Terwijl allerlei doemscenario’s over een stroomloos België de kop op steken, is dit voor 7 procent van de Belgen nu al een dagelijkse realiteit door geldgebrek. Om dit probleem aan te pakken, steken verschillende lokale organisaties de handen uit de mouwen met innovatieve initiatieven.
Het gebrek aan energie en het risico om tijdens de koude wintermaanden zonder stroom te vallen, is zonder meer een hot item. Nochtans is dit voor een deel van de Belgische bevolking geen hypothetisch doemscenario, maar een dagelijkse realiteit. Ruim zeven procent van de Belgen kan zijn of haar woning niet of onvoldoende verwarmen.
‘En in dat geval is er absoluut geen sprake van een tekort aan productie’, zegt Johan Alleman van de Koning Boudewijnstichting (KBS). ‘Wel aan financiële middelen. En het zijn net de personen uit de laagste inkomensklassen die de hoogste energiefactuur hebben, onder meer omdat ze geen isolatiewerken kunnen laten uitvoeren.’ Om dit prangende probleem van energiearmoede aan te pakken lanceerde de stichting een oproep om vernieuwende projecten te ondersteunen. Levanto in Antwerpen is er een van. De sociale onderneming stelt isolatiecoachen ter beschikking aan kansgroepen om zo doe-het-zelvers te helpen bij de isolatie van hun woning.
Laagdrempelig
De enthousiaste Lemya Dahan ontvangt ons met open armen in haar woning in Hoboken in Antwerpen. Samen met energiecoach Bjorn Pribil is ze druk in de weer met het isoleren van haar zolder. ‘Bjorn is een echte hulp. Enerzijds doet hij voor hoe ik de werkzaamheden moet aanpakken, maar tegelijkertijd legt hij ook uit waarom. Zo leer ik echt iets bij, wil ik in de toekomst zelf nog wat klusjes uitvoeren’, vertelt de alleenstaande vrouw.
Toen Lemya een energiescan liet uitvoeren op haar woning, vernam ze voor het eerst over de energiecoach van Levanto. ‘Tijdens die energiescan leerde ik praktische tips over hoe ik concreet energie kan besparen. Maar het voornaamste knelpunt bleek toch mijn zolder waarlangs nodeloos veel energie ontsnapt en waardoor mijn factuur oploopt.’
Een van de grote voordelen die ze noemt van het project is de laagdrempeligheid. ‘Het ging allemaal redelijk snel zonder ingewikkeld papierwerk. Hoewel er vaak fondsen voorhanden zijn die het isoleren van de woning subsidiëren, haken verhuurders of eigenaars geregeld af omwille van de administratieve rompelsomp of de onwetendheid, beaamt ook het Samenwerkingsverband tussen enkele Kempense OCMW’s (een andere genomindeerde door de Koning Boudewijnstichting).
Vertrouwen
‘Communicatie is dan ook erg belangrijk’, vertelt isolatiecoach Bjorn. ‘Ook om misverstanden te voorkomen. Wanneer het verwachtingspatroon langs beide kanten juist zit, voorkom je conflicten.’ Bjorn staat als isolatiecoach niet alleen één volledige dag ter beschikking van de doe-het-zelver, ook nadien is hij het aanspreekpunt en kan de klant hem steeds telefonisch bereiken voor verder advies.
Lemya is eigenaar van haar woonst, maar de inzet van professioneles coaches kan ook verhuurders makkelijker over de streep trekken om isolatiewerken uit te voeren. ‘Verhuurders zijn in bepaalde gevallen wel bereid om deel van de renovatiekosten op zich te nemen, maar ze vertrouwen het vakmanschap van de huurder niet altijd’, vertelt Manuel Leuridan bedrijfsleider bij Levanto. ‘Door een ergiecoach aan te duiden kan dat euvel worden weggenomen.’
Het kostenplaatje gaat door de eigen werkuren van de eigenaar of huurder sowieso al naar omlaag en ook de gemeenschappelijke aankopen die Levanto doet, zorgt ervoor dat de prijs van het isolatiemateriaal voor particulieren zakt.
De Koning Boudewijnstichting deed eerder dit jaar een oproep om vernieuwende projecten die energiearmoede willen aanpakken te ondersteunen. Naast Levanto stelde de stichting in Antwerpen nog drie andere projecten voor.
Samenlevingsopbouw zet in op energiezuinige toestellen. Mensen met energieschulden kunnen het zich niet permitteren om over te schakelen op energiezuinige toestellen, daarom gaat Samenlevingsopbouw (in samenwerking met het OCMW, partners uit het middenveld en private partners) op zoek naar een oplossing om die vicieuze cirkel te doorbreken. Onder meer door prefinanciering moeten klanten hun aankoop pas terugbetalen nadat hun energiebesparende maatregelen hebben geloond.
Eos uit Oostende ontwierp het concept van opbrengstgarantie, want voor Eos mogen groene investeringen niet wegen op het maandelijkse budget van kwetsbare gezinnen. ‘Isoleren zonder te betalen, het klinkt te mooi om waar te zijn en toch geldt dit principe bij Eos’, vat de KBS het samen. De organisatie werkte namelijk een systeem uit waarbij de gezinnen de investering terugbetalen over een periode van vijf jaar aan de hand van gerealiseerde energiewinsten.
OCMW’s van Retie, Balen, Dessel en Mol zetten in op dialoog. Door gesprekken willen ze eigenaars en verhuurders ervan overtuigen om te investeren in dakisolatie. Hoewel het geld vaak in fondsen voorhanden is, worden te weinig daken van huurwoningen vooralsnog geïsoleerd. Daarom is bemiddeling en een persoonlijke aanpak voor hen onontbeerlijk.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier