‘Crisis Griekenland: Dit is blinde ideologie en een gevaarlijk machtsspel op de kap van gewone burgers’

‘De conservatieve Belgische regering houdt vast aan een totaal achterhaald recept dat zowel op menselijk als economisch vlak bankroet is’, schrijft Groen-voorzitter Meyrem Almaci. Zij pleit voor ‘een helfie voor de Grieken.’

2008. De bankencrisis barst los. De redding van de grootbanken doet de staatsschulden exploderen. Het antwoord van de Trojka (Europese Commissie, het IMF en de Europese Centrale Bank) is snoeihard: besparen, besparen, besparen! Portugal, Spanje, Griekenland,… werden gedwongen tot loodzware saneringen. Het beleid heeft een desastreus effect: anno 2013 is een kwart van de jongeren in de eurozone werkloos. Griekenland telt 59,1 % jeugdwerklozen, Spanje 55,9 %, Italië 38,4 % en Portugal 38,3 %.

Griekenland is er het slechtst aan toe. Hun leiders hebben jarenlang de boeken vervalst. De conservatieve regeringen van Griekse christen- en sociaaldemocratische partijen pompten sinds de jaren 2000 kunstmatig de begroting op, met behulp van creatieve zakenbankiers en hun derivaten. Maar het besparingsrecept werkt averechts. Sinds 2008 is de Griekse staatsschuld van 105% naar 177% geëxplodeerd. Bitter weinig van de Europese steun – uw en onze lening- ging naar het stimuleren van de economie zelf. De bijkomende miljardenleningen van de laatste jaren vloeiden voor zowat 90 % terug naar de banken. Niet naar de bevolking.

Ja, Griekenland heeft zich gedragen als een grootbank door het spel van de derivaten mee te spelen. Net als de grootbanken wankelde ze. Die grootbanken zijn gered met belastinggeld vanuit heel Europa. Tot op vandaag zijn zij ontsnapt aan fundamentele hervormingen. Maar de ‘grootbank Griekenland’ werd meedogenloos aangepakt. Haar bevolking werd collectief gestraft. Hoewel 90% van de steun die Griekenland kreeg bestemd was voor banken, moest ze, in ruil voor haar resterende 10%, 100% van de steun terugbetalen… plus interest. Een totaal onhaalbare kaart. Met als gevolg dat menselijke tol ondertussen onaanvaardbaar hoog is. Sinds 2008 is het aantal doodgeboren kinderen met 21 % gestegen omdat meer en meer zwangere vrouwen het prenataal onderzoek niet kunnen betalen. De ‘algemene’ kindersterfte is toegenomen met 43 %. In heel wat scholen worden voedselbanken georganiseerd zodat kinderen niet flauw vallen tijdens de les. Het aantal depressies en zelfmoorden schiet de hoogte in, het laatste met maar liefst 45 %. Ondertussen daalden de budgeten voor psychische gezondheidszorg met 20% tussen 2010 en 2011, en nog eens met 55 procent tussen 2011 en 2012. De drie grootste infectieziekten HIV, tuberculose en malaria (na 40 jaar afwezigheid) zijn helemaal terug.

De saneringen hebben op vlak van volksgezondheid desastreuze effecten. Toch mogen ze van de Trojka niet worden teruggedraaid. In het licht van die realiteit zijn de uitspraken van premier Charles Michel over ‘de speeltijd’ zeer wraakroepend. Samen met de minister van Financiën Johan Van Overtveldt belijdt de conservatieve Belgische regering nog steeds een totaal achterhaald recept dat zowel op menselijk als economisch vlak bankroet is. Bart de Wever, N-VA-voorzitter, deed er dit weekend nog een schepje bovenop. Zijn oplossing: keihard volhouden in de besparingslogica en dus: geen kwijtschelding. Onbuigzaam en autoritair. Maar vooral: ondoeltreffend.

Iedereen is het erover eens dat er hervormingen nodig zijn. Maar dit is blinde ideologie en een gevaarlijk machtsspel op kap van gewone burgers. De snoeiharde besparingen resulteren in een achteruit gierende economie. Als de schuldeisers zéker hun geld nooit terug willen zien, moeten ze vooral voortdoen. Snoeien om te groeien, het mantra van de Wever en co heeft een gigantische tol geëist in Griekenland en daarbuiten. Vorige week stelde Paul de Grauwe (16/06, DS) dan ook terecht: “De schuldeisers hebben niets geleerd uit de crisis. Met hun eisen duwen ze de Griekse economie nog dieper in de problemen. En toch slagen ze erin de media te doen geloven dat de Grieken onredelijk zijn, en niet zijzelf.”

Ja, hervormen moet. Ook door Syriza. De corruptie, het gigantische leger, de vervolgen van de vermogende Grieken die illegaal hun geld wegsluisden ( de zogenaamde Lagarde -lijst),… Er is nog flink wat mogelijk. Maar laat ons nu eindelijk, na al die jaren menselijke miserie het sociale terrein eens ‘ring-fencen’, afschermen. Dat impliceert een open debat. Het is tenslotte uw en ons geld dat daar uitstaat. Dan wil ik weten wie er beter of slechter van werd , en waarom. Maar ook, wie waarom welke beslissingen neemt. Maar die transparantie krijgen we nauwelijks.

Onder leiding van Dijsselbloem neemt een groep van Europese ambtenaren ingrijpende maatregelen zonder enige transparantie, in naam van de Eurogroep die op zijn beurt ook aan niemand verantwoording aflegt. Het zijn deze ambtenaren die het onderzoek ontmoedigden naar de vermogende Grieken op de Lagarde-lijst. Het zijn deze ambtenaren die eisen dat het minimumloon wordt verlaagd van 750 euro naar 596 euro, die de BTW op medicijnen verhogen en de gezondheidszorg uithollen. Het zijn deze ambtenaren die in Griekenland collectieve arbeidsovereenkomsten ontmantelen, iets wat volgens het Europese Verdrag niet kan.

Helfie

En dat allemaal zonder aan enige burger ooit verantwoording te moeten afleggen. Terwijl Juncker enkel informeel het democratisch deficit bij de Eurogroup toegeeft, zegt de Braziliaanse directeur bij het IMF alvast openlijk dat “niet verkozen ambtenaren met teveel macht, niet in connectie met de realiteit, cruciale besluiten nemen”.

In the Financial Times (05/06) pleitten ondertussen Nobelprijswinnaar Stiglitz, Thomas Pikkety en een rits andere gerenommeerde economen voor redelijkheid en menselijkheid: ‘In the final hour, a plea for economic sanity and humanity’.

Een oproep voor een helfie voor de Grieken, zo u wil.