Waar liep het mis met Groen? ‘De campagne werd op een bepaald moment echt pijnlijk’

De bedaarde stijl van Björn Rzoska (tweede van links) is een antidotum voor Calvo en Almaci. © lies willaert
Peter Casteels

Groen kreeg lang niet zoveel stemmen als de partij had verwacht. Ze moet op zoek naar de oorzaken van een mislukte campagne.

In Vlaanderen behaalde Groen 10 procent, voor de Kamer bleef de partij met 9,7 procent zelfs uit de dubbele cijfers. De groene golf bleek een kleine rimpeling in het Vlaamse partijlandschap, terwijl het in Wallonië, Brussel en in andere Europese landen waar er verkiezingen werden gehouden wél bijzonder goed ging.

Waar ging het mis? Groen kwam vorige zaterdag samen voor een partijraad, en zal in de zomer aan een uitgebreide evaluatie werken. Maar binnen de partij leeft nu al ongenoegen over de gevoerde campagne.

Waarnemers hadden al voor de verkiezingen begrepen dat Groen geen vlekkeloos parcours liep. Vooral het voorstel om het fiscale voordeel van salariswagens af te schaffen kon op veel weerstand rekenen. Het was een startschot voor partijen zoals de N-VA en de Open VLD om het klimaatplan van Groen weg te zetten als een belastingtsunami, maar de partij kreeg het voorstel ook op geen enkel moment helder uitgelegd. De compensaties die werden beloofd, bleven vaag. ‘We hadden nochtans een helder antwoord klaar,’ zegt een vooraanstaand parlementslid daar nu over, ‘maar de partij durfde het niet meer te geven.’

We hadden een helder antwoord klaar op de vragen over salariswagens, maar de partij durfde het niet meer te geven.

Een Groen-parlementslid

Groen gaf de indruk te draaien en zijn eigen voorstel af te vallen. ‘Het werd op een bepaald moment echt pijnlijk’, vertelt een ander parlementslid. ‘De laatste dagen organiseerden we een “zweeflijn” voor twijfelende kiezers. Negentig procent van de vragen van bellers ging over de salariswagens, en de militanten aan de telefoon wisten gewoon niet wat ze daarop moesten zeggen. Ze kregen van de partij te horen dat ze enkel in algemene bewoordingen mochten antwoorden. Mensen die bezorgd waren over hun salariswagen werden op die manier niet gerustgesteld, en mensen die het voorstel een goed idee vonden, kregen het idee dat we onze kar hadden gekeerd.’

Afstotelijke stijl

Een ander element is de nadruk op de kopstukken Meyrem Almaci en Kristof Calvo, respectievelijk voorzitster en fractieleider in de Kamer. De strategie was om hen zo veel mogelijk uit te spelen, waardoor andere politici amper of geen ruimte kregen om bijvoorbeeld televisiedebatten te doen. Daar is zowel off als on the record kritiek op te horen. ‘Calvo en Almaci zijn duidelijk onze bekendste boegbeelden, maar wellicht was de keuze toch niet zo wijs’, zegt Bart Caron daarover. Hij was Vlaams Parlementslid voor de partij, maar kondigde voor de verkiezingen zijn vertrek al aan. ‘We moeten tonen dat het groene gedachtegoed gedragen wordt door verschillende types groene politici, en niet alleen door Calvo en Almaci. Ze deden het inhoudelijk goed, maar ze hebben allebei dezelfde expressieve stijl die mensen soms afstoot.’

Hoe moet het nu verder? De positie van geen enkel kopstuk staat onder druk, maar in november organiseert de partij hoe dan ook voorzittersverkiezingen. Her en der valt de naam van Björn Rzoska. Hij is momenteel fractieleider in het Vlaams Parlement, en heeft een heel andere, bedaardere en rustiger stijl dan Almaci en Calvo. ‘Als het resultaat goed was geweest, had zich waarschijnlijk geen enkele tegenkandidaat gemeld voor dit najaar’, zegt een bron binnen de partij. ‘Nu is de kans groot, en Rzoska zou zeker een goede kandidaat zijn.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content