‘Na het treinongeval in Bilzen: de tristesse van onze tijd’

We zijn helemaal klaar voor een nieuw regime, denkt redacteur Tex Van berlaer.

U heeft het wellicht al gezien op Facebook, Instagram, WhatsApp of Twitter: de beelden van de zestigjarige vrouw die in haar stilstaande wagen wordt geramd door een trein op een overweg in het Limburgse Bilzen. Naast de spectaculaire botsing wordt ook de voorgaande interactie tussen de wegarbeider die filmt en de vrouw geregistreerd.

Het filmpje is bevreemdend, zeker zonder context. Een vrouw stapt uit een Mercedes-Benz op de overweg van treinsporen, verschuift een oranje nadarhekje, stapt terug in. Wij kijken mee vanachter onze computer of telefoon. ‘Ge gaat uw rekening krijgen’, roept de stem haar toe. Het belsignaal van de overweg zwelt aan, er is onheil op komst.

Na ongeveer 25 seconden zien we hem. Niet alleen man met het Limburgse accent die de camera in zijn hand houdt. Ook zien we de smartphone zelf, onze black mirror gereflecteerd in het autoraam.

Nog eens 25 seconden later zien we de trein de Molenstraat in Bilzen voorbij denderen en op zijn weg de Mercedes rammen. We begrijpen er niks van en hopen dat de bestuurder nog leeft (wat gelukkig het geval is).

Wat is er gebeurd, wat zien we? Het Laatste Nieuws vroeg het aan psycholoog Bram Vervliet (KUL). ‘Als je leven in gevaar is, kán je niet meer helder nadenken’, klinkt het.

Voor alle duidelijkheid: die analyse gaat over de vrouw in de Mercedes, niet over de man met de camera.

Ik blijf hangen bij seconde 25, bij de spiegel. Ik zie de tristesse van onze tijd, een tijd waarin we de wereldbibliotheek in onze broekzak hebben zitten, maar de technologie aanwenden voor dit soort waanzin.

En waarom kán ik hier zelfs naar kijken? Wie haalt het in zijn hoofd om dergelijke beelden online te publiceren en te delen voor iedereen buiten de Molenstraat in Bilzen? ‘We doen graag de oproep om de herkenbare beelden niet langer te verspreiden uit respect voor de privacy van het slachtoffer’, klinkt het daags na het ongeval bij het parket. Goed bedoeld, maar het is te laat. (Al een geluk dat er mensen zijn als de 34-jarige vrouw die de bestuurder te hulp schoten zónder beelden te schieten.)

Ik zie het afkalvend belang voor privacy. Privacy, een term die steeds meer schouderophalend wordt beantwoord met de boutade dat we toch al voortdurend worden gefilmd. Wat maakt een extra camera in de straat dan uit? Of 20, of 100? Waarop de privacyverdedigers dan antwoorden met een abstract toekomstbeeld. Want stel dat er ooit mensen met slechte bedoelingen aan de macht komen: zou je dan nog steeds kunnen leven met al die camera’s op je gezicht?

Maakt het iets uit? Volgens onderzoek in opdracht van de VRT en De Standaard ziet een op drie Vlamingen heil in een sterke leider die het land bestuurt ‘zonder dat die zich druk moet maken om het parlement en verkiezingen’. We zijn helemaal klaar voor dat nieuwe regime. Als de camera’s op straat niet naar behoren werken, filmen we elkaar wel.

Cut.