Wie zich deze zomer niet wil laten vangen door nepnieuws, kan zichzelf testen met de gratis WhatsApp-zomerchallenge van deCheckers, een spel tegen online misleiding voor een breed publiek. ‘Want wie scrolt vandaag niét op sociale media? Wie twijfelt soms niet, of wat online staat wel te vertrouwen is?’
deCheckers vzw, een non-profit die burgers helpt om feit van fictie te onderscheiden in online nieuws, lanceert een gratis interactieve WhatsApp-challenge. Via verschillende opdrachten krijg je strategieën aangeleerd om nepnieuws, AI-beelden en subjectieve, sturende berichtgeving te herkennen.
Deelnemen is eenvoudig: sla het nummer +32 497 85 52 55 op in je contacten, start een gesprek via WhatsApp en kies de optie “zomerchallenge”. De chatbot begeleidt je door vier korte modules van telkens ongeveer tien minuten. De inhoud is aangepast aan de leeftijd van de deelnemers. Registreren is niet nodig en je hoeft ook geen persoonlijke gegevens te delen.
Elk van de vier modules combineert praktische uitleg met interactieve vragen en is zo ontworpen dat iedereen, ongeacht voorkennis, op een leuke manier zijn of haar kritisch denkvermogen kan testen en aanscherpen.
Dit zijn de vier modules:
Nepnieuws herkennen – Krijg sleutels en tips om gemanipuleerde beelden te doorzien zoals deepfakes en varianten daarvan.
Mediabias herkennen – Leer hoe je framing en sturende beelden en koppen herkent. Zo voorkom je dat je onbewust een bepaalde opinie krijgt opdrongen.
Surf en scrol slim – Ontwijk de golf van het algoritme en navigeer bewust. Krijg inzicht in algoritmes en hoe die bepalen wat je online ziet. Krijg tips om die zélf naar je hand te zetten.
Breek uit je filterbubbel – Ontsnap uit je bubbel, leer bias herkennen en verbreed je wereldbeeld.
Twee van die vier modules staan nu online, de twee andere komen daar later deze zomer bij. Je kunt de challenge in je eentje doen, maar evengoed met familie, vrienden of collega’s, op school, op kamp, in de bibliotheek, het zwembad of het seniorencentrum, waar je ook bent.
‘Mediawijsheid is vaak vooral op jongeren gericht’, zegt Jan Jagers, directeur van deCheckers. ‘Terecht. En onterecht. Want wie scrollt vandaag niét op sociale media? Wie twijfelt soms niet, of wat online staat wel of niet te vertrouwen is? Met onze challenges via WhatsApp mikken we laagdrempelig op een zo breed mogelijk Nederlandstalig publiek van alle leeftijden, in Vlaanderen én Nederland.’
Dit initiatief maakt deel uit van het Europese project SEMS – Short and Effective Media Literacy Service in Europe. Dat wordt gecoördineerd door de Fundación Maldita.es in Spanje en is een samenwerking met The Guardian Foundation (Verenigd Koninkrijk), Correctiv (Duitsland) en deCheckers (België).