‘Proberen te bewijzen dat moslims achterlijk zijn, is pijnlijk gênant’

Aan de vooravond van het SP.A-partijcongres neemt voorzitter Bruno Tobback geen blad voor de mond.

Een opiniestuk in het Vlaams-nationale tijdschrift Doorbraak vat de Vlaamse situatie als volgt samen: een “stilzwijgend monsterverbond tussen radicale vrijzinnigen en de anti-islamschool” zorgt voor een breed maatschappelijk draagvlak in Vlaanderen om op “politiek correcte manier” de hoofddoek te kunnen verbieden.

Tobback: Het hoofddoekenverbod is in essentie inderdaad een uiting van wantrouwen tegenover de islam. Maar dat debat leeft binnen de SP.A veel minder dan sommige kranten schrijven. Welgeteld één afdeling heeft voor het congres een amendement ingediend dat ervoor pleit om de hoofddoek achter het loket toch te verbieden.

Uw partijgenoot Etienne Vermeersch…

Tobback: (onderbreekt) De mening van Etienne zal me worst wezen. Op mijn tocht door de provincies ben ik die discussie niet uit de weg gegaan. In elke zaal waren er wel één of twee mensen die ‘de hoofddoek’ aankaartten. Elke keer heb ik uitgelegd dat we de strijd tegen dé dominante godsdienst hebben gewonnen. Dit land heeft geen godsdienst meer, en moet er wat mij betreft ook nooit meer één krijgen. Maar ik ben wel een absolute voorstander van godsdienstvrijheid, en ik zie niet in waarom wij katholieken of moslims hun geloof niet zouden gunnen. Waarna de zaal het bijna altijd roerend en uitdrukkelijk met mij eens was.

Uw voorganger Johan Vande Lanotte verklaarde in zijn tijd de uiteenlopende meningen over de hoofddoek als een generatieconflict: de oudere socialisten hebben nog moeten vechten voor het recht op abortus.

Tobback: Voor socialisten was er vroeger maar één echte tegenstander: de katholieken. Maatschappelijk hebben we die strijd gewonnen. Getrouwde vrouwen mogen hun eigen bankrekening hebben, ze mogen blijven lesgeven nadat ze kinderen hebben gekregen, er is recht op abortus en euthanasie, homo’s mogen trouwen en adopteren… Het was wij tegen de paus, en we hebben gewonnen. Nu is de situatie anders, met talloze godsdiensten en levensovertuigingen, en geen enkele is nog dominant. Wat voor zin heeft het dan om uit een zogenaamde ‘neutraliteit’ eigenlijk één godsdienst specifiek te viseren? Want inderdaad, vaak gaat het om vermomd racisme. De pogingen van Etienne Vermeersch om te bewijzen dat de moslims achterlijk zijn, die zijn toch pijnlijk gênant? Ik snap niet waar een man die zich beroemt op zijn open visie de drive haalt om per se te willen aantonen dat de islam inferieur is aan het christendom of het boeddhisme. I don’t care, ik ben niet gelovig.

Zoekt u ook electorale winst? In Antwerpen zou het hoofddoekenverbod Patrick Janssens flink wat stemmen hebben gekost.

Tobback: Ten eerste is dat niet waar, ten tweede is het een vreemd verwijt voor een politicus. Vooral socialisten krijgen geregeld dat verwijt: ‘U doet dat om stemmen te krijgen.’ Ik moet iedereen teleurstellen die dat erg vindt: ik zal proberen stemmen te krijgen. En het blijft een raar argument dat ik de radicale islamieten ter wille zou willen zijn, gezien het feit dat de SP.A ook de enige partij is met een openlijk homoseksuele minister.

Het gaat om zelfbeschikkingsrecht. Ik ga niemand het recht ontzeggen om uit religieuze overwegingen zelf euthanasie te weigeren: die mag zelfs lid worden van de SP.A. Maar hij is niet welkom bij de SP.A als hij vanwege diezelfde overtuiging anderen wil hinderen in de uitoefening van dat recht. Dat heeft te maken met vrijheid, en met respect voor ieders vrijheid. (WP)

Het volledige interview met Bruno Tobback over hoofddoeken en euthanasie, de GAS-boetes en de onderwijshervorming, bankenregulering en vermogenswinstbelastingen, Europa en de euro, mini-jobs en minimumlonen, en het verschil tussen eigenbelang en egoïsme leest u deze week in Knack.