Eigenaars van een huurwoning discrimineren mensen met een migratieachtergrond vaker dan makelaars. Dat blijkt uit de laatste praktijktesten die in Gent zijn uitgevoerd.
Kandidaat-huurders met een Turkse, Slowaakse of Ghanees klinkende naam worden bij private eigenaars in 39 procent van de gevallen niet uitgenodigd. Makelaars regelen doorgaans wel een bezoek en weigeren ‘slechts’ 18 procent van de kandidaten met een vreemd klinkende naam.
In totaal werden 1438 correspondentietesten uitgevoerd bij particuliere verhuurders en 1225 testen bij 210 professionele makelaars. Een testpersoon en een controlepersoon (met een zeer gelijkaardig profiel met uitzondering van de discriminatiegrond waarop getest wordt) stellen zich allebei kandidaat voor eenzelfde huurwoning. Als de testpersoon geen kans krijgt om de woning te bezichtigen of geen antwoord krijgt van de verhuurder, terwijl de controlepersoon wel een plaatsbezoek krijgt, dan is er sprake van discriminatie.
Ook voor rolstoelgebruikers zijn praktijktesten uitgevoerd voor woningen op de gelijkvloerse verdieping of met een lift. Wanneer rolstoelgebruikers ‘redelijke aanpassingen’ vragen aan een woning, blijken hun kansen op de huurmarkt af te nemen. Bij eigenaars krijgen zij in 23 procent van de gevallen geen of een negatief antwoord. Bij makelaars loopt dit percentage op tot 39 procent. De onderzoekers pleiten voor sensibilisering rond het begrip ‘redelijke aanpassingen’. Het gaat om beperkte ingrepen op kosten van de huurkandidaat, die volgens het Gelijkekansendecreet in principe niet geweigerd mogen worden.
17 kantoren
Voor eigenaars van een huurwoning of makelaars die kandidaten met een migratie-achtergrond weigeren, pleiten de onderzoekers voor – al dan niet burgerrechtelijke – juridische gevolgen. Ze zijn van plan de resultaten van hun jarenlang wetenschappelijk onderzoek ter beschikking te stellen van organen die een gevolg kunnen geven aan de specifieke gevallen waar discriminatie is vastgesteld.
Gent voert al langer praktijktesten uit op de woonmarkt. In vorige metingen lag de discriminatie van kandidaten met een Turkse naam door makelaars lager. In 2015 daalde die van 26 procent naar 10 procent, om in 2017 en 2019 op 14 procent te blijven hangen. Makelaars die al werden getest in eerder onderzoek discrimineren wel opvallend minder (12 procent) dan nieuwe spelers (20 procent). De praktijktesten hebben dus een sensibiliserend effect bij de makelaars, al zijn niet al die ondernemingen gevoelig aan de problematiek. ‘Zeventien makelaarskantoren zijn verantwoordelijk voor de meeste discriminatie’, zegt professor Pieter-Paul Verhaeghe (VUB). ‘Hier is meer nodig.’
De vereniging Levl, die de praktijktesten in samenwerking met de VUB en in opdracht van de stad Gent heeft uitgevoerd, zal de hardnekkige makelaars melden bij de tuchtkamer van de beroepsfederatie BIV. Gents schepen van Gelijke Kansen Astrid De Bruycker (Vooruit) vindt bovendien dat het Vlaams Mensenrechteninstituut een rol moet spelen in de strijd tegen discriminatie, ‘inclusief mogelijke juridische stappen’. Dat Vlaams Mensenrechteninstituut (VMRI) is een organisatie in opbouw. Het instituut zal in de loop van dit jaar een dienstverlening uitbouwen en in het najaar van 2023 zou de voorziene ‘geschillenkamer’ in werking treden.
