Georges-Louis Bouchez heeft in twee recente conflicten andermaal laten zien dat hij zich kan veroorloven boven de wet en de goede zeden te staan. Dat doet hij bewust: het is zijn manier om nog meer macht te verwerven.
Het is een sterk staaltje van ‘wie kan mij wat’. Aan de collega’s van ons zusterblad Le Vif bevestigt Georges-Louis Bouchez dat zijn chauffeur in zijn wagen inderdaad een gehandicaptenkaart heeft liggen. Die behoorde toe aan de inmiddels overleden vader van de chauffeur. De voorzitter van de MR ziet niet in wat er fout aan is dat hij zich met die wagen ‘in mijn straat’ parkeert.
Als andere Franstalige media het nieuws van Le Vif overnemen, blijkt dat er op de site van de RTBF een fout in de tekst is geslopen: het ging niet over de wagen van de chauffeur maar over die van Bouchez zelf. Bouchez is niet zomaar boos, hij is rázend. Hij belt naar een journaliste die hij blijkbaar kent. Hij tutoyeert haar voortdurend als ‘Charlotte’ – zoals in ‘Charlotte, c’est super grave, putain’ – en scheldt haar op steeds luidere en onbeleefdere toon de huid vol.
Op een bepaald ogenblik roept hij haar toe: ‘Wie het ook geschreven heeft, stuur hem alsjeblieft naar mij. Ik zweer het, hij zal echt goed ontvangen worden. Dat beloof ik je! Hij riskeert wel dat hij nadien zelf zo’n kaart nodig zal hebben, dat kan ik je wel vertellen!’
Als over die woorden toch enige opschudding ontstaat, speelt hij vervolgens de vermoorde onschuld met het argument dat hij natuurlijk diens eigen ‘journalistenkaart’ had bedoeld. Niemand die dat leugentje gelooft.
Bouchez belde woedend naar een RTBF-journaliste, tutoyeert haar als ‘Charlotte’ – zoals in ‘Charlotte, c’est super grave, putain’ – en scheldt haar op steeds luidere en onbeleefdere toon de huid vol.
Georges-Louis Bouchez durft het toch. Omdat Georges-Louis Bouchez weet dat hij ermee wegkomt. Wie waagt het tegen hem op te staan? In Brussel en Wallonië? Bijna niemand. Dat was gisteren duidelijk in de Waalse pers. Het gesprek tussen Bouchez en de RTBF-journaliste was blijkbaar opgenomen, en nadien heeft een derde persoon (ongetwijfeld iemand van de RTBF) die opname vrijgegeven. Bouchezs tirade circuleert inmiddels in honderdvoud op sociale media.
Schoonzus
Plotseling is dát de focus van het debat. Past het wel dat dit ‘gesprek’ achteraf publiek werd gemaakt? Bouchez zelf had geen betere wending van de zaak kunnen dromen. Inmiddels beschuldigt hij iedereen die er nog over bericht ‘fake news’ te verspreiden, ook al zijn dat zijn eigen uitspraken in Le Vif.
Natuurlijk, de rij van toppolitici die journalisten uitschelden die iets schreven of uitbrachten wat hen niet zinde, is lang: van André Cools (PS) over Luc Van den Bossche (Vooruit) tot Guy Verhofstadt (Open VLD) en Louis Michel (MR) – je vindt ze in alle partijen. Dat patsergedrag is een van de slechte manieren die nu eenmaal bij de Wetstraat lijken te horen.
Georges-Louis Bouchez gaat het om meer dan het gedrag van ‘een slecht karakter’. Hij gebruikt ‘grensoverschrijdend gedrag’ ostentatief als teken van zijn macht en versterkt zo zijn positie. Bouchez laat Franstalig België zien dat hij meer mag dan alle anderen.
De incidenten stapelen zich in sneltempo op. Voor de gehandicaptenkaart en het persoonlijk afdreigen van een journalist van de openbare omroep had hij al een paar keer manifest de grens opgezocht van wat de meeste waarnemers ‘oorbaar’ vinden. Telkens ging het om publieke – politieke – benoemingen.
In 2021 maakte alweer Le Vif bekend dat Géraldine Demaret, de zus van Bouchezs partner Lucie Demaret, benoemd was tot voorzitter van de raad van bestuur van de Nationale Loterij. Bouchez weerlegt dat het om zijn ‘schoonzus’ gaat, ‘want wij zijn niet getrouwd.’
Op dat moment was Géraldine Demaret trouwens ook adjunct-kabinetschef van vicepremier David Clarinval. Inmiddels is ze bevorderd tot ‘kabinetsdirecteur’ – de officiële naam voor kabinetschef voor de bevoegdheden Werk, Economie en Landbouw. Alle wetteksten, koninklijke besluiten en uitvoeringsbesluiten van de regering-De Wever in verband met flexibiliteit of werkloosheid dragen dus haar stempel. Dat een familielid van de partijvoorzitter ook de kabinetschef is van de belangrijkste federale minister van die partij, is niet onwettig, wel (hoogst) ongewoon. Het wijst op de grote machtsconcentratie in handen van de MR-voorzitter.
Levenspartner
Een paar maanden geleden kreeg ook Bouchezs eigen levenspartner Lucie Demaret haar promotie. Alweer Le Vif bracht aan het licht dat Bouchez haar, na een selectieprocedure, had voorgedragen als voorzitter van het Office de la naissance et de l’enfance (ONE), de Franstalige tegenhanger van Kind en Gezin. In de Franstalige media was daarover enige opschudding, maar Bouchez wuifde ook nu alle kritiek weg.
Juist omdat Georges-Louis Bouchez Franstalige media en journalisten keihard durft aan te pakken, krijgt hij paradoxaal genoeg meer van hen gedaan dan de andere politici.’
Er werd zelfs niet verborgen dat het om een onderdeel van een politieke deal ging waarbij evenwichten worden gerespecteerd. Bouchez zelf had aanvankelijk aan zichzelf gedacht: hij was graag voorzitter geworden van de nv Le Circuit de Spa-Francorchamps. Uiteindelijk koos hij ervoor zijn partner voor te dragen als nummer één van ONE. Hij zelf nam genoegen met het ondervoorzitterschap van het autocircuit. Liefde is zo veel mooier als ze onbaatzuchtig is.
Bouchez begrijpt ook hoeveel impact sport kan hebben op de samenleving. Nogmaals, ook daarin is hij niet de eerste of enige politicus. Jean-Luc Dehaene was niet alleen de bekendste supporter van Club Brugge, hij was destijds ook betrokken bij de herstructurering van Club Brugge van vzw tot nv, met Bart Verhaeghe als nieuwe voorzitter en eigenaar.
Ook Georges-Louis Bouchez komt voortdurend in het nieuws met zijn voetbalclub Francs Borains. Hij schuwt de publieke controverse niet en diende bijvoorbeeld al een klacht in bij de Belgische Mededingingsautoriteit – daar ving hij trouwens bot. Opnieuw: daar is niets fouts mee, al leeft in Franstalig België het gevoel dat de voorzitter van de voetbalclub gretig gebruikmaakt van de macht en de invloed van de politicus. Kwatongen vinden zelfs dat op het nieuwe logo van de club een figuur prijkt die verdacht veel op de voorzitter lijkt, en dus op de politicus. Georges-Louis Bouchez ontkent elke gelijkenis.
Georges-Louis Bouchez verzet de bakens. Niet alleen door zijn opmerkelijk verkiezingsresultaat in 2024, waardoor de MR veruit de grootste Franstalige partij werd, maar vooral door de nieuwe politieke cultuur die rond zijn figuur hangt.
Hij belt redacties op als hij iets leest wat hem niet zint en slaagt erin om zinnen te laten schrappen of artikels tegen te houden. Ook dat systeem heeft collega Clément Boileau van Le Vif al zes maanden terug beschreven: ‘Pourquoi et comment le MR est devenu le parti des médias (malgré eux)’. En dat ‘ondanks, of dankzij, een voorzitter die agressiever is dan ooit.’ Bouchez is alomtegenwoordig. Toen al citeerde Le Vif ‘een liberaal zwaargewicht’: ‘De manier hoe hij mensen behandeld is van een onnoembare agressiviteit (‘une violence sans nom’), hij bedreigt voortdurend.’
Dat ‘gespierde discussies’ met journalisten een vast kenmerk zijn van ‘libéralisme new look’, erkent in hogervermeld artikel Gaspard Grosjean, de adjunct-hoofdredacteur van SudPresse, met vijf veelgelezen dagbladen (onder meer La Meuse en La Capital) de marktleider in Franstalig België. Grosjean herinnerde zich een telefonische discussie ‘die de collega’s konden horen tot aan de andere kant van de redactie’. Het resultaat is… dat de journalist besloot om het artikel in te trekken. ‘Tenslotte was het al die moeite niet waard.’
Brutale tijden
Juist omdat Bouchez Franstalige media en journalisten keihard durft aan te pakken, ‘krijgt hij paradoxaal genoeg meer van hen gedaan dan de andere politici’, zegt een insider. ‘Hij heeft het gros van de media bijna in zijn zak zitten. Ze hoeden zich ervoor al te kritisch te schrijven over de MR, de regering en Bouchez in het bijzonder. Hij geeft hen een paar bon mots, wat achtergrondinformatie, en verder heeft hij weinig te vrezen van een duidelijk liberaler geworden pers.’
Zo krijgt Bouchez meer gedaan dan welke andere Franstalige politicus ook. La Libre Belgique maakte het voorbije weekend bekend dat televisiezender LN24 een speciale eenmalige uitzending heeft gepland rond een centrale gast, genaamd Georges-Louis Bouchez. Reactie van de zender: ‘Dat Bouchez daarvoor gekozen werd, is omdat hij niemand onverschillig laat.’
Reactie van een betrokkene: ‘Als ze zo’n uitzending hadden durven te wijden aan PS-voorzitter Paul Magnette, zou Bouchez er persoonlijk voor zorgen dat alle ooit uitgekeerde subsidies teruggevorderd zouden worden.’
Het doet stilaan denken aan het systeem dat op oneindig grotere en grovere schaal gespeeld wordt door Donald Trump. Ook in eigen land voelt Georges-Louis Bouchez beter dan wie ook aan dat het opnieuw brutale tijden zijn: wie eerst pakt, meest pakt. Je moet het alleen durven (en willen en kunnen). Toegeven dat je eigen chauffeur in zijn auto waarmee hij jou vervoert gebruikmaakt van de gehandicaptenkaart van zijn overleden vader: je moet het maar durven. Zeker als politicus die tekeer gaat tegen het sociale profitariaat. Nogmaals: Georges-Louis Bouchez durft dat. Het Donald Trumpje de chez nous.