‘Wij moslims willen niet geduld worden, we willen deel uitmaken van de samenleving’

‘Wij als moslimverenigingen zijn niet blind voor de frustratie die leeft binnen de gemeenschap en kunnen niet anders dan onze verantwoordelijkheid nemen’, zegt politicoloog Fouad Gandoul naar aanleiding van het Charter waarin Belgische moslims zich verenigen tegen radicalisering.

‘Na de aanslagen op Charlie Hebdo en de terreurdreiging in ons eigen land, konden we niet anders dan onze verantwoordelijkheid nemen’, vertelt Fouad Gandoul politicoloog en secretaris van Empowering Belgian Muslim de organisatie die het initiatief nam voor het gemeenschappelijke mosliminitiatief. ‘Islamofobie is een gigantisch probleem in onze samenleving. En hiermee bedoelen we niet kritiek op de islam, wel het opruiende discours en het doelbewust kweken van angst tegenover moslims.’

Hoe kwam de verklaring tot stand?

Fouad Gandoul : ‘De aanleiding voor het Charter waren de aanslagen op Charlie Hebdo in Frankrijk en de terreurdreiging nog dichter bij huis, in ons eigen kleine landje. Het was hoog tijd dat de belangrijkste actoren rond de tafel gingen zitten. Want wij als moslimverenigingen zijn niet blind voor de frustratie die leeft binnen de gemeenschap. De angst die op dit moment leeft binnen de moslimgemeenschap zit erg diep is en niet te vergelijken met de tumult die in het verleden ontstond, bijvoorbeeld de hetze na de Mohammed-cartoons in Denemarken.’

‘Op dit moment bevindt de dreiging zich echt in het hart van Europa. De geradicaliseerde salafisten – uiteraard een erg kleine minderheid – zijn jongens geboren en getogen in Europa. Het is essentieel dat we strijden tegen de bron, namelijk islamofobie. Wat dat is een gigantisch groot probleem in onze samenleving en ligt aan de grondslag van radicalisering. Uiteraard willen we duidelijk maken dat er een verschil is tussen kritiek geven op de islam. Dat kan heus wel. Het doelbewust kweken van angst tegenover moslims daarentegen, dat is een ernstige zaak. Zoiets kunnen we niet laten passeren onder het mom van vrije meningsuiting. Dat is simpelweg een opruiend discours. ‘

Het luik radicalisering is duidelijk, maar hoe vullen jullie het aspect burgerschap in?

Gandoul: ‘Dat radicalisering plaatsvindt, kunnen we niet ontkennen. Om het structureel aan te pakken, moeten we naar de oorzaken kijken. Enerzijds ligt een identiteitsworsteling aan de grondslag, anderzijds zijn er sociaaleconomische factoren en in het ergste geval spelen beide aspecten. Daarom willen wij als moslims in de verf zetten wat wij willen én kunnen doen. Dat is onze verantwoordelijkheid. Onder meer moslimleerkrachten en -ondernemers (dewelke er nog veel te weinig zijn), spelen hierbij een belangrijke rol.

‘Wij zijn hier geboren en getogen. We willen niet enkel geduld worden, maar deel uitmaken van de maatschappij. Daarom is het essentieel dat er een modern gezicht wordt gegeven aan de islam. Zodat we duidelijk maken dat we burgers zijn met dezelfde rechten, ongeacht ons geloof. Door de grote hoeveelheid aan ondertekenaars, benadrukken we alvast dat er een groot draagvlak is.’

Welke concrete maatregelen stellen jullie voor?

Gandoul: ‘Het Charter omvat vier concrete voorstellen naar de politiek toe. Want het probleem van radicalisering zal niet opgelost raken als men enkel het luik veiligheid uitwerkt, zoals vandaag gebeurt. Zo wordt de angst jegens de islam alleen maar aangewakkerd. Terwijl wij net ijveren voor een gezamenlijke visie op de islam op de lange termijn. Islam maakt deel uit van onze samenleving en zou beschouwd moeten worden als een deel van het natuurlijk DNA. Al besef ik goed dat het nog een hoop werk zal kosten om de gemeenschap mee te krijgen in dit verhaal. Daarvoor hebben we partners nodig binnen de politiek. ‘

‘Op dat vlak krijgt onder meer de Mechelse burgemeester Bart Somers (Open VLD) een luid applaus van mij. De open communicatie die hij voert met de verschillende gemeenschappen in zijn stad is lovenswaardig. Maar het probleem waar we nu voor staan, overstijgt het lokale. Zowel regionaal als nationaal moeten er inspanningen worden geleverd. De belangrijkste prioriteiten bevinden zich op vlak van Onderwijs, Arbeid en Welzijn. De sluipende discriminatie op de arbeidsmarkt of in het onderwijs door vooroordelen moet een halt worden toegeroepen.’

‘Maar het is een collectieve inspanning, zo spelen ook de media een essentiële rol. Want dat is de belangrijkste bron voor informatie over de islam, moslims en radicalisering.’