‘Geen enkele goede verklaring voor verschil tussen landbouw en industrie’: Tinne Rombouts over de bezwaren van CD&V

Vandaag zit de Vlaamse regering weer bij elkaar over een stikstofakkoord. Wat zijn de punten die onaanvaardbaar blijven voor de CD&V? ‘Dit akkoord dreigt in enkele maanden tijd in de rechtbank aan flarden te worden geschoten.’

In het Vlaams parlement zitten maar weinig mensen die het stikstofdossier zo goed kennen als Tinne Rombouts. Al jarenlang verdedigt ze daar het CD&V-standpunt in landbouwdiscussies, en dus ook in het stikstofdebat.

Tinne Rombouts: Eerst en vooral: wij hebben altijd aangegeven dat er in het akkoord van een jaar geleden knelpunten zaten. Ik heb dat zelfs twee dagen nadien in het parlement al gezegd, maar we wisten dat er nog een openbaar onderzoek zat aan te komen.

Dat de opmerkingen uit dat onderzoek ernstig moeten worden genomen, is toch evident? Ik merk dat dossiers als de zogenoemde leidingenstraat in Limburg en de Groene Delle on hold of zelfs stopgezet werden op basis van openbare onderzoeken met veel minder bezwaarschriften.

Op een lijst van dertien pijnpunten zou de CD&V moeite hebben met twee voorstellen, werd in de kranten geschreven. Welke zijn dat?

Rombouts: Dit is niet een kwestie van zomaar puntjes afvinken. Alles hangt met alles samen, zeker in zo’n technisch dossier als dit. Een fundamenteel knelpunt is dat er een verschil wordt gemaakt tussen landbouw en industrie: landbouwers mogen slechts 0,025 procent van de kritische depositiewaarden aan stikstof uitstoten, terwijl dat voor de industrie 1 procent is. Daar is geen enkele goede verklaring voor, en dit akkoord dreigt daardoor in enkele maanden tijd in de rechtbank aan flarden te worden geschoten. Een overheid die zichzelf au sérieux neemt kan dat niet over het hoofd zien.

Men verwijst altijd naar het juridisch moeras waarin we terecht zouden komen als we dit akkoord niet snel goedkeuren, maar het is net deze oneerlijke discriminatie die voor juridische problemen zal zorgen. We moeten minstens een robuust juridisch kader uitwerken.

Experten wijzen er al maanden op dat de stikstof die landbouw uitstoot veel vervuilender is dan de industrie, en dat vandaar het onderscheid relevant is.

Rombouts: Ammoniak en stikstofoxide zijn anders samengesteld en hebben een ander verspreidingspatroon, dat klopt. Alleen: daar wordt in de modellen al rekening mee gehouden. Dat is ook de discussie niet. De vraag is of dezelfde hoeveelheid stikstof uit ammoniak gevaarlijker is voor de plant dan uit stikstofoxide. En daarop is het antwoord nee.

Dus toch deze ongelijkheid inbouwen in de wetgeving zorgt ervoor dat ze juridisch wankel is. Ook over andere elementen die voor die onderbouwing worden aangestipt is nog discussie nodig.

Lees verder onder het artikel

Is dat onderscheid er enkel omdat de N-VA alle bedrijven in de Antwerpse haven wil beschermen, zoals in CD&V-kringen dan wordt beweerd?

Rombouts: Over zo’n opmerkingen ga ik helemaal niets zeggen.

Een ander punt is het extern salderen: bedrijven moeten volgens jullie meer mogelijkheden krijgen om de stikstofrechten van collega-boeren in de buurt die ermee ophouden over te nemen.

Rombouts: Er worden bijzonder grote inspanningen van landbouwers gevraagd om hun stikstofuitstoot te verlagen. Ze moeten daarbij zo goed als mogelijk geholpen worden. Daarom is het voorstel inderdaad dat landbouwers een deeltje van de stikstofuitstoot – niet alles – mogen overnemen van de landbouwers die ermee ophouden in dezelfde gebieden. De blijvende landbouwer krijgt daardoor meer ruimte om het bedrijf te verduurzamen, terwijl de totale uitstoot blijft dalen. Wie kan daar iets op tegen hebben?

De uitstoot daalt daarmee natuurlijk trager, terwijl het probleem heel acuut is.

Rombouts: Als je de landbouwsector lamlegt en bedrijven volledig laat stoppen, daalt de stikstofuitstoot het snelst. Dat klopt. Ik hoop niet dat dat de visie is van de Vlaamse regering. Europa vraagt van ons om onze natuur tegen 2050 in goede staat te brengen. Over de weg en de snelheid waarmee we die moeten afleggen, zegt Europa ons niets. Het is belangrijk om niet simpelweg de hele sector op te slot doen tot 2030.

Zou het verschil voor landbouwers heel groot zijn als er aan jullie eisen tegemoet wordt gekomen?

Rombouts: In elk scenario worden zware inspanningen gevraagd van deze sector. Dat is een immense uitdaging, maar met dit akkoord is het gewoon onmogelijk.

Nogal wat commentatoren concludeerden na de voorbije dagen: dit gaat niet meer over de inhoud, dit gaat over het vertrouwen tussen de N-VA en de CD&V dat helemaal weg is.

Rombouts: Wij hebben altijd het gesprek inhoudelijk gevoerd. Maar de werkwijze van de afgelopen dagen geeft geen fraai beeld van de politiek. Dat klopt en dat betreur ik. Constructief samenwerken start bij respect voor de coalitiepartners. Men zal in de regering moeten bespreken hoe het verder moet.

Hoe loopt dit af?

Rombouts: Ik heb oprecht geen idee. Ik weet niet wat er de komende uren en dagen nog staat te gebeuren, maar onze lijn is wel duidelijk.