VDAB-topman Fons Leroy: ‘De arbeidsmarkt heeft veel grijs talent nodig’

Veel bedrijven denken dat ze witte raven zullen vinden, zegt Fons Leroy, gedelegeerd bestuurder van de VDAB. ‘Maar ze kunnen beter realistische eisen stellen in hun vacatures en zelf witte raven kneden.’

Ik werk bijna 30 jaar bij de federatie voor handelsvertegenwoordigers, een knelpuntberoep. Toch vindt een van onze leden van 59 jaar geen werk. Wat kun je doen tegen het stigma rond oudere werklozen? (Rachel Eyskens, Antwerpen)

Fons Leroy: Met de campagne ‘Op talent staat geen leeftijd’ doorprikken we de klassieke vooroordelen met feiten. Zijn oudere werknemers te duur? Dat valt best mee, want er zijn heel wat tegemoetkomingen vanuit de overheid. Bovendien zijn deze mensen sneller inzetbaar, door hun ervaring. Zijn ze vaker afwezig? Ook dat klopt niet: oudere werknemers zijn zelfs minder vaak afwezig dan jongere.

Ik heb een veelgevraagd profiel. Klussen rond mijn huis zou ik graag aan laaggeschoolden uitbesteden, maar dat is financieel onaantrekkelijk. Moet arbeid niet dringend flexibeler en goedkoper worden? (Jan Paulussen, Zwitserland)

Leroy: Dat loon en arbeidsvoorwaarden beter kunnen, zeker bij laaggeschoolde arbeid, is een feit. Onlangs stelde Voka nog voor om een jobkorting in te voeren voor zulke banen. En met de arbeidsdeal wil de regering werken aantrekkelijker maken, door de werkloosheidsuitkeringen te hervormen. Ons systeem van dienstencheques helpt al goed om laaggeschoolde arbeid aantrekkelijker te maken. Maar om jobs interessant te maken, is meer nodig dan alleen loon. Bedrijven moeten ook investeren in opleidingen, werkbaar werk, doorgroeimogelijkheden enzovoort.

Stellen werkgevers te hoge eisen aan sollicitanten? Of zijn de vele tijdelijke contracten de boosdoener? (Marleen De Pré, Lokeren)

Leroy: Het klopt dat de vereisten in vacatures door de jaren heen enorm zijn toegenomen. Nog te veel bedrijven denken dat ze witte raven zullen vinden. Maar je kunt beter realistische eisen stellen en zélf je witte raven kneden. Mensen met talent opleiden op de werkvloer werkt veel beter. Er is ook heel veel talent, maar het zit soms in groepen die nu vaak genegeerd worden: grijs talent, anders gekleurd talent, talent bij mensen met een beperking… Ook de tijdelijke contracten zijn inderdaad toegenomen. Dat heeft veel te maken met de financieel-economische crisis: werkgevers werden onzeker over de lange termijn. Vooral jongeren moeten vaak lang met tijdelijke contracten werken. We moeten opletten dat dit niet leidt tot loopbanen van opeenvolgende tijdelijke contracten, want dan ontneem je mensen hun perspectieven.

Ik ben hoger opgeleid en 55-plus. De afgelopen vier jaar solliciteerde ik ruim 5500 keer, maar niet één procent reageerde. Is er dan echt geen interesse voor oudere werkzoekenden? (Wim Van Dooren, Wachtebeke)

Leroy: Sinds de invoering van het brugpensioen in de jaren 1970 tot begin jaren 2000 werden oudere werkzoekende bewust aan de kant geschoven om jongeren meer kansen te geven. Toen waren er gewoon te weinig jobs. Maar door nieuwe demografische ontwikkelingen is dat nu helemaal gekeerd: bedrijven hebben werknemers van alle leeftijden nodig. Voor mensen in deze situatie heb ik maar één boodschap: geef niet op. Er zijn veel vacatures, er zijn te weinig jonge sollicitanten, dus grijs talent is écht nodig.

VRAAG VAN DE WEEK

Moet in een 24/7-economie het openbaar vervoer ook niet 24/7 rijden op alle lijnen? (Peter Braet, Kieldrecht)

Leroy: Een 24/7-economie betekent natuurlijk niet dat overal en altijd gewerkt moet worden. Er is gelukkig steeds meer tijds- en plaatsonafhankelijke arbeid mogelijk. Het moet tenslotte ook leefbaar blijven. Maar dat neemt niet weg dat we steeds meer mobiliteitsarmoede zien bij werkzoekenden. Langdurig werkzoekenden en zogenaamd ‘inactieve’ groepen – allochtone meisjes en ouderen, bijvoorbeeld – hebben vaak geen rijbewijs, laat staan een eigen auto. Bovendien vinden net zij vaak jobs met veel verplaatsingen (zoals schoonmaak) of vroege en late shifts (zoals catering of verkoop op de luchthaven). Het moet dus een prioriteit zijn om het openbaar vervoer beter af te stemmen op de economische realiteit.