België is voor het Europees Hof van de Rechten van de Mens in Straatsburg veroordeeld voor het schenden van het recht op een eerlijk verkiezingsproces, nadat het Waals Parlement een hertelling weigerde. In België keurt het parlement zelf de verkiezingsuitslag goed en is daarmee rechter en partij, meent het Hof.
De uitsprak komt er na een klacht van Waals parlementslid voor de PVDA Germain Mugemangango. Die spande een zaak aan na de gewestverkiezingen van 2014.
Mugemangango was PVDA-lijsttrekker in de kieskring Charleroi, maar raakte nipt niet verkozen. Omdat hij maar veertien stemmen tekort kwam en er in de kieskring 22.000 blanco en ongeldige stemmen waren vastgesteld, vroeg hij een hertelling. Het pas verkozen Waals Parlement wees dat verzoek echter af en keurde de uitslag van de verkiezingen goed. Het gevolg was dat de betwiste stemmen niet herteld werden en dat Mugemangango zijn kans verloor om toch verkozen te zijn.
‘Ik diende 6 jaar geleden een bezwaar in, maar dat werd toen afgewezen door het pas verkozen parlement. Die hadden er zelf belang bij dat ik niet verkozen werd omdat ik van een andere partij ben en ik de plaats zou innemen van één van hen’, aldus Mugemangango. ‘Wij trokken naar het Europees Hof om aan de kaak te stellen dat in België, federaal en in de regio’s, geen onpartijdig orgaan bevoegd is voor verkiezingsbetwistingen. Het Europees Hof van de Rechten van de Mens (EHRM) stelt nu heel duidelijk dat het Belgisch systeem een schending inhoudt van artikel 3 van het aanvullend protocol bij het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en artikel 13 van datzelfde verdrag. Zij die de beslissing namen, waren zelf belanghebbenden in de zaak, rechter en partij tegelijkertijd. En dat kan niet stelt het Hof’, zegt Ivo Flachet, de advocaat van Mugemangango en tevens woordvoerder van de PVDA/PTB.
Herziening Grondwet
De PVDA roept de andere politieke partijen op mee te werken aan een herziening van de Grondwet. ‘Het Belgisch systeem moet in overeenstemming gebracht worden met dit arrest. Een wijziging van artikel 48 van de Grondwet dringt zich op. Dat is nodig om dergelijke problemen in de toekomst te vermijden. Postelectorale geschillen en betwistingen over de geloofsbrieven van de parlementairen moeten behandeld worden door een onafhankelijke en onpartijdige raad, samengesteld door mensen die zelf geen belang hebben bij de beslissing. Wij denken daarvoor aan burgers, onafhankelijke specialisten en onder voorzitterschap van een onafhankelijk rechter. Er moet een einde komen aan het systeem waarbij politici dergelijke betwistingen onder elkaar regelen, door parlementairen die per definitie een eigen belang hebben in de zaak’, zegt Flachet.
Het arrest stelt dat de Belgische staat Mugemangango 2000 euro morele schadevergoeding moet betalen, naast een kostenvergoeding van bijna 13.000 euro.
