Bert Bultinck

‘De verhalen over corruptie bij de NAVO komen niet uit de lucht vallen’

Bert Bultinck Hoofdredacteur van Knack

Er lopen maar liefst drie onderzoeken naar corruptie bij de aankoop van legermateriaal bij de NAVO. Wie van dat nieuws van zijn stoel valt heeft het militaire opbod van de laatste maanden niet goed gevolgd.

Something is rotten in the states of NATO. Het meest verbasterde citaat uit William Shakespeares Hamlet is vandaag van toepassing op het hart van onze westerse defensie. Het gaat grondig mis in het aankoopbeleid van de NAVO, de transatlantische organisatie met 32 lidstaten die onze veiligheid al sinds 1949 garandeert, en die gehuisvest is in Brussel. In het nieuws dat Knack deze week brengt, in samenwerking met Le Soir, Follow The Money en La Lettre, gaat het onder meer om steekpenningen en dubieuze draaideurconstructies met consultants die eigenlijk oud-werknemers zijn van de NSPA, het NATO Support and Procurement Agency, zeg maar de dienst aankoop van de NAVO. Met als belangrijke verdachte in een van de onderzoeken: een zestigjarige munitiespecialist uit Bredene.

Brandstof voor 450 miljoen euro

Na maandenlang onderzoek brengt Knack in detail het verhaal van hoe verschillende werknemers en voormalige werknemers van de NAVO verdacht worden van malversaties bij de aan- en verkoop van legermateriaal. Het kluwen valt uiteen in drie onderzoeken: eentje waarin drie Belgen in het vizier komen, een tweede waarin de Turk Ismail T. de hoofdrol speelt, en een derde met twee Grieken die verwikkeld zijn in een zaak rond een lucratief onderhoudscontract voor schepen. In dat laatste onderzoek gaat het onder meer over een brandstofcontract van 450 miljoen euro dat de Grieken wilden binnenhalen voor het Roemeense bedrijf Global Defense Logistics.

Denk aan enveloppen met voor tienduizenden euro’s aan cash die in hotelkamers van eigenaar wisselen – u ziet een foto van de bewuste pakketjes van 50 euro op de Knack-cover van deze week.

Wat de verhalen nog krasser maakt, is dat de laatste twee onderzoeken op dezelfde dag zijn stilgelegd door de Amerikanen die het onderzoek voerden, om vooralsnog onduidelijke redenen.

De verhalen over corruptie bij de NAVO komen niet uit de lucht vallen. Er gaat tegenwoordig zo veel geld om in defensiekringen, en dus ook in de NAVO, dat aandachtige waarnemers niet echt van hun stoel kunnen vallen. In de nasleep van de oorlog in Oekraïne kwam een militair opbod op gang, al zeker nadat de Amerikaanse president Donald Trump had aangekondigd dat de Amerikanen niet zomaar rugdekking zouden blijven geven aan Europa.

Wapenwedloop

Het zijn onder meer die uitspraken van Trump die in Europa een wapenwedloop hebben op gang gebracht, met forse investeringen van onder meer Duitsland – ter waarde van honderden miljarden de komende jaren – maar ook in dit land. In die mate dat zelfs de regeringscrisis van de jongste dagen voor een belangrijk deel is terug te voeren op de extra miljarden die we aan defensie willen uitgeven.

Dit blad heeft maanden geleden al gewaarschuwd voor wat toen ‘een tweede Agusta-schandaal’ werd genoemd.

Voor de komende tien jaar gaat het om een blanco cheque van maar liefst 139 miljard euro, waarvan 34 miljard bestemd is voor nieuwe aankopen. Dat wil zeggen dat we héél veel geld willen uitgeven op heel korte termijn. Als er dan geen goede controle is, gaat het geheid mis.

Agusta

Dit blad heeft maanden geleden al gewaarschuwd voor wat toen ‘een tweede Agusta-schandaal’ werd genoemd, naar de beruchte omkoopaffaire met Italiaanse helikopters die in eigen land een reeks socialistische kopstukken de kop kostte. Het was generaal Harold Van Pee, adviseur op het kabinet-Defensie, die zei dat iedereen ‘enorm bang’ was voor een herhaling van dat scenario, en dan vooral wanneer er sprake is van politieke druk.

Voor alle duidelijkheid: zeker in het dossier met de drie Belgische verdachten lijkt dat vooralsnog niet het geval te zijn, er is op dit ogenblik geen sprake van een tweede Agusta. Maar we hebben wel gecheckt hoe vaak de instanties die onze militaire uitgaven controleren – het Rekenhof, het parlement en de Inspectie Financiën – de laatste tweeënhalf jaar een negatief advies hebben uitgebracht. Dat gebeurde maar liefst 47 keer. En 46 keer heeft de ministerraad dat advies gewoon naast zich neergelegd. Daar kunnen in al die gevallen goede redenen voor zijn, maar zoiets zou de waakzaamheid mogen verhogen – ook van het parlement.

Theo Francken

Het nieuws over de corruptieonderzoeken moet onze instanties tot grotere voorzichtigheid aansporen. De NAVO moet dringend haar interne en externe controlemechanismen opschalen. En hoe vrolijk onze minister van Defensie ook moge worden van de extra miljarden voor zijn departement, ook Theo Francken mag de controle op de legeraankopen niet verwaarlozen.

Ja, Europa en dus ook België moeten militair sterker worden. Maar dat kan geen vrijgeleide zijn om met miljarden te morsen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Expertise