Factcheck Factcheck: er werd Amazonewoud gekapt voor een snelweg die de klimaattop in Brazilië toegankelijker maakt
Factcheck Factcheck: nee, de burgemeester van Londen heeft de alcoholreclame van Ricky Gervais niet verboden
Factcheck Factcheck Factcheck: Vergroot haarverf het risico op borstkanker bij vrouwen? Volgens een Nederlandse website zou het gebruik van haarverf het risico op borstkanker vergroten. Experten benadrukken dat geen enkel onderzoek daarvoor het bewijs heeft geleverd.
Factcheck Factcheck Factcheck: is warm kraanwater echt gevaarlijk? In een filmpje dat viraal gaat op sociale media zegt een Franse ‘hygiënist’ dat warm kraanwater niet drinkbaar is en dat het zelfs levensgevaarlijk is om bij het koken warm kraanwater te gebruiken. Wanneer de temperatuur in de boiler niet hoog genoeg is, zouden zich bacteriën ontwikkelen. Experten nuanceren het risico. ‘Drinkwater moet aan strenge normen voldoen en wanneer het water wordt gekookt worden eventuele bacteriën gedood.’
Factcheck Factcheck Factcheck: tijdens het douchen kun je een legionellabesmetting oplopen In een filmpje dat viraal gaat op sociale media wordt gewaarschuwd dat je bij het douchen een legionellabesmetting kunt oplopen. Dat blijkt inderdaad het geval wanneer de leidingen een tijd niet zijn gebruikt of wanneer de temperatuur in het watersysteem niet hoog genoeg is. Volgens experts is het daarom een goed idee om het water eerst even te laten lopen.
Factcheck Factcheck Factcheck: in hoge dosissen kunnen kurkuma, kaneel en gember het effect van medicatie verstoren ‘Kaneel, kurkuma en gember kunnen botsen met je medicatie’, zo lazen we op de website van de Indiase krant The Economic Times. Kruiden zoals kurkuma kunnen het effect van bepaalde medicatie verstoren. Maar dat geldt enkel in hoge dosissen, zoals bij supplementen. We beoordelen de stelling als eerder waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de Deense publieke omroep roept niet op tot ‘genetische zelfvernietiging’ Volgens alternatieve nieuwssites en socialemediagebruikers zou de Deense publieke omroep hebben opgeroepen tot ‘genetische zelfvernietiging’. Ze verwijzen daarvoor naar een video die als advertentie te zien was op de Deense zender DR2. Die advertentie is in werkelijkheid een humoristisch bedoelde teaser voor een documentairereeks over evolutie. De Deense publieke omroep heeft Denen niet opgeroepen om voort te planten met mensen uit andere landen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video bewijst niet dat beelden uit Gaza geënsceneerd zijn Op sociale media circuleert een video die volgens sommige gebruikers bewijst dat beelden uit Gaza in scène worden gezet. Dat klopt niet. De beelden zijn inderdaad geënsceneerd door een Saudische filmmaker, maar die zegt heel openlijk dat de beelden niet Gaza tonen, maar in Saudi-Arabië zijn opgenomen. De regisseur benadrukt dat de beelden artistiek zijn en niet documentair bedoeld.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze zwaar beveiligde kerstmarkt is geen echte Duitse markt Op sociale media circuleert een afbeelding van een kerstmarkt. De afbeelding zou tonen hoe Duitse kerstmarkten beschermd worden tegen de terreurdreiging. Maar de afbeelding is gegenereerd met behulp van Gemini, een AI-tool van Google. Duitse steden treffen inderdaad veiligheidsmaatregelen op kerstmarkten, maar de afbeelding is onrealistisch en overdrijft.
Factcheck Factcheck Factcheck: dit zijn niet de grootvaders van Duitse en Poolse politici Op sociale media worden al maandenlang fotocollages gedeeld die zouden bewijzen dat de grootvaders van bekende Duitse en Poolse politici banden hadden met het nationaalsocialisme. In de meeste gevallen klopt daar niets van.
Factcheck Factcheck Factcheck: beelden van gewapende Hamasstrijders zijn echt maar niet gemaakt tijdens huidig staakt-het-vuren Op sociale media worden beelden gedeeld van gewapende Hamasstrijders in uniform, met de suggestie erbij dat ze tijdens het huidige staakt-het-vuren zouden zijn gemaakt. De beelden zijn echt maar ze werden gefilmd tijdens het staakt-het-vuren van januari 2025.
Factcheck Factcheck Factcheck: video die Darya Safai (N-VA) deelt over Londen is authentiek maar veel ouder dan ze suggereert N-VA-Kamerlid Darya Safai deelt een video die zou tonen wat er in Londen gebeurt ‘na tien jaar met een progressieve moslimburgemeester’. Sommige socialemediagebruikers vragen zich af of de video authentiek is. Dat blijkt het geval, alleen is hij een stuk ouder dan Safai suggereert. De beelden werden al in 2019 gemaakt tijdens een jaarlijkse rouwceremonie.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, ducttape kan soms helpen bij wratten ‘Ducttape is even effectief tegen wratten als bevriezen’, lazen we op de website van The Sun. Wratten behandelen met ducttape kan in bepaalde gevallen werken, maar het wetenschappelijke bewijs is erg mager. We beoordelen de stelling als eerder waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze brommer werd niet gevandaliseerd door politieagenten in burger Op sociale media circuleert een video van een protestmars. Op de beelden is te zien hoe een man een brommer over de straat sleept en vervolgens plaatsneemt in een politiewagen. Volgens de verspreiders van de beelden gaat het om een agent in burger die een brommer vandaliseert. Uit andere beelden blijkt dat de brommer eerder op de weg was gesleept en omvergeduwd door demonstranten om een politiewagen de weg te versperren.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Hamas heeft niet alle vrouwelijke gijzelaars gedood Socialemediagebruikers beweren dat alle vrouwen die door Hamas werden gevangengenomen, zijn omgekomen. Dat klopt niet. De laatste vrouwelijke gijzelaar is weliswaar overleden, maar tijdens eerdere gevangenenruilen werden alle nog levende vrouwelijke gevangenen vrijgelaten.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen echt interview met een pro-Palestijnse demonstrant Op sociale media circuleren beelden van een man die beweert triest te zijn vanwege het recente staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas, omdat hij werd betaald om te protesteren tegen het geweld. Maar de beelden zijn nep en werden gegenereerd met Sora, een AI-tool van OpenAI.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, yoga kan helpen bij slapeloosheid ‘Door yoga te beoefenen sliepen mensen gemiddeld 111 minuten langer’, zo lazen we in Plus Magazine. Volgens experts kan yoga helpen tegen slapeloosheid, al is dat zeker geen wondermiddel voor elke patiënt, en is meer objectief onderzoek nodig. We beoordelen de stelling als eerder waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: één tweetaktbrommer vervuilt meer dan honderden bestelwagens Eén tweetaktbrommer vervuilt evenveel als honderden moderne bestelwagens’, schrijft columnist Jean-Paul Mulders in Knack Weekend. Dat is niet overdreven, bevestigen experts. Volgens een in Nature gepubliceerde studie kan zo’n brommer zelfs tot 2700 keer vervuilender zijn dan een bestelwagen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de klimaatverandering maakt ons niet dik ‘Wetenschappers doen verontrustende ontdekking: "Klimaatverandering maakt ons dik"’, zo kopte Metronieuws.nl.’ Bij warme temperaturen worden we sneller verleid om frisdrank en ijs te consumeren, maar dat bewijst niet dat de klimaatverandering ons dik maakt. We beoordelen de stelling als eerder onwaar.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen oorzakelijk verband tussen energiedrankjes en suïcidale gedachten bij jongeren ‘Hoe energiedrankjes het lichaam van uw kinderen vernietigen - van hartrisico’s tot suïcidale angst’, zo kopte The Sun. Onderzoek toont een verband tussen energiedrankjes en verhoogd risico op suïcidale gedachten bij jongeren. Maar géén causaal verband, benadrukken experts. We beoordelen de stelling als eerder waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is niet Ahmed al-Sharaa, de president van Syrië, maar een gedode IS-strijder Op sociale media circuleert een afbeelding van een man die twee hoofden lijkt vast te houden. Volgens de verspreiders van de beelden gaat het om de Syrische president Ahmed al-Sharaa. Dat klopt niet. De foto toont de Australische IS-terrorist Mohamed Elomar die in 2015 gedood werd in Syrië.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze beelden tonen niet het recente anti-immigratieprotest in Den Haag Op sociale media doet een video de ronde waarop mannen uit een politiebusje springen. Volgens de verspreiders van de beelden zou het om agenten in burger gaan die het Nederlandse anti-immigratieprotest van 20 september hebben opgeruid. Dat klopt niet. De beelden dateren van 14 maart 2021 en tonen een politieactie tijdens een betoging tegen de coronamaatregelen op het Malieveld.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze uitgebrande politiewagen was niet een week eerder al 'total loss’ Op sociale media circuleren twee afbeeldingen van Nederlandse politiewagens met hetzelfde kenteken. Op de ene is een uitgebrande wagen te zien, op de andere een wagen die schade opliep bij een ongeval. Volgens socialemediagebruikers bewijzen de foto's dat de politiewagen die tijdens een anti-immigratiebetoging in Den Haag in brand was gestoken voordien al kapot was. Dat klopt niet. De wagen was betrokken bij een verkeersongeval in februari 2025, werd hersteld en opnieuw in gebruik genomen door de politie.
Factcheck Factcheck Factcheck: vrolijke muziek kan (een beetje) helpen tegen wagenziekte ‘Last van wagenziekte? Deze muzieksoort kan je helpen’, kopte Scientias. Volgens experts kan bepaalde muziek een beperkte positieve invloed hebben op wagenziekte, al is meer onderzoek nodig. We beoordelen de stelling als eerder waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: heeft herdenking Charlie Kirk storingen veroorzaakt bij datingapp Grindr? Volgens socialemediagebruikers zou een herdenkingsdienst voor Charlie Kirk in Arizona hebben geleid tot zware storingen bij de gaydatingapp Grindr in de regio. Daarvoor bestaat geen bewijs. De data van de app zelf tonen geen storingen en de meldingen waarop de claim is gebaseerd zijn afkomstig van een platform waarop gebruikers zelf storingen kunnen rapporteren.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, hondenvoer is niet van karton gemaakt Online circuleert een video die het productieproces van hondenvoer zou tonen. Nogal wat socialemediagebruikers zijn gechoqueerd door het filmpje, omdat erin te zien zou zijn hoe oud karton wordt verwerkt in hondenvoer. De video blijkt evenwel een misleidende compilatie van clips die niet bewijzen dat er karton in hondenvoer zou zitten.
Factcheck Factcheck Factcheck: video van Mexicanen die Israëlische ambassade in brand steken is van 2024 Online circuleert een video die een brandende Israëlische ambassade in Mexico-Stad zou tonen. Volgens socialemediagebruikers zouden Mexicaanse manifestanten het gebouw recent in brand hebben gestoken. De beelden zijn echt, maar ze dateren van mei 2024.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen Duitsers die protesteren tegen migranten Online circuleert een video waarin een groep Duitsers te zien zou zijn die protesteert tegen migranten. Dat klopt niet. Het gaat om een manifestatie van supporters van de Duitse voetbalploeg Hamburger SV, voor een match tegen de ploeg FC Sankt Pauli.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, je borsten krimpen niet door koffie te drinken ‘Bewezen: door drie koppen koffie per dag kunnen je borsten krimpen’, zo kopte Amayzine. De studie waarnaar wordt verwezen, toont geen oorzakelijk verband tussen koffieconsumptie en krimpende borsten. We beoordelen de stelling als onwaar.
Factcheck Factcheck Factcheck: toont de gelekte James Webb-foto een buitenaards ruimteschip? Op sociale media circuleert een ‘gelekte foto’ van een object dat zou bewijzen dat buitenaardse technologie onderweg is naar de aarde . In werkelijkheid gaat het om een interstellaire komeet die langs ons zonnestelsel beweegt en dus geen gevaar vormt.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze foto toont een vervalste versie van nieuw kunstwerk Banksy Online circuleert een foto van een kunstwerk van Banksy, waarop een Britse rechter te zien is die een demonstrant met een Engelse vlag in de hand aanvalt. Maar het gaat om een gemanipuleerde foto. Op het echte kunstwerk is een demonstrant met een pancarte te zien.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Daily Mail publiceerde geen artikel dat melding maakte van een mogelijk Brits verbod op de Engelse vlag Online circuleert een screenshot van wat een artikel van de Britse krant Daily Mail zou zijn. Volgens de kop zou de Britse overheid een verbod op het publiekelijk vertonen van de Engelse vlag overwegen. Maar het gaat om een nep screenshot.
Factcheck Factcheck Factcheck: de handelsbelemmeringen binnen de EU komen overeen met invoerheffingen van 44 procent De kosten door onderlinge handelsbelemmeringen tussen EU-landen komen overeen met invoertarieven van 44 procent voor goederen en 110 procent voor diensten. Dat zei premier Bart De Wever tijdens een lezing in Amsterdam. Die percentages kloppen, volgens de IMF-studie waarop De Wever zich baseert.
Factcheck Factcheck Factcheck: bevordert het drinken van moedermelk de spieropbouw bij volwassenen? Volgens een aantal fitnessfanaten en bodybuilders zou het drinken van moedermelk de spieropbouw bevorderen. Daarvoor bestaat geen bewijs, bovendien is moedermelk drinken niet zonder risico. ‘Je kunt het vergelijken met onbeschermd seksueel contact.’
Factcheck Factcheck Factcheck: Molenbeekse schepen Saliha Raiss (Vooruit) heeft niet gezegd dat Belgen die zich storen aan een hoofddoek het land moeten verlaten Volgens sommige socialemediagebruikers heeft de Molenbeekse schepen Saliha Raiss (Vooruit) gezegd dat wie geen gesluierde vrouwen accepteert, België maar moet verlaten. Dat klopt niet. In een gemonteerd videofragment, waarin de context is weggelaten, reageert Raiss op online commentaren aan haar adres. Ze zegt dat wie niet kan leven met haar hoofddoek, maar naar een andere Brusselse gemeente moet verhuizen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze beelden tonen geen Gazaanse man met een overvolle winkelkar Op sociale media circuleren beelden van een journalist in Gaza. Op de achtergrond lijkt een man met een overvolle winkelkar te passeren. Maar de beelden zijn niet echt en waarschijnlijk met behulp van artificiële intelligentie gemaakt. De pro-Israëlische activiste die de beelden verspreidde, geeft toe dat de post als grap bedoeld was.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit artikel stelt niet dat ook vrouwen prostaatkanker kunnen krijgen In de titel van een Spaanstalig krantenartikel, dat op sociale media circuleert, staat dat prostaatkanker bij mannen goedaardiger is dan bij vrouwen. Sommige socialemediagebruikers vermoeden dat de auteur mannen met transvrouwen vergelijkt. Dat klopt niet. Het artikel stelt louter dat er nieuwe diagnostische methodes bestaan die prostaatkanker vroeger bij mannen kunnen opsporen. Bovendien kreeg de onlineversie van het stuk een andere titel.
Factcheck Factcheck Factcheck: worden 310.000 of 2700 mensen getroffen door het terugschroeven van het Vlaams opleidingsverlof? Vanaf 1 september wordt het Vlaams opleidingsverlof sterk ingeperkt door de Vlaamse regering. Vlaams minister van Werk, Zuhal Demir, wil het aantal rechthebbenden terugschroeven om een besparing te kunnen doorvoeren. Volgens het ABVV zullen 310.000 Vlamingen getroffen worden door die beleidsmaatregel. Demir spreekt van 2700 Vlamingen. Beide cijfers zijn niet uit de lucht gegrepen, maar verwijzen naar verschillende zaken. Het ABVV spreekt over het aantal mensen dat er recht op heeft en dat zou verliezen, Demir over het aantal mensen dat er in 2022-2023 gebruik van heeft gemaakt, maar het nu niet meer zou krijgen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, een windmolen verliest niet gemiddeld 180 kilo bladmateriaal Online circuleert de bewering dat een windturbine gemiddeld 180 kilo bladmateriaal verliest. Dat klopt niet, zeggen experts. Windmolens verliezen inderdaad kleine stukjes coating, maar 180 kilo is een grove overschatting.
Factcheck Factcheck Factcheck: ibuprofen kan rode bloedcellen vervormen, maar dat is niet schadelijk ‘Ibuprofen verandert rode bloedcellen in "stekelcellen"’, kopt de website ABC Gezondheid. Uit in-vitro-onderzoek blijkt inderdaad dat ibuprofen rode bloedcellen (tijdelijk) kan vervormen. Maar dat heeft volgens experts geen schadelijk effect op patiënten.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, er wordt geen avondklok in Utrecht ingevoerd om wolven te ontzien Op sociale media circuleert een screenshot van een artikel waarin te lezen is dat een bioloog zou pleiten voor een avondklok in Utrecht om zo wolven ruim baan te geven. Veel socialemediagebruikers reageren verontwaardigd op het nieuws. Maar het gaat om een satirisch nieuwsbericht.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, u kunt door de bliksem worden getroffen wanneer u doucht tijdens een onweer Volgens een artikel in The Washington Post loopt u het risico om door de bliksem te worden getroffen wanneer u een douche neemt tijdens een onweer. Die kans bestaat, bevestigen experts, al is ze bijzonder klein.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat Trump het Wereld Economisch Forum op lijst met terroristische organisaties heeft gezet Online circuleert de bewering dat de Amerikaanse president Donald Trump het Wereld Economisch Forum aangeduid zou hebben als terroristische organisatie. Maar daar is geen bewijs voor.
Factcheck Factcheck Factcheck: een gebruinde huid beschermt amper tegen de zon Nogal wat mensen denken dat een zongebruinde huid beschermt tegen verbranding. Dat de huid bruin wordt, is inderdaad een beschermingsreactie, zeggen specialisten, maar die bescherming blijkt minimaal. Bij blootstelling aan de zon blijft bescherming in de vorm van zonnecrème en aangepaste kleding daarom altijd noodzakelijk, hoe gebruind je ook bent.
Factcheck Factcheck Factcheck: onvoldoende bewijs voor slaappleisters als redmiddel bij slapeloze nachten ‘Een pil werkt snel, maar is ook snel weer uitgewerkt. Gevolg: je valt wel in slaap, maar wordt midden in de nacht weer klaarwakker. Een pleister daarentegen? Die geeft urenlang geleidelijk melatonine af. Zo blijft je slaap lekker diep en ononderbroken.’ ‘Dit is een klassiek artikel waarin wordt geprobeerd een voedingssupplement te verkopen, maar dan …
Factcheck Factcheck Factcheck: verhogen nachtmerries het risico op een vroegtijdige dood? Volgens een artikel in Het Nieuwsblad zouden mensen die wekelijks nachtmerries hebben, drie keer meer kans lopen om vroegtijdig te sterven. Dat zou blijken uit een Britse studie, maar die is nog niet gepubliceerd. Wel is volgens specialisten al langer bekend dat nachtmerries een slecht voorteken kunnen zijn.
