Droog je uit van koffie? Nodeloze bangmakerij

© /

Met de zomerse hitte krijg je vaak te horen dat je beter geen koffie drinkt. Het zou je uitdrogen. Nodeloze bangmakerij, want zeker over gewone koffie hoef je je geen zorgen te maken. Alleen liefhebbers van geconcentreerde espresso’s raken meer vocht kwijt dan ze met hun kopje opnemen. Maar geen nood, ons lichaam is een intelligent ding dat zijn zaken zorgvuldig onder controle houdt.

Cafeïne kan een invloed hebben op de waterhuishouding van ons lichaam. Dat is zo en daar hoeven we niet onnozel over te doen. Maar veel fragmentair, beperkt en slecht doordacht onderzoek heeft ons met foute ideeën en nodeloze onrust opgezadeld. Als gevolgd daarvan wordt er over de waterhuishouding bij mensen flink wat nonsens verteld.

Over de waterhuishouding bij mensen wordt flink wat nonsens verteld.

Het onderzoek naar de invloed van cafeïne op de vochthuishouding van het menselijk lichaam is uiteindelijk altijd al zeer geruststellend geweest. Zelfs de oudste studie, eentje uit 1928 (!) was dat al. De wetenschappers kwamen toen al tot de voorzichtige conclusie dat cafeïne misschien vochtafdrijvend werkt, maar dat dit effect verdwijnt bij wie geregeld cafeïne opneemt.

Een zorgvuldige studie uit 2005 maakte opnieuw duidelijk dat het lichaam zich snel lijkt aan te passen aan het koffiegebruik. Of beter, aan de opname van cafeïne, want om de deelnemers mentaal niet te beïnvloeden lieten de onderzoekers hen geen koffie drinken, maar gaven ze hen de cafeïne onherkenbaar in tabletten. Daarna hielden ze 3 dagen lang de urineproductie bij. De eerste dag lag die 360 milliliter hoger, maar daarna verdween het verschil. Begrijp: wie elke dag koffie drinkt, ondervindt daar geen hinder van. Je gaat er niet meer van plassen en je verliest niet meer vocht dan wanneer je alleen maar water of cafeïnevrije dranken zou drinken. Na enkele dagen lang geen koffie meer drinken, verdwijnt dit aanpassingsmechanisme weer.

Het lichaam past zich snel aan het koffiegebruik aan.

Speelt de sterkte van de koffie een rol, wilde meer recent een Amerikaanse ploeg weten. Ze onderwierp 8 mannen en 2 vrouwen aan enkele tests. Alle deelnemers waren lichte koffieverbruikers met slechts 1 à 3 koppen per dag. Bij de ene test kregen ze gewone koffie, een kop van 200 milliliter (veel naar onze normen, maar het zijn dan ook Amerikanen) met gemiddeld 270 milligram cafeïne. Bij de andere test bedroeg de dosis 540 milligram, het dubbele. De concentratie was gemaskeerd zodat niemand wist welke koffie ze ingeschonken kregen, slappe of straffe. Bij elke test kregen ze ook nog een glas water van 200 milliliter. Verplicht op te drinken.

Uit de urine die de deelnemers daarna over 3 uur bijeen plasten, bleek dat de productie na de straffe koffie aanzienlijk groter was. Na de slappe koffie plasten de deelnemers gemiddeld bijna 300 milliliter of slechts 75 procent van wat ze gedronken hadden. Na de straffe was dat ruim 600 milliliter. Ze raakten dus 200 milliliter meer vocht kwijt dan ze opgenomen hadden.

Erg? Niet echt, want een extra glas water zou de zaak waarschijnlijk geklaard hebben. Maar herinnerje het onderzoek uit 2005 dat aangaf dat het lichaam zich snel aanpast aan het koffieverbruik. Met die factor wordt in dit onderzoek met slechts 3 uur opvolging (!) helemaal geen rekening gehouden. Het biedt dus helemaal geen duidelijkheid over het effect op de vochthuishouding bij mensen die elke dag koffie drinken. Toch wordt op basis van deze gegevens verkondigd dat liefhebbers van straffe koffie extra vocht kwijt raken.

Zo complex, dat lichaam. En gelukkig maar …

Als je deze laatste lijn van denken doortrekt, zouden liefhebbers van straffe koffie constant met de grens van uitdroging flirten. Italianen, toch bekend om hun koffiecultuur, zien er nochtans niet permanent uitgedroogd uit. En zij niet alleen, want na water is koffie ook een van de meest genuttigde dranken in de westerse wereld. Tel daar de energiedranken en aanverwanten producten nog eens bij.

Indien we door koffie of beter cafeïne werkelijk zoveel vocht verliezen als men wil doen geloven, zouden we toch collectief onderuitgaan van uitdroging. Maar gebeurt dat? Neen, echt niet. En de eenvoudige verklaring is dat ons lichaam nu eenmaal zeer vernuftig in elkaar zit.

Ons lichaam zit nu eenmaal zeer vernuftig in elkaar.

En die extra kop koffie? Maak je daar vooral geen zorgen over. Ook niet op warme dagen. Je zal er echt niet van uitdrogen. Maar een extra glas water, zoals je in Italië zo vaak naast je kop koffie krijgt, is bij hitte nooit een slecht idee. Voor je gezondheid is wat meer drinken altijd beter dan te weinig. Maar je moet nu ook niet gaan overdrijven.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content