‘Eigenlijk moet je mensen toewensen dat het leven hen voor veel hindernissen plaatst’

© istock
An Swerts Journaliste BodyTalk magazine

Vaak kun je uit negatieve ervaringen toch iets positiefs puren: een levensles die je veerkracht voedt. ‘Zeker voor levenslessen over de generaties heen hebben we nog te weinig oor.’

Wat is het belangrijkste inzicht dat het leven jou (tot nu toe) gegeven heeft? En welke concrete situatie heb je daarvoor moeten meemaken? Die vragen legde Bond zonder Naam voor aan haar leden, vrijwilligers, partners en mensen die door de vzw worden ondersteund, onder wie gevangenen en vluchtelingen. Pedagoog, talent- en burn-outcoach Luk Dewulf verdiepte zich in de ruim 400 getuigenissen, van mensen met heel uiteenlopende leeftijden en opleidingsniveaus, die al binnenstroomden.

‘De meeste verhalen gaan over negatieve ervaringen waaruit mensen voor zichzelf een positieve levensles afleiden. Opmerkelijk vind ik dat, want bij de vraagstelling was niet aangegeven dat je per se met een positieve levensles op de proppen moest komen. Slechts enkele getuigen houden het op een negatieve levensles. Sommige ervaringen – denk aan seksueel misbruik – zijn nu eenmaal zo verwoestend dat je er niks positiefs uit kúnt puren. Maar alle andere verhalen zijn dus verhalen van veerkracht: over wat je zelf als mens kunt betekenen of bereiken, wat je voor anderen of elkaar kunt zijn of doen, hoe je met omgevingsfactoren kunt omgaat, enzovoort.’

Oprechte interesse

‘Ik ben ervan overtuigd dat veel mensen een verhaal van veerkracht met zich meedragen, terwijl ze zich daar niet altijd bewust van zijn’

Luk Deweulf, burn-outcoach

‘Ik ben ervan overtuigd dat veel mensen een verhaal van veerkracht met zich meedragen, terwijl ze zich daar niet altijd bewust van zijn’, zegt Dewulf. ‘Tot iemand hen ernaar vraagt vanuit een oprechte interesse, en op een waarderende manier. De vraag krijgen naar wat het leven je heeft geleerd, zet je ertoe aan alles op een rijtje te zetten. Je ziet duidelijker wat je leven allemaal op je pad heeft gebracht en hoe je ermee bent omgegaan, waarna je tot inzichten komt, in de vorm van levenslessen. Daartoe komen, is belangrijk, omdat die levenslessen je kunnen helpen om weer nieuwe hindernissen te boven te komen. Door mensen te bevragen over hun ervaringen, zoals Bond zonder Naam doet, kun je dus hun veerkracht activeren en versterken.’

'Eigenlijk moet je mensen toewensen dat het leven hen voor veel hindernissen plaatst'

Reflecteren over eigen ervaringen en die van anderen betekent stilstaan, afstand nemen van de dingen, kritisch zijn en angsten en twijfels onder ogen zien. ‘Dat wordt in het huidige bedrijfs- en politieke leven nog te weinig aangemoedigd’, meent Dewulf. ‘Maar ook in het gewone leven heerst er een angstcultuur, waarin mensen niet durven stil te staan en hun angsten liever verdringen. Terwijl je je angsten net onder ogen moet zien om uit te zoeken hoe je ze hanteerbaar kunt maken. We behoren tot de welvarendste generatie ooit. En toch laten meer mensen dan ooit zich verlammen door hun angsten. Ze houden vast aan een job die hen geen voldoening geeft of te veel van hen vraagt, durven niet te kiezen voor hun talenten, blijven hangen in een vechtscheiding of verslavingsproblematiek, enzovoort.’

Professor Patrick Luyten, psycholoog aan de KU Leuven, kaartte dat naar aanleiding van zijn geluksonderzoek al aan in Bodytalk . ‘Zo veel mensen willen verandering in hun leven, maar slagen daar niet in. In veel gevallen is dat te wijten aan het gemis van een vaardigheid: kunnen reflecteren over jezelf en anderen. Dat zo veel mensen die vaardigheid missen, moet ons als maatschappij tot nadenken stemmen. Vandaar mijn pleidooi om mensen al van jongs af meer aan te zetten tot reflectie. Ouders en leerkrachten vervullen daarbij een sleutelrol, want kinderen nemen het meest aan van mensen aan wie ze gehecht zijn en die ze vertrouwen. En eigenlijk is dat niet anders voor volwassenen. Daarom sturen wij in ons geluksonderzoek aan op interacties met de naaste omgeving. Het is in de context van gehechtheidsrelaties dat je leert over jezelf.’

'Eigenlijk moet je mensen toewensen dat het leven hen voor veel hindernissen plaatst'
© istock

Meer dan wijsheden

‘We worden er als mens en maatschappij dus alleen maar beter van als we – jong en oud – aanmoedigen om stil te staan bij en na te denken over wat we uit onze eigen ervaringen en die van anderen kunnen leren’, besluit Dewulf. ‘Vooral voor levenslessen over de generaties heen hebben we nog te weinig oor. Denk maar aan de levenslessen die onze grootouders proberen mee te geven. Beklijvende levenslessen toch, zou je denken, want die mensen hebben een oorlog meegemaakt. En toch schatten we hun verhalen vaak niet hoger in dan ‘interessante wijsheden’. Ook op politiek vlak wordt nog te weinig geleerd uit het verleden. Zolang je iets niet zelf hebt meegemaakt, beklijft het veel minder, dat is wel zeker. En daarom dreigt iedere generatie weer tegen hetzelfde aan te lopen. Eigenlijk moet je mensen dus toewensen dat het leven hen voor vele hindernissen plaatst. Hindernissen die hen weliswaar niet beschadigen, maar waardoor ze veel levenservaringen opdoen. En waardoor ze kunnen komen tot verrijkende levenslessen, die ze in het beste geval ook met anderen delen.”

Ben jij bereid ook jouw levenswijsheid met anderen te delen?

Mail dan jouw verhaal en levensles naar Bond zonder Naam: www.bzn.be/nl/levensles.

Een greep uit de getuigenissen

Ik kwam op een cel te liggen met een man die zijn vrouw had vermoord. Elke nacht werd die man schreeuwend wakker van zijn daad. Voor die intense maanden met mijn celgenoot had ik ook veel ruzie met mijn vrouw. Maar door hem ben ik gaan beseffen hoe snel alles door een abrupte wending drastisch kan veranderen. Mijn relatie met mijn vrouw is nu beter dan ooit. Mijn levensles? Het is goed om te kunnen relativeren. Kijk of je zelf iets kan doen om een situatie te verbeteren. Geef niet meteen alles en iedereen de schuld.

man, 36 jaar

“Door te werken met mensen met jongdementie besef ik ten volle dat het leven plots drastisch kan veranderen. Het heeft me doen inzien dat het weinig zin heeft om te blijven terugblikken naar het verleden of grootste plannen te maken voor de toekomst. Zo veel belangrijker nog is het leven nu. Nu genieten. Nu mensen graag zien. Nu leuke dingen doen.”

vrouw, 33 jaar

“Toen ik nog voor Broederlijk Delen werkte, stootte ik op dit Afrikaanse gezegde: ‘Il y a des choses qu’on ne peut voir qu’avec des yeux qui ont pleuré.’ En dat heb ik ook mogen ervaren in mijn leven. Dat lijden en verdriet een mens milder kunnen maken en kunnen louteren, tenminste als je niet cynisch of verbitterd wordt.”

man, 73 jaar

“Ik heb een prachtig boek gelezen over vergeven, hoe diep de kwetsuren ook mogen zijn. Het heeft me doen nadenken en doen schrijven over wat mij te beurt is gevallen. En zo ben ik erachter gekomen dat angst mijn grootste hindernis vormde. Die angst heb ik intussen opgelost. Door te vergeven heb ik mijn hart kunnen openstellen. En dat heeft enorm veel energie vrijgemaakt die ik nu gebruik voor positieve dingen.”

vrouw, 53 jaar

Lichamelijke klachten maakten me duidelijk dat ik de grijze bureaujob die ik al 30 jaar deed moest opgeven. Ik maakte een carrièreswitch, werk nu als opvoeder en voel opnieuw dynamiek en vreugde in mijn leven. Mijn levensles? Als je voelt dat je geleefd wordt, onderneem dan actie en leef ten volle.”

man, 53 jaar

“Twee jaar geleden viel ik in een zware depressie en deed ik een zelfmoordpoging. Door therapie en vooral door te praten ben ik er weer bovenop gekomen. Yoga en meditatie helpen mij nog dagelijks. Wat ik geleerd heb? Als je niet zorgt voor jezelf, kun je ook niet zorgen voor een ander. En als je jezelf niet graag ziet, blijf je altijd afhankelijk van de liefde van een ander, of ga je die liefde misschien wel in een verslaving zoeken.”

vrouw, 25 jaar

Bron: Bond zonder Naam

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content