken is dodelijk’.

2006: 30 procent van de ruimte op het sigarettenpakje moet gebruikt worden voor waarschuwingen tegen de gevaren van het roken. In België moet dat zelfs minstens de helft van het pakje zijn omdat het land drie officiële talen kent. Die waarschuwingen mogen niet alleen uit tekst bestaan, maar moeten ook de vorm krijgen van illustraties.

2016: voortaan moeten de gezondheidswaarschuwingen op een pakje sigaretten maar liefst 65 procent van de beschikbare plaats innemen, zowel op de voor- en achterkant. Ook het nummer van Tabakstop staat voortaan op de pakjes.

2020: tabaksproducten zullen vanaf 1 januari 2020 allemaal in hetzelfde neutrale pakje verpakt worden. De verpakking zal een onaantrekkelijke, groenbruine kleur krijgen. Enkel het merk, het type en de hoeveelheid van het product mogen daarop vermeld staan, in een standaard lettertype. Logo’s, kleuren en promotieteksten worden verboden. De choquerende gezondheidsboodschappen blijven behouden en komen beter tot hun recht. Australië voerde in 2012 de maatregel als eerste land in.