De regering-De Croo werkt een initiatief uit waarbij vijftig gelote burgers drie weekends discussiëren over de toekomst van de Europese Unie.
Binnenkort krijgt u misschien wel een officiële brief in de bus. De kans is niet onbestaande dat u een van de ‘gelukkigen’ bent die mag deelnemen aan de Belgische poot van de Conferentie voor de toekomst van Europa. Samen met 49 anderen kunt u drie weekends grondig discussiëren over de manier waarop de Europese Unie kan worden hervormd. Voorstellen die nadien door onder meer Guy Verhofstadt (Open VLD) onder de loep worden genomen en – voor de optimisten onder ons – misschien leiden tot een Europese verdragswijziging.
Macron
Waarover gaat het? De zogenaamde Conferentie over de Toekomst van Europa, in Europese kringen vaak afgekort tot CoFEU, is een initiatief dat uit de koker van Frans president Emmanuel Macron komt. Naar voorbeeld van zijn burgerdialogen in eigen land hoopt het staatshoofd zo glans te geven aan de Europese ambities die hij tijdens de campagne voor de presidentsverkiezingen in 2017 heeft voorgesteld. Niet toevallig eindigt de volledige burgerbevraging en evenementenstoet op het moment waarop Frankrijk het roterende voorzitterschap van de Europese Unie in de eerste helft van 2022 bekleedt.
Een kleine twee maanden geleden – door een leiderschapsdispuut en corona liep het initiatief vertraging op – trapte eurocommissaris Dubravka Suica het digitale platform af waarop iedere inwoner van de Europese Unie eigen aanbevelingen kan formuleren. Tot op heden hebben slechts 20.835 deelnemers zich aangemeld in de hele Europese Unie. Nu goed, ook bij de Olympische Spelen is de openingsceremonie minder spannend dan de wedstrijden zelf. Het zijn namelijk de concrete voorstellen die er toe doen. Intussen werden ruim vijfduizend aanzetten gegeven – het ene al wat serieuzer dan het andere. Zo wordt onder meer voorgesteld om de voorzitter van de Europese Commissie rechtstreeks te verkiezen of de EURATOM-gemeenschap af te schaffen.
Charles Michel
Naast dat digitale platform is er ook een nationaal luik aan de toekomstconferentie verbonden. Ook de Belgische regering zal haar duit in het zakje doen. Onder de auspiciën van minister van Europese Zaken Sophie Wilmès (MR) werkt de regering-De Croo momenteel aan een Belgische discussieronde. De kwestie prijkte vorige week nog op de vergaderpunten van de ministerraad.
Hoe gaat dat alles in zijn werk? Met behulp van een extern bureau wordt er binnenkort aantal brieven uitgestuurd met de vraag of de ontvanger in kwestie aan de debatten wil deelnemen. De (pre)selectie gebeurt op basis van een loting uit een representatieve staal die aan Europese voorwaarden moet voldoen. Zo dient een derde van de deelnemers uit jongeren tussen de 16 en de 25 jaar te bestaan en moeten de gegadigden alle sociaaleconomische lagen van de bevolking weerspiegelen.
Eenmaal die klus is geklaard vinden er eind oktober tot eind november drie weekens plaats waarin de deelnemers in een panel de koppen bij elkaar steken. Ze zullen discussiëren rond het centrale thema ‘burgerparticipatie in de EU-besluitvorming’. Hoe het specifiek wordt ingevuld, moet nog bepaald worden.
De bevindingen worden samengevat en voorgelegd aan het driekoppige uitvoerende bestuur van de toekomstconferentie, onder wie europarlementslid en oud-premier Guy Verhofstadt. Verhofstadt en co. zullen vervolgens met de Plenaire Vergadering van de Conferentie een eindrapport opmaken dat uiteindelijk op het bord van voorzitter van de Europese Raad Charles Michel belandt.
Angela Merkel
Wat er vervolgens met de conclusies zal gebeuren, is momenteel nog schier onduidelijk. Volgens critici is de toekomstconferentie niet meer dan een praatbarak voor de schone schijn waar de meest gevoelige thema’s en voorstellen worden uitgefilterd nog voor ze de eindmeet halen.
Anderen zijn meer hoopvol. Met regelmaat wordt verwezen naar de Europese Conventie uit 2002. Ook toen staken een heleboel afgevaardigden de koppen bij elkaar – gewone burgers namen echter geen deel. De conventie leidde tot een ontwerpverdrag voor een Europese grondwet. Hoewel dat verdrag na referenda in Nederland en Frankrijk in de prullenmand verdween, vormde het wel de basis voor het Verdrag van Lissabon in 2007.
Of het ditmaal ook zover komt, blijft afwachten. Tijdens de onderhandelingen over de conferentie lieten onder meer Macron en afscheidnemend Duits bondskanselier Angela Merkel optekenen dat ze een verdragswijziging niet bij voorbaat willen uitsluiten. In andere lidstaten is de appetijt voor een aanpassing van de bestaande verdragen daarentegen erg ver te zoeken. The proof of the pudding is in the eating.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
