Factcheck: Nee, deze foto toont geen doodskisten in Bergamo tijdens de coronacrisis

Brecht Castel

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Een fotocollage die opduikt op Facebook in Franstalig België toont tweemaal een hangar vol doodskisten. De originele foto werd genomen na een scheepsramp met vluchtelingen in 2013. De collage is echter een hoax die twijfel zaait over de echtheid van het coronavirus.

Drie Facebookgebruikers in België deelden eind mei een collage van twee foto’s van hangars vol lijkkisten. De ene foto heeft als bijschrift ‘Lampedusa 2013’, de andere foto ‘Bergamo 2020′. De collage suggereert dat het om twee dezelfde of op elkaar gelijkende foto’s gaat. Er zou een complot gaande zijn. De collage circuleert vooral in Franstalig België en meer dan 140.000 mensen zagen ze op hun tijdlijn passeren.

Deze hoax heeft een ontstaansgeschiedenis die begint in maart 2020. Op Italiaanse Facebookprofielen doken toen foto’s op van een hangar vol doodskisten. De foto zou genomen zijn in Bergamo tijdens de coronacrisis.

Lees telkens verder onder de afbeeldingen

Factcheck: Nee, deze foto toont geen doodskisten in Bergamo tijdens de coronacrisis
© Facebook

Op 19 maart onderzoekt het Italiaanse medium neXt die foto. Ze komen erachter dat het feitelijk gaat over een foto van de stoffelijke overschotten van vluchtelingen na een scheepsramp voor het eiland Lampedusa op 3 oktober 2013. Onder andere het Italiaanse Sky publiceerde toen die foto van 111 doodskisten.

Factcheck: Nee, deze foto toont geen doodskisten in Bergamo tijdens de coronacrisis
© AFP

De originele foto is genomen door Alberto Pizzoli, een fotograaf van persbureau AFP. In een reactie laat die fotograaf weten dat hij geschokt is dat zijn foto gebruikt wordt in een valse context: ‘Deze foto is genomen op 5 oktober 2013 in Lampedusa. Ik was daar en ik herinner me de plek: de hangar van een luchthaven.’

De factcheck van neXt heeft echter een bizar neveneffect: er ontstaat een nieuwe hoax. Iemand kopieert de foto en voegt een kleurfilter toe. De bewerkte foto plakt hij onder het origineel. De ene foto krijgt het bijschrift ‘Lampedusa 2013’ (wat dus klopt) en de andere ‘Bergamo 2020’. Die collage heeft als bedoeling twijfel te zaaien over de echtheid van het coronavirus. Op 5 april post een Roemeen deze versie van de hoax. De vertaling van de Roemeense tekst onderaan is: ‘Zoek de verschillen!’

Factcheck: Nee, deze foto toont geen doodskisten in Bergamo tijdens de coronacrisis
© Facebook

Behalve de kleurfilter zijn er uiteraard geen verschillen tussen beide foto’s, want het gaat om dezelfde foto uit 2013. Verschillen zoeken heeft geen zin, maar het kan mensen wel verwarren. De Roemeen betwijfelt in zijn status de echtheid van het coronavirus: ‘Zo? Wat is er aan de hand? Virus of manipulatie?’

Dezelfde hoax, in een lichtjes aangepaste versie, duikt ook op in onder andere Georgië en nu dus in België. Deze keer zijn er cirkels getrokken rond bepaalde elementen van de foto die quasi-identiek zijn, terwijl eigenlijk heel de foto een kopie is van de andere.

Factcheck: Nee, deze foto toont geen doodskisten in Bergamo tijdens de coronacrisis
© Facebook

Conclusie

De fotomontage die circuleert in België toont tweemaal een foto die op 5 oktober 2013 is genomen op Lampedusa. Het opschrift ‘Bergamo 2020’ op de onderste foto is onwaar. Bovendien suggereren de pijlen en cirkels op beide foto’s dat het zou gaan om gelijkenissen tussen twee verschillende foto’s, wat dus niet het geval is.

BRONNEN:

Alle bronnen werden laatst geraadpleegd op 29 mei 2020.

* Bijgewerkt op 30/09/2020 om 12:21 om gearchiveerde Facebookposts toe te voegen aan het artikel. Op die manier ligt de factcheck meer in lijn met hoe factchecks volgens recente wetenschappelijke inzichten optimaal impactvol worden gepresenteerd.

Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien? Stuur uw vraag met exacte bronvermelding van het citaat naar factcheck@knack.be

*Bijgewerkt op 09/10/2020 om 11:56 om dit kader toe te voegen.

Meer informatie over de factchecks vindt u op de website van Knack.

U vindt onze factchecks ook terug bij deCheckers, samen met betrouwbare factchecks van andere Vlaamse redacties.

Knack is erkend lid van het International Fact-Checking Network.

Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien?
Vul uw vraag in op de website van deCheckers met exacte bronvermelding van het citaat of stuur het naar factcheck@knack.be.


Roularta Media Group
© Roularta Media Group

Knack maakt onderdeel uit van Roularta Media Group.

Partner Content