Factcheck: nee, RTL Nieuws plaatste geen oud filmbeeld bij bericht over de oorlog in Oekraïne

© Brestskaya krepost
Karin Eeckhout

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op sociale media wordt een vermeende Facebookpost van RTL Nieuws gedeeld. In dat bericht gebruikt de nieuwszender schijnbaar een twaalf jaar oud filmbeeld als illustratie bij een nieuwsbericht over de oorlog in Oekraïne. Maar de Facebookpost blijkt vervalst.

Op 1 maart deelt een man onderstaand bericht (hier gearchiveerd) op Twitter.

Factcheck: nee, RTL Nieuws plaatste geen oud filmbeeld bij bericht over de oorlog in Oekraïne
© Twitter

‘Hey @RTLnieuws vies smerig tuig’, schrijft de man, en ‘Misleiding bij @RTLnieuws. Men gebruikt foto’s uit een film. How low can you go.. #staatspropaganda.’

Filmbeeld

We zien rechts een bericht dat eruitziet als een Facebookpost van RTL Nieuws. ‘Lees terug in onze liveblog: een overzicht van wat er in Oekraïne gebeurde terwijl jij lag te slapen’, staat er als bijschrift bij een artikel met als titel ‘Kiev aangevallen met “ballistische raketten en kruisraketten”‘. Op de foto bij het artikel zien we een huilend meisje dat naast het lichaam van een vrouw zit.

Links van het bericht zien we een screenshot van een zoekopdracht met Google Lens, een tool van Google waarmee je de oorsprong van beelden kunt achterhalen. Daaruit blijkt dat het beeld van het huilende meisje uit de film Brestskaya krepost (Fortress of War) uit 2010 komt. Op de website van de film vinden we de foto inderdaad terug.

We zien varianten van het bericht ook op andere Twitter-accounts verschijnen (hier gearchiveerd). Ook op Facebook verschijnen soortgelijke berichten, onder meer hier (hier gearchiveerd) en hier (hier gearchiveerd). Op die manier bereikt het bericht duizenden mensen.

Uit een aantal reacties blijkt dat nogal wat mensen ervan overtuigd zijn dat RTL Nieuws en de mainstreammedia (msm) in het algemeen foute informatie verspreiden.

Factcheck: nee, RTL Nieuws plaatste geen oud filmbeeld bij bericht over de oorlog in Oekraïne
Factcheck: nee, RTL Nieuws plaatste geen oud filmbeeld bij bericht over de oorlog in Oekraïne
© Facebook
Factcheck: nee, RTL Nieuws plaatste geen oud filmbeeld bij bericht over de oorlog in Oekraïne
© Twitter

Hier en daar lezen we ook reacties van lezers die twijfelen aan de authenticiteit van het bericht.

Factcheck: nee, RTL Nieuws plaatste geen oud filmbeeld bij bericht over de oorlog in Oekraïne
© Twitter

Metro

Net als de Twitteraar in de reactie hierboven gaan we op zoek naar het bewuste bericht op de Facebookpagina van RTL Nieuws, waarvan we tot nu toe enkel screenshots hebben gezien.

We vinden een bericht terug van 25 februari, met dezelfde tekst, maar met een andere foto. Op die foto zien we mensen die lijken te schuilen in een metrostation.

Factcheck: nee, RTL Nieuws plaatste geen oud filmbeeld bij bericht over de oorlog in Oekraïne
© Facebook

Wanneer we klikken op de link naar het artikel, krijgen we een foutmelding.

Factcheck: nee, RTL Nieuws plaatste geen oud filmbeeld bij bericht over de oorlog in Oekraïne
© RTL Nieuws

‘De link leidt niet meer naar het artikel omdat het om een liveblog gaat. De blog is verplaatst naar een andere url’, bevestigt plaatsvervangend chef online RTL Nieuws Ingrid van Rooijen ons via e-mail. ‘In dat bericht zie je ook de foto van de schuilende mensen in de metro.’

Factcheck: nee, RTL Nieuws plaatste geen oud filmbeeld bij bericht over de oorlog in Oekraïne
© RTL Nieuws

In haar e-mail bevestigt van Rooijen dat RTL Nieuws de foto van het huilende meisje nooit op Facebook heeft geplaatst. Op 2 maart heeft RTL Nieuws op Twitter zelf gereageerd op de vervalste post.

Factcheck: nee, RTL Nieuws plaatste geen oud filmbeeld bij bericht over de oorlog in Oekraïne
© Twitter

De post die we onderzoeken blijkt dus een bewuste vervalsing, waarschijnlijk bedoeld om de geloofwaardigheid van RTL Nieuws of de mainstreammedia in het algemeen, te ondermijnen. Wie de vervalsing heeft gemaakt, konden we niet achterhalen.

Conclusie

Op Twitter en Facebook circuleert een screenshot van een vermeende Facebookpost van RTL Nieuws, waarin een twaalf jaar oud filmbeeld als illustratie werd geplaatst bij een nieuwsbericht over de oorlog in Oekraïne. De Facebookpost blijkt vervalst: het gaat om een bericht dat RTL Nieuws op Facebook plaatste, maar dan met een andere foto. De oude filmfoto werd op de plaats van de originele foto geplakt. We beoordelen de claim dat RTL Nieuws aan ‘misleiding’ zou doen daarom als onwaar.

Bronnen

In het artikel vindt u links naar alle gebruikte bronnen. Bovendien werden voor deze factcheck de volgende mensen gecontacteerd:

Mailverkeer met Ingrid van Rooijen op 2 maart 2022.

Alle bronnen werden laatst geraadpleegd op 3 maart 2022.

Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien? Stuur uw vraag met exacte bronvermelding van het citaat naar factcheck@knack.be

Meer informatie over de factchecks vindt u op de website van Knack.

U vindt onze factchecks ook terug bij deCheckers, samen met betrouwbare factchecks van andere Vlaamse redacties.

Knack is erkend lid van het International Fact-Checking Network.

Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien?
Vul uw vraag in op de website van deCheckers met exacte bronvermelding van het citaat of stuur het naar factcheck@knack.be.


Roularta Media Group
© Roularta Media Group

Knack maakt onderdeel uit van Roularta Media Group.

Partner Content