‘Wat zijn de sterktes, zwaktes, kansen en de bedreigingen van paars-groen?’

Professor Herman Matthijs maakt een SWOT-analyse van een eventuele paars-groene federale regering, gevormd door socialisten, liberalen en groenen.

De hele politieke discussie over de federale regering lijkt vooral te gaan over ego’s, karaktermoorden, loopbaanplanningen, afrekeningen, de te betalen prijs voor de Wetstraat 16 enzovoort. Er is ook wel de nota-Magnette, waarvan niet duidelijk is welke versie de goede is en wat de status daarvan is. Men is nogal verwonderd over de inhoud van die nota. Maar het is nogal logisch dat die links is gezien de verkiezingsuitslag van 26 mei jongstleden in Brussel en Wallonië. De PS verloor toen drie zetels en de MR liefst zes en het CDH stortte verder in. De winnaars waren de meer dan linkse partijen: PTB en Ecolo.

Maar wat zijn de sterktes, de zwaktes, de kansen en de bedreigingen van een eventuele paars-groene federale regering, gevormd door socialisten, liberalen en groenen?

Sterktes (strength )

Een paars-groen combinatie sluit aan bij de huidige deelstaatregeringen van Brussel, Wallonië en de Franse Gemeenschap. In een paars-groene coalitie is per definitie een Franstalig overwicht. Bovendien heeft paars-groen een meerderheid met 76 op 150 in de Kamer. Deze constructie was in het begin van de eeuw al acht jaar aan de macht op federaal niveau. En er is momenteel geen parlementaire meerderheid om de kiezers terug naar de stembus te roepen.

Kansen (Opportunities)

Op ethisch vlak kunnen deze partijen door één deur voor een verdere liberalisering van abortus en euthanasie.

Wat de arbeidsmarkt betreft komen we vanaf 2021 in een nooit geziene situatie dat het aanbod van arbeidsplaatsen groter zal zijn dan de beschikbare werkkrachten. Als men daarop met een modern arbeidsmarktbeleid aansluit, is er veel mogelijk.

Wat zijn de sterktes, zwaktes, kansen en de bedreigingen van paars-groen?

Het CD&V is bepaald geen oppositiepartij en heeft slechte ervaringen met die kuur in het begin van deze eeuw. Indien het CD&V bij paars-groen zou aansluiten, zijn er twee Vlaamse regeringspartijen lid van deze federale coalitie. Dan zou de N-VA een groots probleem hebben met de leiding van de Vlaamse regering

Zwakheden (Weakness)

De zwakheid van paars-groen is dat ze slechts een meerderheid van één zetel heeft. En dat met zes partijen, die ideologisch evolueren van links tot centrumechts. In feite is er op zijn minst een zevende partij nodig. Het toetreden binnen of buiten de regering van het CDH en/of het Fransdolle Défi versterkt de meerderheid tot 81 of 83 zetels.

Dat maar 29 Vlaamse zetels in de Kamer deze regering zou steunen, is meer dan een politiek probleem. Kent er iemand een federaal land, waar een regering bestuurt tegen de wil van de belangrijkste deelstaat? In feite moet het CD&V bij paars-groen De vraag is dan: wie krijgt de Wetstraat 16? Deze laatste cadeau is maar aan één partij te geven: CD&V of Open VLD? De Vlaamse liberalen zijn veel zekerder van de Wetstraat 16.

Maar is een ‘Arc en Ciel‘-coalitie met liefst acht partijen wel werkbaar? Bovendien kunnen er maar hooguit 15 ministerposten worden uitgedeeld, en die moeten dan over acht partijen worden verdeeld. Met andere woorden veel partijen gaan erg weinig ministerposten hebben. En men gaat geen goede indruk maken bij de bevolking door een leger aan staatssecretarissen te creëren.

Bedreigingen (threats)

Er zijn veel bedreigingen voor een paars-groene combinatie. Vooreerst is er veel tegenstand binnen de MR en vooral de Open VLD. Ook daardoor moet een zes partijen regering worden uitgebreid.

Vele thema’s moeten nog worden uitgeklaard: wie gaat al die miljardenbeloften van onder andere hogere pensioenen betalen? Wat met de evolutie van de overheidsschuld en wie gaat de nieuwe taksen betalen?

Een ander heikel thema bij de bevolking is het migratiethema, waar een paars-groene combinatie het moeilijk mee zal hebben.

Een laatste bedreiging: gaan Ecolo en Groen het zien zitten om enige kerncentrales langer open te houden na 2025?

Staatshervorming

Het huidige politiek systeem werkt niet en dat blijkt uit de moeilijke regeringsvorming, de chaotische werkende bijzondere financieringswet, de vele heterogene bevoegdheidspakketten enz. Ook de compleet tegengestelde electorale uitslagen in het Nederlandstalig- versus het Franstalig gedeelte van dit land maakt het niet gemakkelijker om te regeren.

Daarom een oproep om te beginnen aan de invulling van artikel 35 van de grondwet en eens duidelijk te bepalen wat de federale bevoegdheden zijn en al de rest is voor de deelstaten. Een sociaaleconomisch welvaartssysteem kan ook maar werken als het institutioneel politiek stelsel werkbaar is. Een dergelijke staatshervorming moet men niet in een senaatscommissie steken. Een comité van bevoegde Ministers inzake de staatshervorming kan beter ingebouwd worden binnen een nieuwe regering. Trouwens, zonder een staatshervorming zal men zich snel opnieuw vastrijden in de vele communautaire dossiers.

Conclusie

De huidige versie van de nota-Magnette is te links en te Waals voor Vlaanderen. We gaan er zeker niet mee aansluiten bij de noordelijke landen, wel met het zuiden van Europa en dat is zeker geen goede zaak voor de welvaart van dit onbestuurbare federale land. Er zal aardig wat moeten herschreven worden aan deze tekst om die ‘buvable’ te maken in Vlaanderen. Een nieuwe of blijvende (in)formateur gaat ook geconfronteerd worden met een opiniepeiling die er zit aan te komen. Als die hetzelfde resultaat weergeeft dan in september jongstleden, dan zal de kalkoen in deze kersttijden bij vele partijleiders minder goed smaken.