In de nieuwste aflevering van Tussen Wetstraat en Wall Street bespreken Stijn Fockedey (Trends) en Tex Van berlaer (Knack) hoe een reeks incidenten het gevoel versterkt dat de Belgische overheid haar eigen systemen niet meer onder controle heeft. ‘Steeds meer mensen geloven niet meer dat het systeem fair of rechtvaardig is.’
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Bedrog dat niemand begrijpt
Centraal staat de thuisverpleegster uit Houthulst die jarenlang miljoenen euro’s factureerde aan het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV). Tex Van berlaer vat het ongeloof samen: ‘Niemand krijgt het uitgelegd, niemand snapt dat.’ Hij geeft de cijfers: 2021: 787.000 euro, 2022: 1.150.000 euro, 2023: 1.108.000 euro.
Voor zorgverleners zelf is het onbegrijpelijk dat dit kon blijven doorgaan. Dat maakt de zaak politiek explosief. ‘Ik denk dat minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) het meest in het vizier loopt’, zegt Stijn Fockedey. Volgens Van berlaer is dat logisch: ‘Hij staat sinds 2020 aan het roer en de eerste klachten dateren van 2017.’
Vandenbroucke verdedigde zich fel in de Kamer. Hij wees op drie onderzoeken en herhaalde dat hij een wetsontwerp klaar heeft om RIZIV-nummers sneller te blokkeren. Maar Van berlaer vindt dat geen afdoende uitleg: ‘Als je naar de cijfers kijkt, moet je je afvragen of er niet sneller had moeten worden ingegrepen.’
Niet alleen het RIZIV
Volgens Fockedey wijst de zaak op bredere problemen. De jaarrekening van de verpleegster lag gewoon publiek bij de Nationale Bank. ‘In vijf minuten zie je dat de omzet niet klopt. De jaarrekening ziet eruit alsof ze een specialist is, niet een thuisverpleegkundige.’
Daarmee rijst de vraag waarom ook de fiscus niets opmerkte. De verpleegster keerde zichzelf bovendien grote winstaandelen uit: legaal, maar ongewoon. ‘De zeer hoge winsten hadden een eerste alarmbel moeten zijn’, zegt Fockedey.
Is Money Control de juiste les?
De hosts botsen over de vraag of de fraude het pleidooi voor ‘Money Control’ versterkt, het systeem waarmee de federale regering via AI financiële patronen wil opsporen. Open VLD’er Vincent Van Quickenborne filibusterde urenlang tegen de wet.
Fockedey waarschuwt: ‘Je moet opletten met automatische regels. Herinner u de toeslagenaffaire in Nederland.’ Hij vindt dat de fiscus vooral de bestaande instrumenten beter moet benutten.
Van berlaer ziet het anders. Hij verwijst naar Vandenbroucke die Van Quickenborne aanviel in het parlement: ‘Door je te kanten tegen dat amendement van de regering bescherm je uiteindelijk criminelen.’
Driedaagse staking volgende week: wat mag u verwachten?
Vakbonden en de pensioenhervorming
Daarna verschuift de aandacht naar de aangekondigde vakbondsacties. Fockedey: ‘Het begrotingstekort komt niet door subsidies of een oneerlijk systeem. De rijkste tien procent betaalt bijna de helft van de personenbelasting.’
De enige faire maatregel is volgens hem dat iedereen langer werkt. ‘Ik snap de tactiek van de vakbonden niet goed’, zegt hij. Ze komen met eigen voorstellen, maar die zijn volgens hem vooral nieuwe belastingen. ‘Het ACV stelt blijkbaar een belasting op megabytes voor’, zegt Fockedey. ‘Compleet onzinnig.’
Strenger optreden tegen managementvennootschappen, zoals Van berlaer oppert, klinkt realistischer, maar volgens Fockedey zal dat nooit volstaan: ‘Daarmee vind je de tien miljard euro die premier Bart De Wever (N-VA) zoekt niet.’
Euroclear drukt op het politieke tempo
Waarom vroeg premier De Wever 50 dagen tijd? Volgens Van berlaer speelt meer dan de begroting mee. ‘Het dossier rond Euroclear is misschien nog belangrijker.’ Bij die Brusselse financiële instelling staat 140 miljard euro aan Russische tegoeden geblokkeerd, en het nieuwe ‘vredesplan’ van Donald Trump voor Oekraïne verhoogt de druk.
Fockedey noemt het ‘een verschrikkelijk slecht plan voor Europa’. Punt 14 stelt dat 100 miljard uit de geblokkeerde tegoeden moet dienen voor Oekraïne, met 50 procent van de winst naar Amerika. ‘Een soort protection money,’ zegt hij.
De precieze impact van dit dossier op de regering blijft onzeker, maar dat het zwaar weegt, lijkt een zekerheid.
