Armando wint VSB Poëzieprijs: “Ik heb hem”

Armando kreeg gisterenavond onverwacht in Utrecht de VSB poëzieprijs 2011 voor zijn bundel ‘Gedichten 2009’.

Dat was een grote verrassing. In de voorbeschouwingen noemde niemand Armando als kanshebber voor de hoofdprijs van 25.000 euro en een glaswerk van Maria Roosen. Waarom ook? Zoals iemand na afloop in de wandelgangen verzuchtte: hij doet toch al dertig jaar hetzelfde? Of was de prijs, zoals NRC Handelsblad vooronderstelde, bedoeld als een bekroning voor zijn vijftigjarig dichterschap?

Verrassend was de prijs voor Armando ook omdat de jury uit ongekend veel academici bestond: vier, naast één journalist. Dat deed vermoeden dat filosofische, hermetische poëzie die zich uitentreuren laat analyseren meer kans op de prijs maakte dan de rauwe, troosteloze bundel van Armando waarin hij de aanhoudende dreiging van oorlog en geweld voelbaar probeert te maken.

Achteraf waren de tekenen zichtbaar. Naast de tafel van de boekhandel met alle mogelijke dichtbundels en bloemlezingen, had Bert Geesing, vriend en chauffeur van Armando, zijn gehele werk in ruime hoeveelheden uitgestald – al bezwoer deze vriend dat hij dat ook had gedaan als de prijs naar favoriet Henk van der Waal of de Vlaamse genomineerden Eva Cox en Paul Bogaert was gegaan.

En juryvoorzitter Maaike Meijer begon haar verantwoording met uit te leggen dat neerlandici ook heus wel gewoon kunnen genieten van poëzie. Tijdens de beraadslagingen droegen de juryleden soms uren voor. ‘Genot ging voor de analyse uit en uit de analyse volgde weer plezier,’ zei de hoogleraar aan het Centrum voor Gender en Diversiteit van de Universiteit van Maastricht.

Armando zelf bleef nuchter. ‘Ik ben heel dankbaar,’ zei hij eenvoudigweg. ‘De andere genomineerden zijn zeer goed, en dat zeg ik niet gauw. Ik dacht dan ook: ik zal hem zeker niet krijgen. Nu heb ik hem toch gekregen. Sorry. Mensen vragen mij vaak: hoe komen je gedichten tot stand? Hoe ouder ik word, hoe meer ik het gevoel heb dat ze me overkomen. En ze blijven maar komen. Neem me niet kwalijk.’

De 81-jarige dichter, kunstenaar en violist had zich wel kunnen voorbereiden. Hij kreeg enige tijd eerder aan de telefoon al te horen dat de jury zijn bundel had uitverkoren. ‘Ik heb hem,’ had hij toen gezegd. Even nuchter en direct als altijd, maar wel degelijk met een triomfantelijke ondertoon.

Grappig was het contrast tussen de laudatio van Meijer en de tekst die Armando tot besluit voorlas. ‘Overal (in zijn werk, nvdr.) is dreiging en duisternis’, zei Meijer. ‘Hij roept een tijdloze wereld op (…) zonder enige mogelijkheid tot ontsnapping, zonder relativering, zonder humor.’ En Armando bracht prompt de zaal aan het lachen met twee luchtige dierensprookjes uit zijn bundel ‘Dierenpraat’.

Maarten Dessing