Conner Rousseau (Vooruit) wil dat de meerwaardebelasting ook geldt voor wie aan pensioensparen doet. CD&V-voorzitter Sammy Mahdi wil daar niet van horen. Michel Maus, hoogleraar fiscaal recht aan de VUB, gruwt vooral van ‘een hervorming die in naam van de rechtvaardigheid het systeem nog onrechtvaardiger maakt’.
Met het oog op de precaire budgettaire context van ons land, vindt Maus het idee van een meerwaardebelasting an sich een valabele piste. ‘De meerwaardebelasting is een poging om de fiscaliteit rechtvaardiger te maken. Maar door de manier waarop ze wordt doorgevoerd, dreigt juist het omgekeerde te gebeuren. Zoals altijd is ook dit keer een valabel voorstel door de molen van het politieke compromis gegaan tot het niet meer werkbaar is.’
Kunt u dat concreet maken?
Michel Maus: Er komt toch een belastingvermindering voor wie aan pensioensparen doet? Dan is het niet logisch dat men vervolgens dat pensioensparen toch treft met een meerwaardebelasting.
Of neem die ‘historische meerwaarden’. De regering wil op 31 december een ‘foto’ van onze aandelen en andere financiële activa nemen. Dat wordt het bevroren vertrekpunt om de meerwaarden te berekenen. Dat is te doen voor beursgenoteerde aandelen of cryptomunten, want daarvan bestaan gedetailleerde dagkoersen om de meerwaarde te berekenen. Maar wat met bijvoorbeeld aandelen van kmo’s? Daarbij zou dan een bedrijfsrevisor aan te pas komen. Het staat in de sterren geschreven dat dat tot een onvoorstelbare hoeveelheid discussies en conflicten met de fiscus zal leiden. In de naam van de rechtvaardigheid voert men een hervorming door die het systeem nog onrechtvaardiger maakt. Dit is het zoveelste achterhoedegevecht én vergroot bovendien het kluwen dat onze fiscaliteit inmiddels is.
‘Dit is het zoveelste achterhoedegevecht.’
Maar principieel bent u dus niet tegen een meerwaardebelasting op pensioensparen?
Maus: Indien je voor een meerwaardebelasting bent, waarom zou je dan bepaalde categorieën zonder goede redenen vrijstellen? Het valt principieel moeilijk te verdedigen dat je mensen die ervoor kiezen om hun spaargeld niet in pensioensparen te beleggen maar in aandelen, wel zou treffen met een meerwaardebelasting, en de pensioenspaarders niet.
Pensioensparen wordt nu al tweemaal belast. Een keer met een heffing van 8 procent op je zestigste, en een keer wanneer je met pensioen gaat: dan wordt het hele gespaarde bedrag belast als een extra inkomst bij de gewone personenbelasting. En nu zou er nog een derde heffing bijkomen, een meerwaardebelasting.
Maus: Het mag natuurlijk niet dubbelop zijn. De pensioenspaarders zijn een gemakkelijke groep voor politici die op zoek zijn naar extra inkomsten. Onze fiscaliteit is zo complex geworden dat men bij elke belangrijke saneringsoperatie grijpt naar wat eenvoudig te winnen is. Dat men daardoor het systeem nog schever trekt dan het al is, neemt men erbij.
‘Waarom zou je mensen die hun spaargeld in aandelen beleggen treffen, en de pensioenspaarders niet?’
Vooruit wil die belasting invoeren om ook de rijkste één procent te laten meebetalen. Mahdi noemt het een heffing die opnieuw de middenklasse treft.
Maus: (lachje) De rijkste één procent zal inderdaad niet significant rijker worden door aan pensioensparen te doen. Maar nogmaals: daar gaat het niet om. Wat mij vooral stoort, is de bredere context – of juist het gebrek eraan – waarin die meerwaardebelasting vandaag wordt georganiseerd.
Stel dat u minister van Financiën was. Hoe zou u de meerwaardebelasting dan invoeren?
Maus: Als ik aan de touwtjes zou trekken, koppelde ik de invoering van een meerwaardebelasting aan een verlaging van de vennootschapsbelasting. Die bedraagt in België 25 procent, dat is veel te hoog. Ik zou die doen dalen tot 15 procent: naar internationale normen wordt dat als het minimum beschouwd. Dat betekent dat je als regering en als samenleving de ondernemers de maximale vrijheid geeft om te ondernemen en winst te maken, met slechts minimale fiscale hinder.
Maar let wel: quid pro quo – voor wat, hoort wat. Als een ondernemer zijn bedrijf verkoopt en daar veel aan verdient, dan is het niet meer dan rechtvaardig dat hij daarop een meerwaardebelasting betaalt. Maar geen volstrekt onhaalbare 10 procent zoals vandaag voorligt, maar een vrij beperkt tarief van 1 tot 2,5 procent. In ondernemersmiddens zou daarvoor steun te vinden zijn. Dan krijg je een meerwaardebelasting binnen een zinvol maatschappelijk kader. Terwijl het nu de zoveelste fiscale koterij aan het worden is.
