Hoewel België bij de Europese koplopers zit op het vlak van testbeleid, zijn er grote binnenlandse verschillen. Volgens biostatisticus Geert Molenberghs (UHasselt) moeten Brussel en Wallonië opschalen.
Ons land bevindt zich op een kantelpunt. In alle leeftijdsgroepen stijgen de besmettingscijfers. In enkele Vlaamse provincies zit het aantal ziekenhuisopnames opnieuw in de lift. Het reproductiecijfer flirt met de grens van 1, wat erop duidt dat de epidemie niet in sterkte afneemt. ‘De komende dagen zijn cruciaal om de trend te keren’, zegt Sciensano-viroloog Steven Van Gucht.
De teststrategie is cruciaal in de strijd tegen covid-19. Besmettingscijfers geven niet enkel de staat van de epidemie weer, maar zorgen er ook voor dat het contactonderzoek en de bijhorende quarantaineregeling naar behoren werkt.
België zit op dat vlak in de kop van het Europese peloton. Ons land test behoorlijk veel. Toch zijn er grote binnenlandse verschillen. Het aantal testen per 100.000 inwoners ligt een pak hoger in Vlaanderen. Uitschieter is West-Vlaanderen, met 2.745 testen. In Vlaams-Brabant ligt dat cijfer het laagst: 2.012.
In Brussel strandt dat aantal echter op 1.547. In Wallonië haalt de best scorende provincie Luxemburg amper 1.859 testen per 100.000 inwoners. Laagvlieger is Luik, met 1.268 testen. Voor biostatisticus Geert Molenberghs (UHasselt) is het duidelijk: ‘Brussel en Wallonië moeten opschalen’, zegt hij. ‘Voldoende testen is een van de elementen om de transmissie van het virus te kraken.’
Testen komen niet zomaar uit de lucht vallen.
Snelle stijging in grensgemeenten
Ook bio-informaticus Bart Mesuere (UGent) is van oordeel dat Brussel en Wallonië een tandje moeten bijsteken. Hij kijkt daarvoor naar het beleid. ‘Testen komen niet zomaar uit de lucht vallen. Je kan extra oproepen dat mensen zich laten testen wanneer ze symptomen hebben, of de contactopsporing meer risicocontacten laten identificeren.’ Ook een piste: meer screenen in de woonzorgcentra.
Het laag pitje van het testbeleid is des te zorgelijk omwille van de hoge positiviteitsratio in Wallonië. Dat cijfer vertelt ons hoe groot het aandeel is van positieve testen binnen het totaal aantal uitgevoerde testen. Hoe hoger, hoe zorgwekkender de staat van de epidemie.
Voor het hele land bedraagt dat cijfer zo’n 8 procent. Op West-Vlaanderen na blijft elke Vlaamse provincie onder dat percentage. Elke Waalse provincie zit erboven, met Henegouwen als uitschieter (meer dan 12 procent). Professor Molenberghs stipt wel aan dat op gemeenteniveau de positiviteitsratio snel stijgt in de grensgemeenten in Limburg en Antwerpen.
Mensen die financieel minder sterk staan, aarzelen soms om zich te laten testen.
Loonverlies door quarantaine
Bij het Interfederaal Comité Testing & Tracing, dat onder leiding staat van Karine Moykens, zeggen ze dat het aantal testen in Brussel vorige week nog een grote stijging kende. ‘Iedereen die zich aanbiedt om te testen, wordt getest’, klinkt het. Het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) voert regelmatig trendanalyses uit van de testcijfers en dat is ook nu het geval. Zo brengt men in kaart welke labo’s een dalend aantal uitgevoerde testen kent.
Geert Molenberghs denkt dat de sociale kwetsbaarheid van mensen een rol speelt. Dat geldt zeker in de hoofdstedelijke context. ‘Mensen die financieel minder sterk staan, aarzelen soms om zich te laten testen omwille van de consequenties van een positief resultaat. Quarantaine betekent soms loonverlies.’
Daarnaast werd Wallonië erg hard getroffen door de tweede golf, zegt Molenberghs. Die shock zindert nog na. ‘Luik had op een bepaald moment relatief gezien zes keer meer besmettingen dan Limburg. Het testbeleid en de contacttracing kraakten in hun voegen.’
Hoe dan ook is er voldoende testcapaciteit. Volgens het RIZIV bedraagt de maximumcapaciteit 105.000 testen per dag. Vorige week bedroeg het gemiddelde aantal uitgevoerde testen 32.213. We voeren dus minder dan een derde van alle mogelijke testen uit. Eergisteren klokten de labo’s weliswaar af op ruim 52.000 tests op één dag.
Het verschil tussen de regio’s wil niet zeggen dat de zwaarte van de epidemie wordt overschat in Vlaanderen. Hier en daar valt te horen dat slechte cijfers in Vlaanderen samenhangen met het hoger aantal uitgevoerde tests. ‘Dat kan een deel van de verklaring zijn, maar dat klopt zeker niet overal’, zegt Bart Mesuere.
Molenberghs wijst erop dat het aantal testen maar een deel zijn van een groter verhaal. ‘Ook het aantal nieuwe hospitalisaties gaat duidelijk naar een plateau. Als we enkel meer gevallen zouden hebben door een hoger aantal testen, zouden we dat fenomeen niet zien.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
