Mogelijk hiv-remedie ontdekt

© iStock
Wided Bouchrika
Wided Bouchrika Freelancejournaliste

Besmetting met hiv zou wel eens voorkomen kunnen worden zonder vaccin. ‘We sluiten de doorgang die hiv gebruikt om in cellen te dringen’, beweren wetenschappers van Harvard.

Om ons te beschermen tegen virussen, bacteriën en parasieten valt ons lichaam vooral terug op natuurlijke immuniteit. Die immuniteit versterken we door ons immuunsysteem bloot te stellen aan de boosdoener: door besmet te raken of geïmmuniseerd te worden met bijvoorbeeld een vaccin.

Tot nu toe zien we zulke vaccins in de bescherming tegen kinderziektes als de pokken of polio. Maar nu beweren wetenschappers aan de Universiteit van Harvard dat zulke bescherming ook tegen hiv geboden kan worden, zij het langs een andere weg.

CRISPR-techniek

In het magazine Cell Stem Cell brengen Chad Cowan en Derrick Rossi verslag uit van het onderzoek waarbij ze met hun collega’s erin geslaagd zijn de genomen van bloedcellen te wijzigen zodat die niet meer door hiv binnengedrongen kunnen worden.

Om te overleven, moet hiv zijn genoom in dat van een gezonde cel planten. Om die cellen te infecteren, hecht het hiv-virus zich vast aan een proteïne op hun oppervlakte, genaamd CCR5. Maar als dat CCR5-proteïne gemuteerd wordt, is het alsof het slot op de deur veranderd is en hiv niet langer de juiste sleutel heeft, zo schrijft Time.com. Het virus kan zichzelf niet aan de cellen hechten, waardoor die beschermd worden tegen besmetting.

Om dat te bereiken, werd de CRISPR-techniek gebruikt, die toelaat op een precieze manier in het genoom van een cel te knippen en het CCR5-gen te splitsen. De techniek bleek vrij effectief: ongeveer de helft van de behandelde cellen, veranderden in CCR5-vrije of hiv-resistente cellen.

De techniek kan dus effectief zijn nog voor hiv de cellen binnendringt. Als hiv-patiënten met de CRISPR-techniek behandeld worden, kunnen de eigen immuuncellen gewisseld worden voor anti-hiv-versies.

Bloedstamcellen

Het onderzoek van Harvard werd uitgevoerd op bloedstamcellen. Om patiënten te behandelen, kunnen zij een monster van die cellen uit het beenmerg ter beschikking stellen. Via CRISPR kunnen die van het CCR5-gen ontdaan worden. Als de cellen vervolgens weer in de patiënt worden geplant, zullen die via het beenmerg het hele bloed- en immuunsysteem bevolken om de patiënt uiteindelijk achter te laten met bloedcellen die immuun zijn voor hiv.

Omdat gezonde cellen tegen hiv beschermd kunnen worden, zou het proces kunnen leiden tot een remedie voor de ziekte. Het idee om patiënten met hiv te behandelen, wordt ondertussen al in samenwerking met een andere researchgroep getest op met hiv besmette muizen. Maar het zou dus ook mogelijk kunnen zijn om de genomen van iemands immuuncellen zo te veranderen, dat een niet-besmet persoon tegen het virus beschermd is.

Natuurlijke immuniteit

Sommige mensen zijn al op die manier beschermd. Een klein percentage van mensen met Europese voorouders hebben natuurlijke immuniteit tegen hiv, omdat ze twee kopieën van het gemuteerde CCR5 dragen. Studies hebben die mutaties nog niet kunnen linken aan bepaalde gezondheidsproblemen. ‘Die mensen zijn volkomen normaal, behalve dat ze resistent zijn voor hiv’, zegt Cowan op Time.com.

Wetenschappers zijn hoe dan ook enthousiast over de bevindingen. Als de deur voor hiv gesloten kan worden, dan kan dat misschien ook voor de aidsepidemie in de nabije toekomst.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content