Borstvergrotingen zijn een van de meest voorkomende cosmetische chirurgische ingrepen. Patiënten zijn anno 2025 nog altijd onvoldoende op de hoogte van alle risico’s, zegt plastisch chirurg José Budo.
‘Als ik nog een paar kilo afval, krijg ik nieuwe borsten van mijn man!’ Het was een van de meer opvallende uitspraken uit het veelbesproken Play4-programma The Real Housewives of Antwerp. Ook de andere deelnemende vrouwen pronkten in de televisiereeks met hun statige borstupgrade: de een kreeg ze van haar moeder, de ander betaalde ze zelf en nog een ander trouwde met de plastisch chirurg die haar had geopereerd.
Waar de housewives het evenwel niet over hebben, zijn de mogelijke risico’s die borstvergrotingen met siliconenmoleculen met zich meebrengen. ‘Vrouwen beseffen nog te weinig dat zulke borstprotheses niet levenslang meegaan. Sterker nog: implantaten beginnen al te lekken vanaf de eerste dag’, zegt de Limburgse plastisch chirurg José Budo, die al meer dan 30 jaar ervaring heeft. ‘Zelfs de nieuwste generatie siliconen borstimplantaten lekken naar omliggend weefsel.’
Ei zonder eierschaal
Siliconenborstprothesen bestaan uit een siliconenomhulsel met een vulmiddel dat meestal een siliconengel is. ‘Eenmaal de prothese is geplaatst, gebeuren er tal van chemische reacties, zowel in de gel als in het membraan, alsook tussen gel en membraan’, legt Budo uit. ‘Hierdoor worden tientallen chemische stoffen geproduceerd die zich over het hele lichaam verspreiden, van de lymfeklieren, ruggenmerg, longen, tot zelfs in de moedermelk. Tot nu toe heeft de industrie nog geen ideaal membraan uitgevonden dat nooit lekt. Naar die chemische stoffen zijn weinig tot geen geen toxicologische studies gedaan, laat staan gepubliceerd. Bovendien worden er nog regelmatig nog nieuwe stofjes ontdekt. Na een bepaalde tijd is het membraan volledig opgelost en eindigt de prothese als een ei zonder eierschaal. De gel ligt dan vrij in de borst.’
Omdat een prothese een vreemd object is, tracht het lichaam het op een zo’n klein mogelijke positie te houden door een kapsel aan te maken zodat de prothese niet meer beweegt. ‘Ook dat kapsel kan niet voorkomen dat toxische stoffen zich in het lichaam verspreiden’, stelt Budo. ‘Die veroorzaken een heleboel stimulaties van het immuunsysteem, wat bij sommige vrouwen kan leiden tot zogenaamd Breast Implant Illness (BII).’
Breast Implant Illness
BII gaat gepaard met een rist vage klachten zoals vermoeidheid, gewrichtspijn, haarverlies, geheugenproblemen en huiduitslag. Klachten die niet altijd gelinkt worden aan een borstvergroting. Omdat borstimplantaten van de eerste dag lekken, kunnen patiënten al na enkele maanden symptomen vertonen. Budo vergelijkt het met een allergie. ‘De meesten voelen er niks van, maar sommige hebben meteen een zware reactie.’
‘Bij siliconenprothesen worden de risico’s verzwegen of gebanaliseerd.’
Hoe vaak BII voorkomt, is niet bekend. Tests of diagnostische criteria worden bijna nooit uitgevoerd. Officieel zou minder dan één procent van de vrouwen met borstimplantaten BII ontwikkelen, maar dat is volgens Budo een onderschatting. ‘Er zijn geen betrouwbare gegevens omdat er in België geen enkele verplichting is om de aandoening officieel te registreren. We weten het gewoon niet.’
In zeldzame gevallen kan in het borstkapsel de kanker Squamous Cell Carcinoma (SCC) ontstaan, vooral als het prothesemembraan een geribbelde textuur heeft. ‘Geribbelde implantaten werden op de markt gebracht om kapselvorming te proberen vermijden’, zegt Budo. ‘Het is van kapitaal belang dat men bij een protheseverwijdering het volledige kapsel laat verwijderen en door een lab laat onderzoeken. In de meeste gevallen wordt zo’n totale capsulectomie echter niet uitgevoerd en duwt men er gewoon een nieuw implantaat in. Dat duurt maar tien minuten, het kapsel verwijderen kan tot twee uur duren.’
Volgens Budo ligt er een grote verantwoordelijkheid bij de chirurgen die patiënten beter moeten informeren. ‘Wie rookt, weet dat er een groot risico op kanker en andere aandoeningen bestaat. Dat wordt duidelijk op het sigarettenpakje vermeld. Bij siliconenprothesen worden de risico’s verzwegen of gebanaliseerd’, zucht hij.
De farma-industrie valt volgens de chirurg op dat vlak evenwel niets verwijten. ‘Alle voor- en nadelen van borstimplantaten zijn klaar en duidelijk vermeld in alle talen in de bijsluiter die bij de borstimplantaten geleverd wordt. Sommige producenten raden chirurgen zelfs aan om de bijsluiter samen met de patiënt en eventueel een extra persoon door te nemen zodat de patiënt een doordachte keuze kan maken. Maar dat gebeurt te weinig. Want de patiënt zou weleens kunnen beginnen te twijfelen. Dat is geen geneeskunde, maar business.’
De maatschappij betaalt mee
Talloze mails stuurde Budo al naar minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit). Zonder gevolg. ‘In België zijn initiële esthetische operaties geen kostenpost voor de overheid, maar een mammografie voor een lekkende prothese of het verwijderen van een prothese door een complicatie komen wel in aanmerking voor terugbetaling. Terwijl een patiënt met borstkanker soms bijkomende kosten uit eigen zak moet betalen. Oneerlijker kan toch niet? Ik stel voor dat er uit solidariteit bij elke esthetische borstvergroting per individuele prothese een bepaald bedrag naar de sociale zekerheid gaat, zodat de gemeenschap niet opdraait voor de kosten van de complicaties.’
Een alternatief voor siliconen is een prothese gevuld met fysiologisch serum in een gladwandig membraan. ‘Zo komen er geen toxische producten in je lijf’, aldus Budo. ‘Als er al iets lekt, is het gewoon water. De prothese hoeft niet te worden vervangen, maar na een aantal jaren dient wel extra water te worden ingebracht onder lokale verdoving.’
Voor een borstvergroting met eigen weefsel moet de patiënte dan weer genoeg eigen vetweefsel hebben voor het nodige volume. Bovendien willen niet alle vrouwen de bijbehorende littekens op de billen en dijen. Een nieuwe techniek is lipofilling, waarbij vet wordt weggezogen via een kleine insnede om vetcellen vervolgens opnieuw te injecteren ter hoogte van de borst. Het nadeel daarvan is dat de helft van de vetcellen die worden overgebracht, zich niet succesvol in het nieuwe weefsel nestelen.
Gelukkig staat ook de wetenschap niet stil. ‘Er ligt veel potentieel in de techniek van gekweekte vetcellen uit patiënt-eigen stamcellen, die in ons land door het Gentse biotechbedrijf 4Tissue wordt ontwikkeld. Volgens mij is dat de toekomst voor borstvergroting’, besluit Budo.
Lees ook: https://www.knack.be/nieuws/gezondheid/geneeskunde/de-betere-borstkunstenaar-in-de-toekomst-creeren-we-borstweefsel-op-maat-in-het-lab-2/
Borstvergroting? Houd rekening met deze factoren
Laat u goed informeren door een plastisch chirurg die bekend is met de nieuwste inzichten.
Zorg dat er in het consent form duidelijk staat wie verantwoordelijk is en wie wat zal vergoeden bij eventuele complicaties, ongelimiteerd in de tijd. In het consent form moet ook staan dat een borstimplantaat nooit voor het leven is, inbegrepen de kosten voor een eventuele nieuwe ingreep. Als een prothese van een bepaald merk van de markt gehaald wordt, dient de chirurg dat aan de patiënte aangetekend te laten weten.
Vraag naar het type prothese en de specifieke merknaam. Informeer of het membraan gladwandig of getextureerd is.
Overweeg alternatieven zoals vettransplantatie als u twijfels hebt over implantaten.
Zorg bij een mammografie dat de borst nooit wordt samengeperst, omdat siliconengel op die manier door het membraan wordt geduwd. Verkies altijd een CT-scan.