Elke week vraagt Knack in de rubriek Durf twijfelen naar de twijfels van bekende mensen.
‘De twijfelaar bij uitstek is Hamlet’, zegt Lieven Tavernier. ‘“Heeft mijn oom mijn vader vermoord? Heeft hij met mijn moeder geslapen? En wat doe ik met die twijfel?” Dat is het predicaat dat altijd aan de twijfelaar zal blijven hangen: het is een lafaard. “It makes a coward of us all.” Wie is er dan geen lafaard? Hij die het twijfelen onbelangrijk vindt, de man van de daad. De allereerste niet-twijfelaar was God. Hij schiep de wereld. In een recordtempo van zeven dagen was de klus geklaard. “En God zag dat het goed was.” Ook iemand als Hitler twijfelde nooit. Hoe had de wereld eruitgezien als hij maar even getwijfeld had aan zichzelf en aan zijn taak? Enkele uren voor zijn dood aaide hij nog een aantal kindsoldaten. Ook zij mochten niet twijfelen, de oplossing van alles ligt in het doen. “Nicht räsonieren, Kamerad!”’
“U bent niet goed genoeg, meneer Tavernier”, zeiden ze. Was ik maar goed genoeg!
Twijfelt een kunstenaar soms?
Lieven Tavernier: De grootmeester Katsushika Hokusai noteerde ooit in zijn dagboek: ‘Misschien, als ik honderdentien word, dan zal ik de perfecte lijn tekenen.’ Als zelfs hij twijfelt, dan doe ik het zeker. Er is al zo verschrikkelijk veel gemaakt. Waarom zou ik nog een boek of een plaat maken? Wat kan ik daar nog aan toevoegen? Gelukkig denk ik op zulke momenten altijd aan Oscar Wilde, die ooit zei: ‘Everything has been written, but not by me.’
Ik maakte dertien cd’s, goed voor een honderdtwintig nummers. Maar ik heb er veel meer gemaakt. Achter elk nummer staan er zo veel andere, waaraan ik twijfelde: staat dat woord daar wel op zijn plaats? Moet dat ene akkoord daar en nergens anders? Daar moet ik dan maar over beslissen en de knoop doorhakken.
Ook als ik dan eindelijk met mijn werk naar buiten kom, slaat de twijfel toe. Van die dertien platen zijn er bijvoorbeeld twaalf geweigerd door Radio 1. Het hoofd van de muziekredactie twijfelt niet. ‘U bent niet goed genoeg, meneer Tavernier.’ Was ik maar goed genoeg! (lacht) Dan had ik behoorlijk wat meer Sabaminkomsten gekregen. Een concertprogrammator zuchtte ooit: ‘Tavernier? Die hoor ik nooit op de radio. Waarom zou ik hem programmeren?’ Ik was maar al te graag, één voormiddag maar, de boekhouder van Bart Peeters geweest, die door de muziekredactie van Radio 1 doodgeknuffeld wordt. Moet ik dat echt willen? Nee toch.
Hoe ontwapent u uw twijfels?
Tavernier: Als ze in mijn hoofd blijven spoken, denk ik met liefde aan het verhaal van Voltaire. Hij bad elke avond tot de hemel: ‘Heer, geef mij volstrekt belachelijke vijanden!’ En met succes, zei Voltaire. ‘De Heer verhoorde dagelijks mijn gebed.’ (lacht) Als ik zoiets lees, kan ik weer een tijdje voort.
‘Het nieuwe album van Lieven Tavernier heet Sprokkelgoud.
Info: www.lieventavernier.be
