Borgerhout is, ondanks zijn reputatie als een diverse en soms door criminaliteit ontsierde buurt, geen buitenbeentje in Antwerpen. Wel is het district politiek geladen.
Sinds N-VA-voorzitter Bart De Wever eind augustus schijnbaar langs de neus weg een vergelijking maakte tussen de aanslagplegers in Barcelona en bepaalde ’types’ op de Turnhoutsebaan in Borgerhout, is het Antwerpse district – niet voor het eerst – het middelpunt van een gemediatiseerde stellingenoorlog. Dat sindsdien al tweemaal agenten slaags raakten met buurtbewoners, heeft de discussie weinig deugd gedaan, al had het partijpolitieke vuur in Borgerhout sowieso weinig olie nodig.
Antwerpen-stad wordt administratief opgedeeld in negen districten, vergelijkbaar met deelgemeentes, die autonoom beslissen over onder meer sport, cultuur en jeugdwerking.
Ieder district wordt bestuurd door een eigen districtscollege, bestaande uit de districtsschepenen en -burgemeester. Borgerhout is het enige district waar N-VA niet in het bestuur zit. De Borgerhoutse meerderheid – met een kartel SP.A-Groen, PVDA+ en een naar Groen overgelopen CD&V’er – verschilt zelfs volledig van de coalitie die de stad bestiert.
‘Borgerhout koos in 2012 duidelijk voor een progressief bestuur. De coalitie die toen gevormd is, verschilt op een aantal punten danig van mening met het stadsbestuur,’ zegt districtsburgemeester Stephanie Van Houtven (SP.A). ‘Maar het is cruciaal dat we met elkaar blijven overleggen en zo samen vooruitkomen.’
Ik merk dat er in andere districten zaken gebeuren die niet noodzakelijk dezelfde ampleur krijgen als in Borgerhout.
Die communicatie verloopt niet altijd even vlot, en daar zit de demografie van het district voor iets tussen. Borgerhout staat bekend als een etnisch erg divers stadsgebied – de smalende bijnaam Borgerokko is niet zomaar uit de lucht komen vallen. ‘Nieuw Borgerhout, het deel aan de andere kant van de Singel, is wat residentiëler en heeft een iets ouder publiek dan Oud Borgerhout. Maar die diversiteit is zeker een gegeven,’ zegt Van Houtven.
Ook criminaliteit en drugsgerelateerd geweld zijn een gegeven in het district. Het is duidelijk dat het door SP.A geleide districtsbestuur en het door N-VA geleide stadsbestuur erg verschillen van mening over de aanpak van dit probleem.
‘Wij worden door rechts geframed als een bende geitenwollensokken-naïevelingen die daar het land van melk en honing in zien,’ zegt Van Houtven. ‘Dat is onzin. Wij zijn voor nultolerantie wanneer het aankomt op geweld tegen politie en de drugsproblematiek. Maar we wonen hier met veel mensen samen op een klein stukje grond, mensen van zowel etnisch als sociaaleconomisch erg verschillende achtergronden. Daarom is dialoog belangrijk.’
De incidenten van de afgelopen weken hebben Borgerhout in de krantenpagina’s en nieuwsuitzendingen gesleurd. ‘Ik ben ervan overtuigd dat de rust moet terugkeren, en dat de politie zijn werk moet kunnen doen – hoe hard sommige mensen ook de partijpolitieke kaart willen spelen,’ aldus de districtsburgemeester. Zij zegt te zien hoe gebeurtenissen in Borgerhout wel eens uitvergroot durven worden. ‘Ik merk dat er in andere districten zaken gebeuren die niet noodzakelijk dezelfde ampleur krijgen als in Borgerhout. Er wordt een frame gebruikt van links versus rechts, maar niemand is erbij gebaat zich in te graven in een stellingenoorlog.’
In een opiniestuk op Knack.be – waarop Van Houtven intussen antwoordde – noemde de lokale N-VA-afdeling Borgerhout een ‘fout gelopen politiek experiment’, en eiste het ‘excuses van politiek links’. Van Houtven bijt van zich af: ‘Absolute nonsens. De grote aanklacht die ze hebben, is veiligheid: laat dat nu net de bevoegdheid zijn die wij als district niet hebben.’
Het districtsbestuur is naar eigen zeggen zelf vragende partij om mee aan tafel zitten bij het uittekenen van het veiligheidsbeleid. Van Houtven spreekt vol enthousiasme over een project met pleinpatrons. ‘Een samenwerking tussen district en een aantal jeugdorganisaties – Kras, Jes en Samen op Straat – waarbij jongeren die gekende figuren zijn op bepaalde pleinen worden opgeleid tot patrons met als bedoeling een brugfiguur te worden op zo’n plein. Zij kennen die pleinen, buurten, en jongeren het best. Ze zijn gekende gezichten, en vormen zo geschikte aanspreekpunten. Zo’n project kan een verschil maken, en biedt een uitbreiding op het werk van de politie.’ De districtsburgemeester wil graag samen met het stadsbestuur nog meer inzetten op zulke initiatieven, maar ‘vanuit de stad wordt het district daar niet bij betrokken’.
Nu wordt er te vaak polariserend gewerkt, zowel langs rechts als langs links.
Groen-kopstuk en Vlaams Parlementslid Wouter Van Besien, die in Borgerhout woont, hoopt dat de buurt de commotie van de afgelopen weken achter zich kan laten en dat de rust kan terugkeren. ‘Het is essentieel dat agenten niet aangevallen worden en dat iedereen respect toont voor hun werk. Dat men die criminelen opspoort en straft: that’s the way to go.’ Tegelijk hoopt Van Besien dat de ‘veralgemeningen’ tot het verleden kunnen behoren. ‘De incidenten in Borgerhout zijn niet de schuld van de buurt of de gemeenschappen, wel van de daders.’
Daarover is Van Besien het alvast eens met Kamerlid Nahima Lanjri (CD&V), die in Borgerhout opgroeide. ‘De mensen die geweld plegen moeten aangepakt worden, zonder te suggereren dat heel Borgerhout verantwoordelijk is of dat de politie aangevallen werd door tachtig mensen. Dat bleek niet te kloppen. Niet iedereen in Borgerhout is mee schuldig.’ De harde taal uit het stadhuis slaat al eens meer wonden dan nodig, zegt ze. ‘Tegen criminaliteit moet je ook niet onzacht optreden, maar je moet het wel op de juiste manier doen. Je moet zorgen dat je het vertrouwen wint van mensen op het terrein, buurt- en jeugdwerkers. Zij kennen de problemen en de personen die voor problemen zorgen. Wil je de rotte appels eruit halen, dan moet je dat doen in een sfeer van vertrouwen zonder iedereen over dezelfde kam te scheren.’
Om de rust te laten terugkeren in Borgerhout, kan de politiek best ophouden met de vinger te wijzen, zegt Lanjri. ‘Het grootste probleem is dat er te weinig rond de tafel gezeten wordt. Niemand – links, rechts, noch het midden – heeft er belang bij om drugs of geweld te tolereren. Iedereen wil Borgerhout veilig en proper maken. Maar nu wordt er te vaak polariserend gewerkt, zowel langs rechts als langs links, dat er ook baat bij lijkt te hebben alles verkeerd te begrijpen.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
