Factcheck: Nee, deze foto’s bewijzen niet dat politici geen mondmaskers dragen
Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.
Op Facebook circuleren berichten waarin wordt beweerd dat onze politici zelf geen mondmaskers zouden dragen. De foto’s die die stelling moeten bewijzen, dateren echter van maanden geleden, toen het dragen van mondmaskers nog niet verplicht en zelfs niet aanbevolen was.
Op 20 juli verschijnt onderstaand bericht op De zorgsector, een Facebookpagina met 89.148 volgers die informatie verspreidt over ‘gezondheid, zorg, weetjes, goed gevoel, ziekenhuizen, grapjes, enz….’. Het bericht wordt 2000 keer gedeeld, 389.000 Facebookgebruikers krijgen het op hun tijdlijn te zien.
‘Diegene moeten zorgen voor onze veiligheid hebben geen mondmasker nodig, raar he’ zegt het bericht, dat verder twee foto’s bevat. Op de eerste zien we minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD), Waals minister-president Elio Di Rupo (PS) en premier Sophie Wilmès (MR).
Op het tweede beeld zien we, behalve Maggie De Block, Elio Di Rupo en Sophie Wilmès, ook minister-president van de Franstalige Gemeenschap Pierre-Yves Jeholet (MR) en minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem (CD&V).
Geen van de politici op de foto’s draagt een mondmasker, terwijl ze duidelijk geen anderhalve meter afstand van elkaar houden. Maar zijn de foto’s wel authentiek? En, vooral: wanneer zijn ze gemaakt?
Uit de oude doos
Een online zoektocht via Google en Google Image Search doet ons vermoeden dat de foto gemaakt is tijdens de persconferentie van de Nationale Veiligheidsraad op 10 maart 2020, wat ons via mail wordt bevestigd door het fotoagentschap Isopix, dat het beeld maakte. De Veiligheidsraad besliste toen onder meer om indoorevenementen met meer dan 1000 mensen te verbieden. Op dat moment was er nog geen sprake van de verplichting om een mondmasker te dragen. Het werd zelfs nog niet aangeraden.
Gemanipuleerd
De tweede foto circuleert al langer op Facebook om te ‘bewijzen’ dat onze ministers het slechte voorbeeld geven. Knack legde in een eerdere factcheck al bloot dat de foto gemanipuleerd is.
Op de wand achter de politici is een opvallend symbool aangebracht dat aanmaant om anderhalve meter afstand te houden. Dat symbool ontbreekt op de originele foto van het fotoagentschap Photo News, zoals die onder meer verscheen op de website van Het Belang van Limburg op 11 maart. De social distancing regel was toen ook nog niet van kracht. De verplichting om indien mogelijk anderhalve meter afstand te houden bij persoonlijk contact werd pas in een ministerieel besluit vastgelegd op 18 maart 2020. De afbeelding bij dit Facebookbericht, die al bij eerdere berichten op het sociale netwerk verscheen, is dus gemanipuleerd.
CONCLUSIE
In een Facebookbericht wordt beweerd dat onze politici zelf geen mondmaskers dragen. Als ‘bewijs’ van die bewering post de auteur twee foto’s waarop ministers te zien zijn zonder mondmasker, terwijl ze geen anderhalve meter afstand houden van elkaar. De foto’s dateren echter van 10 maart, toen mondmaskers nog niet verplicht en zelfs nog niet aangeraden waren. De foto’s bewijzen dan ook niet dat onze ministers de mondmaskerplicht aan hun laars zouden lappen. We beoordelen het bericht daarom als onwaar.
BRONNEN
Facebook (20 juli 2020)
Knack (4 mei 2020)
Het Belang van Limburg (11 maart 2020, achter betaalmuur)
Belgisch Staatsblad (18 maart 2020)
Mail van fotoagentschap Isopix (7 oktober 2020)
Alle bronnen werden laatst geraadpleegd op 7 oktober 2020.
Op 8 oktober om 09:45 werd de zin ‘Een online zoektocht, via Google en Google Image Search, leert dat de foto’s gemaakt werden tijdens de persconferentie van de Nationale Veiligheidsraad op 10 maart 2020′ gewijzigd in ‘Een online zoektocht via Google en Google Image Search doet ons vermoeden dat de foto gemaakt is tijdens de persconferentie van de Nationale Veiligheidsraad op 10 maart 2020, wat ons via mail wordt bevestigd door het fotoagentschap Isopix, dat het beeld maakte’. Op die manier verwijzen we naar de primaire bron en brengen we de factcheck meer in lijn met hoe factchecks volgens recente wetenschappelijke inzichten optimaal impactvol worden gepresenteerd.
Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien? Stuur uw vraag met exacte bronvermelding van het citaat naar factcheck@knack.be
Meer informatie over de factchecks vindt u op de website van Knack.
U vindt onze factchecks ook terug bij deCheckers, samen met betrouwbare factchecks van andere Vlaamse redacties.
Knack is erkend lid van het International Fact-Checking Network.
Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien?
Vul uw vraag in op de website van deCheckers met exacte bronvermelding van het citaat of stuur het naar factcheck@knack.be.
Knack maakt onderdeel uit van Roularta Media Group.
