‘De verdienste van Rutten is dat ze ons belastingsysteem fundamenteel ter discussie stelt’

Open VLD-partijvoorzitter Gwendolyn Rutten. © Belga Image
Ewald Pironet

Open VLD gaat voor een vlaktaks van 30 procent. Dat blijkt vooral voordelig voor de hoogste inkomens, maar toch heeft het voorstel zeer grote verdiensten.

De fiscale hervormingen van de regering-Michel gaan gebukt onder geïmproviseer en gebricoleer. De taxshift, waarbij de lasten op arbeid verschoven werden naar lasten op vervuiling, consumptie en vermogen, bleek helemaal niet budgetneutraal en sloeg een gat van 6 miljard euro. Daarna werd in het Zomerakkoord beslist om de vennootschapsbelasting in twee stappen te verlagen tot 25 procent in 2020. Onze kmo’s zullen dan 20 procent belastingen betalen. Maar tegen die tijd heeft bijvoorbeeld Nederland ons allang ingehaald: want daar zakt de vennootschapsbelasting in 2019 tot 21 procent; kleine bedrijven zullen er 16 procent betalen. Bovendien vragen velen, waaronder de Europese Commissie, zich af of de verlaging van de vennootschapsbelasting een nieuw gat in onze begroting zal veroorzaken. En laten we ons geen illusies maken: al die kraters in de begroting moeten worden gedicht, met belastingen en/of besparingen.

De verdienste van Rutten is dat ze ons belastingsysteem fundamenteel ter discussie stelt.

De Open VLD maakt deel uit van de regering-Michel en is dus mee verantwoordelijk voor dit fiscale geknutsel. Dat belet niet dat voorzitster Gwendolyn Rutten op het congres dat de Vlaamse liberalen volgende week organiseren zal pleiten voor een ‘belastingrevolutie’. Zo moet de vennootschapsbelasting verder zakken tot maximaal 15 procent. Het opvallendst is haar voorstel voor een vlaktaks van 30 procent. Die moet gelden voor al het inkomen van natuurlijke personen, of dat nu komt uit arbeid of uit kapitaal, waarvan een gedeelte belastingvrij is. Datzelfde principe wil ze ook toepassen op de successierechten, de registratierechten en de onroerende fiscaliteit, maar daarvoor moet het belastingtarief nog worden vastgelegd.

Zo’n vlaktaks zou zeker zorgen voor de dringend gewenste vereenvoudiging van ons belastingsysteem. Toch zitten er haken en ogen aan zo’n vlaktaks. Andreas Tirez van de liberale denktank Liberales vlooide in de zakenkrant De Tijd uit wat de invoering ervan voor ons zou betekenen. Hij kwam tot het besluit dat een vlaktaks van 30 procent een cadeau is voor de hoogste inkomens. Vandaag kennen we een progressief belastingsysteem: wie meer inkomen heeft, betaalt meer belastingen. Dat blijkt ook zo te zijn. In 2015 betaalden de laagste 10 procent inkomens geen belastingen (ze kregen zelfs iets terug van de fiscus), de hoogste 10 procent betaalde gemiddeld bijna 34 procent inkomensbelastingen. De rest zat ergens ertussenin. Die progressiviteit wordt door een vlaktaks van 30 procent, zelfs in combinatie met een belastingvrije som, sterk verminderd. Volgens de berekeningen van Tirez gaan de 20 procent hoogste inkomens dan lopen met meer dan de helft van de belastingvermindering. ‘Het is dan ook moeilijk uit te leggen dat een vlaktaks sociaal kan zijn’, besluit hij.

Nu mag de invoering van de vlaktaks voor Rutten iets kosten, ze hoeft niet budgetneutraal te zijn. Met andere woorden: de overheid mag van de Open VLD-voorzitster wat extra geld uitdelen, en zo zou je de lagere inkomens wat meer kunnen laten genieten van de vlaktaks. Maar volgens professor André Decoster (KU Leuven) in De Morgen kost dat scenario ‘handenvol geld, tussen de 15 en de 20 miljard euro’.

De ‘belastingrevolutie’ van Open VLD zorgt er hopelijk voor dat de andere partijen tegen de verkiezingen hun voorstellen voor een grondige belastinghervorming presenteren

De terugverdieneffecten (bijvoorbeeld: lagere belastingen zetten aan tot meer consumptie en zo krijgen we toch meer belastinginkomsten) blijken uit alle studies zeer gering. Een politicus met verantwoordelijkheidszin mag daar niet op rekenen. Als de schatkist met de invoering van de vlaktaks minstens 15 miljard euro minder ontvangt, zal dat bedrag ergens anders moeten worden gevonden want zo’n gat in de begroting is onaanvaardbaar. Dat wil dus zeggen dat andere belastingen verhoogd moeten worden en/of de overheid zal moeten besparen. De vraag is dan wie door die noodzakelijke maatregelen getroffen zal worden. ‘Een vlaktaks is en blijft een achterhaald idee’, meent Decoster.

De verdienste van Rutten is dat ze ons belastingsysteem fundamenteel ter discussie stelt, en dat ze dat niet doet tijdens een of andere begrotingsronde of -controle. We hebben de voorbije decennia gezien tot welke misbaksels dát kan leiden. Het is óók de verdienste van de liberale voorzitster dat ze daarbij uitgaat van vereenvoudiging en transparantie, want die zijn nu helemaal zoek: de regering-Michel maakte onze fiscaliteit met instemming van de Vlaamse liberalen zelfs nog wat ingewikkelder. De ‘belastingrevolutie’ van Open VLD zorgt er hopelijk voor dat de andere partijen tegen de verkiezingen hun voorstellen voor een grondige belastinghervorming presenteren. Dan kan de volgende stembusgang ergens over gaan.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content