Zaak-Chovanec: ‘Haal de luchtvaartpolitie van het federale naar het lokale niveau’

Jan Jambon (N-VA) op 29 augustus 2020. © Daina Le Lardic
Tex Van berlaer
Tex Van berlaer Journalist Knack

Criminoloog Marc Cools (UGent) vindt dat Jan Jambon (N-VA) geen fout heeft gemaakt toen hij in 2018 niet overging tot een tuchtonderzoek in de zaak-Chovanec.

Open VLD en SP.A laken dat toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) in 2018 geen tuchtonderzoek startte naar de gebeurtenissen op de luchthaven van Charleroi. Terecht?

MARC COOLS: Volgens de tuchtwet is een onderzoek mogelijk wanneer een medewerker de waardigheid van het ambt in gedrang brengt of wanneer iets wijst op een tekortkoming aan de beroepsplicht. In deze zaak zou je kunnen zeggen dat de agenten de waardigheid in het gedrang brengen. Maar de wet op het politie-ambt stelt dat politiediensten eveneens een informatieplicht hebben naar hun bestuurlijke overheden. Met andere woorden: vanuit Charleroi zou men via de hiërarchie de minister van Binnenlandse Zaken hebben kunnen informeren. In deze zaak lijkt die informatieplicht niet correct nageleefd. Zo waren de beelden niet opgenomen in het politieverslag.

Volgens Jambon kon hij geen onderzoek starten naar de dood van de Slovaak Jozef Chovanec: hij was de tuchtoverste niet.

COOLS: Dat klopt. Bij de federale politie is het tuchtverhaal vrij uitdrukkelijk geregeld. Je hebt de gewone tuchtoverheid die bevoegd is. Dat is in dit geval het diensthoofd of de directeur-generaal. Die laatste (André Desenfants, nvdr.) heeft onlangs een stap opzijgezet.

Op het lokale niveau zijn de hiërarchische lijnen korter.

Maar de minister van Binnenlandse Zaken is wel de zogenaamde ‘hogere tuchtoverheid’, zeggen critici.

COOLS: Maar die komt pas in het spel als het over officieren gaat. Volgens mij was dat in de cel in Charleroi niet het geval. De lagere tuchtoverheid had sneller moeten optreden.

In het politieverslag werden cruciale elementen, zoals de Hitlergroet van een agent, niet eens opgenomen. Wie controleert dan de politie?

COOLS: Dat is het Comité P, een orgaan van het parlement. Die zorgt voor de balance of power. Daarnaast werd een gerechtelijk onderzoek opgestart. Nu, als parlementariërs vinden dat de minister sneller moet optreden, dan kunnen ze de tuchtwet wijzigen. Maar op dit moment lijkt het vijgen na Pasen om de verantwoordelijkheid bij Jambon te leggen. Als er dan toch hogerop de hiërarchie moet gekeken worden, dan komt voormalig commissaris-generaal van de federale politie Catherine De Bolle nog eerder dan Jambon in het vizier.

Zijn er nog verbeteringen mogelijk?

COOLS: Ik vind het tijd dat we de luchtvaartpolitie naar het lokale niveau brengen. Dat geldt ook voor de spoorweg- en scheepvaartpolitie. Waarom moet dat nog federale materie zijn? Op het lokale niveau zijn de hiërarchische lijnen korter. De korpschef en de burgemeester, en bij uitbreiding het college, zullen onder meer op het vlak van tuchtmaatregelen veel sneller kunnen optreden.

Op de luchthaven van Zaventem in 2017.
Op de luchthaven van Zaventem in 2017.© Belga

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content