Wetenschapster Hetty Helsmoortel over haar show: ‘Ik richt me op lichtpuntjes in de wereld’

© KREW
Els Van Steenberghe
Els Van Steenberghe Els Van Steenberghe is theaterrecensent.

Wetenschapswatcher en moleculair biologe Hetty Helsmoortel verzamelt de heuglijkste wetenschappelijke nieuwtjes van het jaar in haar show Missie 2022.

Voor een shot wetenschappelijk onderbouwd optimisme moet u bij Hetty Helsmoortel zijn. De ex-kankeronderzoekster en doctor in de gezondheidswetenschappen wil haar passie voor de wetenschap delen met een groot publiek. Dat doet ze onder meer via de podcast Nerdland en het Nerdland Festival, allebei in samenwerking met Lieven Scheire. En sinds vorig jaar heeft ze ook een theatershow. In Missie 2021 vertelde Helsmoortel onder meer over de uitvinding van de ideale pastavorm, over de techniek waarmee het coronavaccin werd ontwikkeld en over de ‘piemelraket’ van Jeff Bezos, ceo van Amazon. Wie de show bijwoonde, verliet de zaal met een hernieuwd geloof in de wetenschap én in een gloedvolle toekomst voor de mensheid. Maar dat was dus voor Poetin Oekraïne binnenviel.

Waar haalde u voor Missie 2022 het positieve nieuws vandaan?

Hetty Helsmoortel: Ik open de show met nieuws dat me perplex deed staan: wetenschappers slaagden erin om muizenembryo’s te kweken zonder een zaad- of eicel te gebruiken. Dat zijn kleine maar belangrijke stappen als het over de maakbaarheid van de mens gaat. Ook prachtig: er is een methode ontwikkeld waardoor mensen met het locked-insyndroom kunnen communiceren. Nee, dat haalde de voorpagina’s niet. Kijk, ik ontken niet dat de wereld waarin we leven beangstigend is. Maar in de media komt vooral het slechte nieuws aan bod. Vergeet niet: negatief nieuws zorgt voor meer clicks. Daarom wil ik in mijn show vooral hoop brengen. Dat is mijn plicht.

Ik wil vooral hoop brengen.

Wat zijn uw belangrijkste bronnen?

Helsmoortel: Dat nieuws over het locked-insyndroom vertelde mijn moeder me. Zij is arts en las het in de Artsenkrant, in een interview met neuroloog Steven Laureys. Mijn bronnen zijn niet zo speciaal. Ik check populaire wetenschapstijdschriften zoals New Scientist of de wetenschapspagina’s van The Guardian en The New York Times. Nadien lees ik het echte onderzoek. Je kunt pas over iets vertellen als je het onderwerp hebt doorgrond. Wat nu fijner is dan toen ik kankeronderzoeker was: ik kan véél breder kijken. Van biochemie tot wetenschapsfilosofie.

Welk nieuws heeft u het meest geraakt?

Helsmoortel: Kent u het liedje 1-800-273-8255 van rapper Logic? De titel is het nummer van de Amerikaanse zelfmoordlijn. Die song – zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek – voorkomt zelfmoorden. Logic zong hem in 2018 op de Grammy Awards, met een koor dat bestond uit mensen die een T-shirt droegen waarop dat nummer stond. Elk van hen overleefde een zelfmoordpoging. (zwijgt even) Ik had een van hen kunnen zijn. Meer daarover vertel ik in de show.

Dat klinkt niet alsof u ons dit jaar een dosis optimisme toedient.

Helsmoortel: Absoluut wél! Ondanks die ene scène, waarin ik iets aanraak wat noodzakelijk is in dit land met zijn torenhoge suïcidecijfers. Zag u de nieuwe ruimtetelescoop James Webb waarmee de NASA het heelal onderzoekt? Het ding stuurt prachtige foto’s naar de aarde. Het decor van Missie 2022 is een soort replica van die telescoop. In de show richt ik hem op de lichtpuntjes in de wereld. Anderhalf uur lichtpuntjes: dát breng ik.

Missie 2022 reist tot 31 maart 2023 door het land. Info: hettyhelsmoortel.be

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content