Ik zal niet zeggen dat ik er echt iets tégen heb, dat is overdreven, maar het wordt toch altijd even licht in mijn hoofd als ik er weer eens eentje aan het woord hoor: experts die bepleiten dat politici beter met een wit blad papier herbeginnen.
U kent ze wel, al is het maar omdat wij ze bij Knack graag en veel opvoeren.
Hun advies is altijd heel eenvoudig: begin helemaal opnieuw, en volg vervolgens nauwgezet mijn advies. Of het nu over het gevangeniswezen, drugsbeleid of de ziekenhuisfinanciering gaat, het is heel makkelijk om iemand te vinden die daarbij pleit voor zo’n tabula rasa.
Volgens mij zijn experts die een wit blad papier willen zien en daar ook in geloven helemaal geen experts. Ze begrijpen in ieder geval al niets van hoe politiek werkt.
‘Bart De Wever bewijst dat hij zijn prioriteiten op orde heeft’
Een uitzondering maak ik voor fiscalisten. Politici doen niets liever dan fiscaal experts, en hun eigen kiezers, te laten geloven dat ze in staat zijn met een schone lei te beginnen. Toenmalig minister van Financiën Vincent Van Peteghem gaf in de vorige regering een expertgroep de opdracht om zo’n blauwdruk uit te werken voor een taxshift. Trots liep hij daarmee de rest van de regeerperiode onder de arm rond. Ook de regering-Michel gaf een tijdlang de indruk aan een echte taxshift te willen beginnen.
We weten allemaal hoe dat is afgelopen.
Terwijl politici maar blijven herhalen dat onze fiscaliteit eenvoudiger en transparanter moet, werd die de voorbije twintig jaar alleen maar ingewikkelder.
Mijn eigen advies: leer te houden van de complexiteit en het vernuft van Belgische compromissen. Een goed voorbeeld om daarmee te beginnen is de indexaanpassing die in het begrotingsakkoord van de regering-De Wever zit. Het is een indexsprongetje voor iedereen die meer dan vierduizend euro verdient, of een uitkering krijgt voor de helft daarvan, maar daarenboven is het een belastingverhoging én een (soort van) belastingverlaging voor bedrijven. Dat alles in één maatregel. Die bedrijven moeten de helft van het indexbedrag dat ze uitsparen namelijk doorstorten aan de staatskas, en de andere helft mogen ze in hun zak steken. Dat geld zou dus normaal naar lonen zijn gegaan.
De overheid haalt 800 miljoen euro binnen, en doet tegelijkertijd alsof ze een even groot presentje uitdeelt aan het bedrijfsleven. Zoiets valt alleen diep in de nacht, als iedereen slaapt, te bedenken.
Fiscalisten en economen zullen u zeggen: er zijn eenvoudigere en al zeker transparantere manieren om geld op te halen voor de begroting. Ze hebben natuurlijk overschot van gelijk, maar ze missen de creativiteit om het ook echt gedaan te krijgen in dit land.
Knack-redacteur Peter Casteels gooit elke week een blokje op het vuur.
‘Bart De Wever doorstaat de vergelijking met Jean-Luc Dehaene’
