Is het tijd voor een Bookify?

Uitgeverijen Lannoo en WPG maakten bekend dat er nog dit jaar een Spotify voor boeken komt. Knack praatte met Jef Maes, hoofd Kenniscentrum van Boek.be, die een en ander toch relativeert.

Voor negen van de tien e-books op Nederlandse e-readers is niet betaald. Dat blijkt uit onderzoek van marktonderzoeksbureau GfK. De gemiddelde e-reader in Nederland bevat 117 boeken, waarvan er slechts elf zijn betaald. De rest is illegaal verkregen, via torrentsites of per email van iemand die het boek wél gekocht heeft. Zou Spotify, een muziekstreamdienst waarbij na betaling van tien euro per maand onbeperkt muziek gestreamd kan worden een oplossing zijn voor de boekenmarkt? Wél als het aan de uitgeverijen WPG en Lanno ligt, want zij maakten vandaag bekend dat er nog dit jaar een soort van Spotify voor boeken zou komen maar niet iedereen is zo overtuigd van de urgentie van literaire online streaming blijkbaar.

‘Misschien over vijf jaar’, zegt Jef Maes, hoofd Kenniscentrum Boek.be, als we hem vragen naar de slaagkansen van een Bookify voor het Nederlandse taalgebied. ‘Maar daarvoor is het nu nog te vroeg en het Nederlands taalgebied is ook klein, waardoor de opbrengsten laag zullen zijn.’ In de toekomst zou het wel een oplossing kunnen bieden tegen illegaal downloaden. Maar ondanks dat er geen cijfers zijn van het aantal illegale e-books in Vlaanderen, verwacht Maes dat het aantal hier een stuk lager zal liggen. ‘In Vlaanderen bedraagt het totaal aantal verkochte e-books ongeveer één procent. In Nederland is dit ruim vier procent, een pak hoger.’ Daarnaast is de omloop van boeken ook een stuk lager dan bij muziek, wat een probleem in de opbrengsten oplevert.

Verdienmodel

‘Muziek wordt op de achtergrond beluisterd, via Spotify luister je zo dertig nummers per dag, waar muzikanten vervolgens een vergoeding voor krijgen. Maar je kan geen dertig boeken per dag lezen.’ Via Spotify krijgt een componist ongeveer 0,1 cent per beluisterd nummer. Wat betekent dat wanneer een nummer vijftienduizend keer beluisterd wordt, het vijftien euro voor de componist oplevert. Waarom muzikanten akkoord gaan met deze minieme inkomsten? Zij zien de beluisterde nummers als reclame voor hun concerten. Als je met die reclame ook nog een klein beetje geld verdient, is dat mooi meegenomen. Het werkelijke verdienmodel voor muzikanten zijn de optredens. Een volgepakt sportpaleis á vijftienduizend man levert al snel vijfhonderdduizend euro op. Een schrijver die voorleest uit zijn boek mag al blij zijn met een volgepakte bibliotheek, waarvan hopelijk een aantal zijn boek mee naar huis neemt. Maar de mogelijkheden van een soortgelijke dienst als Spotify voor muziek of Netflix voor televisie zijn er zeker. En ondanks dat Jef Maes zegt dat het nog vijf jaar zal duren voordat dit succesvol kan in het Nederlands taalgebied, wordt er op de achtergrond al aan zo een dienst gewerkt.

Spotify voor boeken

Zakenkrant De Tijd schreef afgelopen augustus dat boekenuitgevers WPG en Lannoo in juli een plan ingediend hebben bij de Nederlandse mededingingsautoriteit om samen een distributieplatform op te richten voor e-books. Dit zou gaan via een abonnementsformule. Bij navraag kon een medewerkster kon ‘helaas niets zeggen over de Spotify voor boeken’. Ondertussen is het zover en kondigden WPG en Lannoo dus aan dat het nog voor dit jaar zou zijn.

In Amerika richtten enkele ex-werknemers van Google en Microsoft het bedrijfje Oyster op. Doordat het bedrijf zich in het Engelstalig gebied bevindt heeft het een database van honderdduizend boeken én heeft het een veel grotere potentiële markt. Voor tien dollar per maand kan er onbeperkt gelezen worden via een app. Er is ondertussen ook reeds een Spaanse start-up ’24symbols’, die al operationeel is. Dit bedrijf combineert het abonnementsgeld met advertenties, vergelijkbaar met het Spotifymodel. Het goedkoopste abonnement kost vijf euro per maand, advertentievrij lezen kost er negen euro per maand.

Wim Kopinga