Guy T'Sjoen & Marleen Finoulst
‘Anti-aging is “fake medicine”‘
Zogenaamde anti-agingtherapieën klinken sensationeel, maar zijn pseudowetenschap met potentieel ernstige gezondheidsschade tot gevolg, schrijven Guy T’Sjoen (UZ Gent) en Marleen Finoulst (Bodytalk). ‘De gezondheidsrisico’s zijn veelvuldig, je betaalt je blauw en verjongen doe je al helemaal niet.’
‘Op naar de 100‘, het Eén programma waarin Marcel Vanthilt allerhande anti-agingtherapieën uitprobeert, bracht hem in de voorbije aflevering bij een dokter die Marcel een heel uitgebreide hormonenbehandeling voorschrijft. Die hij uiteindelijk niet neemt, gelukkig voor Marcel. De gezondheidsrisico’s zijn veelvuldig, je betaalt je blauw en verjongen doe je al helemaal niet. Anti-aginghormonen kun je met doping vergelijken: de hormonen peppen je misschien tijdelijk op, maar je brengt je gezondheid vaak ernstige schade toe.
Anti-aging is ‘fake medicine’.
De problemen met hormonale anti-agingbehandelingen zijn veelvuldig. Als je geen patiënt bent, zoals Marcel, dan word je na verloop van tijd toch afhankelijk van deze hormonencocktails en haal je je hele hormoonhuishouding overhoop. Op elke bijeenkomst van endocrinologen komen de verhalen van de teleurgestelde hormonale anti-agingpatiënten steevast aan bod; deze therapieën staan met stip in de top 3 van de besproken items.
Iedereen kent de ‘anti-agingspecialisten’ wel, want de personen die ze behandelen worden nadien vaak hun patiënten. Anti-aging is geen erkende specialisatie, en de meeste erkende hormoonspecialisten doen hier niet aan mee. Anti-aging is een hol begrip en is sowieso al een weinig positief concept, alsof verouderen een ziekte is die je moet bestrijden. De menopauze kan je ook nooit ‘ontlopen’, wat een getuige in het programma ook beweerde. De voorraad eicellen raakt altijd op tussen je 50ste en 60ste, en daar heeft geen enkele therapie vat op. Wel kunnen hormonen een invloed hebben op overgangsklachten (ook reguliere artsen schrijven hormoonsubstitutietherapie voor aan vrouwen), maar dat heeft met anti-aging niets te maken.
Anti-aging is ‘fake medicine‘: er bestaan anekdotische verhalen van leuk uitziende artsen of patiënten die worden opgepikt door sociale media, maar vaak ook door de reguliere pers; deze pseudowetenschap komt terecht op websites en als genoeg mensen erin geloven, gaan anderen het ook uitproberen. Sommige patiënten, want dat worden ze uiteindelijk wél, gaan bijna fanatiek, zonder wetenschappelijke achtergrond, vurig hun anti-agingdokter verdedigen. We begrijpen dit ook: sensationeel nieuws of spectaculaire resultaten beloven, verkoopt makkelijker dan correcte wetenschap.
Waarop is anti-aging gebaseerd? Vaak streeft men hormonale spiegels na van iemand van jongvolwassen leeftijd. Maar het is niet omdat je hormoonspiegels van iemand van 20 jaar nastreeft dat je ook opnieuw 20 bent of dat je je 20 voelt. Het is net alsof je bloed van jonge mensen zou drinken en je zo jonger zou worden. Orgaanveroudering kan je niet terugdraaien, en ook niet stoppen. Je kan het hooguit vertragen met een gezonde levensstijl. Bijnierschorsinsufficiëntie, testosterontekort, groeihormoondeficiëntie zijn in werkelijkheid zeldzame diagnoses, maar ze worden bizar genoeg bij velen gesteld in de anti-agingcentra.
Anti-aginghormonen kun je met doping vergelijken: de hormonen peppen je misschien tijdelijk op, maar je brengt je gezondheid vaak ernstige schade toe.
De problemen met de hormonale anti-agingbehandelingen zijn veelvuldig. Anti-agingspecialisten geloven nog steeds dat de ouderwetse manier van bepalingen van hormonen op urinestalen een diagnostische waarde hebben, terwijl deze tests al lang voorbijgestreefd zijn. Ja hoor, je vindt nog laboratoria die deze bepaling voor je willen uitvoeren tegen een forse betaling. De rekening is voor de cliënt.
Je krijgt te horen dat je allerhande tekorten hebt, die er in werkelijkheid zelden zijn. In het bijzonder problematisch is het opstarten van een corticosteroïdbehandeling: je bijnieren reageren hierop door zelf minder hormoon te produceren, waardoor je bijnierschorsinsufficiëntie krijgt en je je gezondheid schade berokkent. Sommige mensen betalen honderden euro’s per maand voor al die hormonale supplementen.
Een groeihormoonbehandeling die opgestart wordt zonder bewezen groeihormoontekort (daar bestaan heus wel criteria voor), zorgt voor een toegenomen risico op type 2 diabetes, hart- en vaatziekten en kanker. Groeihormoon kost per voorschrift als snel honderden euro’s. Een andere rariteit zijn de extracten van varkensschildklier, die vaak voorgeschreven worden in de anti-agingcentra: ze verhogen de eigen schildklierhormoonspiegel (FT3), met een extra risico op hartritmestoornissen en vroegtijdig overlijden. U mag zelf de conclusies trekken.
De getuigen in het fragment in ‘Op naar de 100‘ voelen zich naar eigen zeggen ‘niet slechter’. Een pover resultaat voor zo’n dure en op de koop toe risicovolle therapie.
Wat helpt dan wel? Een gezonde levensstijl. Je bent wat je eet en drinkt en de klassieke adviezen van genoeg slapen, voldoende lichaamsbeweging, een absolute rookstop en een sociaal leven zijn hier van toepassing. Om gezond te verouderen, kan je beter gezond leven in plaats van allerhande dure medicatie te slikken of te injecteren. Met een gezonde levensstijl kan je het verouderingsproces vertragen: mensen die gezond leven, leven ook langer.
En het seksleven? Endocrinologen krijgen nog vaak de vraag van mannen die graag een testosteronsupplement willen om hun seksleven een boost te geven. Als de testosteronspiegel echt pathologisch laag is, kan een testosteronbehandeling inderdaad een gunstig effect hebben. Van een oudere man, met een voor zijn leeftijd normaal testosteron en seksueel verlangen, kan je echter geen jongere man maken.
Waarom zou je iemand willen zijn die je niet meer bent? Mannen die de vraag naar een testosteronbehandeling stellen bij een nog normale testosteronspiegel, hebben een acceptatieprobleem. Misschien kunnen ze beter een psycholoog inschakelen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier