Johan Lievens, wetenschappelijk medewerker bij het instituut voor Publiek Recht van de KU Leuven, leest in de tekst van N-VA een duidelijke boodschap: ‘Sluit de grenzen’.
Donderdagochtend berichtte De Morgen over de inburgerings- en integratienota die N-VA in het kader van de Vlaamse regeringsonderhandelingen op tafel heeft gelegd. Volgens Johan Lievens, wetenschappelijk medewerker bij het instituut voor Publiek Recht van de KU Leuven, wil N-VA tussen de regels maar een boodschap duidelijk maken: ‘Sluit de grenzen.’
Onder de regering-Bourgeois hamerde de N-VA op wat ze ‘inclusief nationalisme’ noemt. Ziet u in deze onderhandelingsnota een breuk met het verleden?
Johan Lievens: Toch wel. In een inleidend zinnetje zegt deze onderhandelingsnota wel dat men nieuwkomers wil blijven uitnodigen, maar de manier waarop is een stuk strenger geworden. Vroeger hanteerde men de wortel, vandaag resoluut de stok. De nota is niet opgesteld vanuit het vertrekpunt van de geïnteresseerde en geëngageerde nieuwkomer die kansen wil grijpen, wel vanuit het idee dat ‘het profiteren maar eens moet stoppen’. Wie tussen de regels leest, ziet maar één boodschap: ‘sluit de grenzen.’
Geeft u eens een voorbeeld van een breuk met het verleden?
Lievens: Het invoeren van een algemene resultaatsverplichting op vlak van taalverwerving lijkt me de regelrechte ontkenning van de realiteit. Voor ongeletterde migranten en vluchtelingen is die hoge maatstaf quasi onhaalbaar. Nederland is vorig jaar door het Hof van Justitie van de Europese Unie op de vingers getikt omdat het bij de beoordeling van de verblijfsstatus onvoldoende rekening houdt met zulke bijzondere omstandigheden. Dat kan Vlaanderen maar beter in het achterhoofd houden.
Positief is wel dat het sociaal tolken tijdens het inburgeringstraject vergoed blijft.
Geldt dat ook voor de financiële situatie waarin de migranten verkeren? N-VA stelt voor om het inburgeringstraject niet langer gratis aan te bieden. Ook de onkosten worden niet langer vergoed.
Lievens: Er zijn een aantal drempels toegevoegd die mogelijk het omgekeerde effect zullen hebben. Als je zoveel mogelijk mensen warm wil maken om aan een inburgeringstraject deel te nemen, bied je zulke diensten dan niet beter zo goedkoop mogelijk aan? Ook de financiële situatie hoort bij de bijzondere omstandigheden waar het Europees Hof van Justitie in Nederland naar verwees. Positief is wel dat het sociaal tolken tijdens het inburgeringstraject vergoed blijft.
Is het überhaupt toegelaten dat de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) de verblijfstitel aanpast op basis van de beoordeling van het inburgeringstraject, zoals de partij voorstelt?
Lievens: Ja en nee. DVZ mag de verblijfsstatus van mensen die recht hebben op asiel of subsidiaire bescherming niet herevalueren op basis van het afgelegde inburgeringstraject. Zulke mensen ontlenen hun verblijfstitel op basis van internationale of Europese verdragen die België heeft ondertekend.
Proportionele boetes zijn daarentegen wel mogelijk, zo oordeelde het Europees Hof van Justitie in 2015. Het is eveneens mogelijk dat DVZ rekening houdt met het inburgeringstraject voor mensen die niet naar Vlaanderen zijn gekomen uit vrees voor vervolging in eigen land. Denk maar aan iemand uit Australië die geruime tijd hier wil komen wonen.
N-VA vraagt dat nieuwkomers die lange tijd in Vlaanderen willen resideren eerst een burgerschapstest afleggen in het land van herkomst of verblijf. Hoe moeten we dat voorstel inschatten?
Lievens: Ook hier moeten we onderscheid maken tussen migranten die vluchten uit vrees voor vervolging en andere migranten. Van de eerste categorie – eenmaal erkend – mag je niet eisen dat die eerst een burgerschapstest aflegt in het land van herkomst of verblijf. Van de tweede categorie mag je dat wel.
Het voorstel illustreert een heel paradoxale aanpak, die je ook elders ziet. Enerzijds was voormalig staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) terecht gefrustreerd over zijn machteloosheid ten opzichte van de transmigranten. Je kon hen namelijk niet dwingen om asiel aan te vragen, waardoor je ze ook niet kon uitwijzen. Anderzijds hield men wel vast aan illegale quota bij DVZ die mensen net beletten asiel aan te vragen. Nu wordt tegelijkertijd gesteld dat nieuwkomers welkom zijn, én de indruk gewekt dat Vlaanderen een burcht is die je niet zomaar binnengeraakt.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
