Een N-VA-friendly Franstalige staatssecretaris: daarmee wil MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez de Brusselse formatie uit het slop halen. ‘Wat krijgen we de volgende keer? Een PS-staatssecretaris aan Nederlandstalige kant?’ vraagt Bert Anciaux zich af.
Een ‘coup de maître’, een meesterzet, noemt Dorian de Meeûs, hoofdredacteur van La Libre, de constructie die MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez heeft bedacht om een doorbraak in de Brusselse regeringsvorming te forceren.
Bouchez wil het Brusselse staatssecretariaat waarop zijn partij recht heeft, uitbesteden aan een ‘N-VA-compatibele’ figuur – iemand zonder partijkaart – uit het middenveld. In ruil daarvoor zou de N-VA, die nodig is voor een meerderheid in de Nederlandstalige taalgroep in het Brussels Parlement, een regering van MR/PS/Les Engagés/Groen/Vooruit/Open VLD mee in het zadel helpen.
Met die politieke goocheltruc – de N-VA niet helemaal binnen maar ook niet helemaal buiten de meerderheid – omzeilt Bouchez het veto van PS-kopstuk Ahmed Laaouej( geen Brusselse regering mét de N-VA) en van Open VLD-kopstuk Frédéric De Gucht (geen Brusselse regering zónder).
Het voorstel, eind vorige week beklonken door Bouchez en Laaouej, werd alvast niet door een van de andere betrokken partijen afgeknald. Ook niet door de N-VA, die bij monde van Vlaams Brusselminister Cieltje Van Achter aangeeft de kat uit de boom te zullen kijken, in afwachting van meer duidelijkheid over wat er voor de N-VA nu precies te rapen valt in deze onuitgegeven formule.
‘Politieke stilstand in Brussel? Laat burgers het heft in handen nemen’
Tamelijk geniaal
‘Bouchez is erin geslaagd iets te vinden dat iedereen gerust lijkt te kunnen stellen. Of toch op zijn minst, dat iedereen in overweging lijkt te willen nemen, zowel de PS als de N-VA en de Open VLD. Dat is op zich, na een jaar stilstand, tamelijk geniaal’, zegt Dorian de Meeûs.
De Meeûs brengt in herinnering dat Bouchez’ met branie aangekondigde uitweg uit de Brusselse impasse vorige week door velen aan Franstalige kant werd weggezet als een publiciteitsstunt, bedoeld om te doen vergeten dat Bouchez zichzelf net ondervoorzitter had gemaakt van het circuit Spa-Francorchamps, en zijn partner Lucie Demaret voorzitter van de ONE, de Franstalige Kind en Gezin. ‘Maar dit weekend bleek dat Bouchez echt goede kaarten voor Brussel in handen had.’
‘Ik ga ervan uit dat Bouchez de N-VA hierover sterke garanties heeft gegeven voordat hij zijn persbericht de wereld instuurde.’
Wie die hybride MR-N-VA-staatssecretaris zou kunnen worden, is De Meeûs voorlopig ook een raadsel. ‘Maar ik ga ervan uit dat Bouchez de N-VA hierover sterke garanties heeft gegeven voordat hij zijn persbericht de wereld instuurde.’
Gevaarlijk precedent
Het idee van een Franstalige N-VA-gezinde Brusselse staatssecretaris (‘only in Belgium’, schreef politicoloog Nicolas Bouteca op X) zong al rond tijdens de officiële 11 juliviering op het Brusselse stadhuis, vertelt gewezen Vooruit-politicus Bert Anciaux. ‘Daar werd toen door politici uit verschillende partijen wel bij gezegd dat de 11 julitoespraak in Kortrijk van Vlaams minister-president Matthias Diependaele (N-VA), de avond ervoor, waarin hij zei dat er geen regering in Brussel zou komen zonder Vlaamse meerderheid, eigenlijk al het antwoord van de N-VA aan Bouchez bevatte. Daarom was de algemene teneur dat het voorstel van Bouchez geen kans op slagen had. Ik was dan ook verrast dat dit opeens groot nieuws en ernstig bleek. Allicht zijn er sinds 11 juli nog gesprekken geweest, maar toch.’
Strikt genomen is een Brusselse regering die bij de stemming over haar aantreden in het Brusselse Parlement dankzij de N-VA over een meerderheid in de Nederlandstalige taalgroep beschikt, ook geen Vlaamse minderheidsconstructie. Ook al maakt die N-VA dan geen deel uit van de regering. ‘Dat er bij die stemming een Nederlandstalige meerderheid is, is inderdaad het allerbelangrijkste,’ zegt Anciaux, ‘anders zou dit voorstel volstrekt onaanvaardbaar zijn.’
Juridisch lijkt er sowieso geen vuiltje aan de lucht met de door Bouchez bepleitte constructie. Maar eenmaal in het zadel kan zo’n Brusselse regering wel met een gewone (lees: door de Franstaligen in het Brussels Parlement gedomineerde) meerderheid de meeste ordonnanties goedkeuren. Grondwetspecialist Quinten Jacobs op X: ‘Als de N-VA dit steunt, heeft de Nederlandstalige meerderheid de komende jaren zeer weinig hefbomen om op het beleid in Brussel te wegen.’ Jacobs noemt het plan van Bouchez dan ook ‘een gevaarlijk precedent dat de bescherming van de Nederlandstalige minderheid in onze hoofdstad verder uitholt’.
Door in te stemmen met het compromisvoorstel van Bouchez zou de N-VA in zekere zin buigen voor het dictaat van de PS in Brussel, vindt Bert Anciaux, en de facto meehelpen om Brussel te besturen zonder volwaardige Vlaamse meerderheid. ‘De N-VA kan natuurlijk proberen belangrijke bevoegdheden en een vertegenwoordiger op te eisen in het College van de Vlaamse Gemeenschapscommissie’, zegt Anciaux. ‘Dat hoop ik dan toch. Dat de N-VA daar zwaar zal worden gecompenseerd.’
Maar politiek blijft een N-VA-friendly Franstalige staatssecretaris, mee gekozen door Bouchez en mét de zegen van Laaouej, die ook in de Franse Gemeenschapscommissie zou zitten maar verder toch onder Franstalige vleugels zou functioneren, een vreemde bokkensprong voor een Vlaams-nationalistische partij in Brussel.
Anciaux: ‘Met alle respect, want als N-VA hiervoor tekent, is dat natuurlijk haar zaak. Maar ik kan me niet voorstellen dat de N-VA hiermee akkoord gaat. De N-VA zou zodoende de mechanismen, bedoeld om de Vlaamse minderheid in Brussel te beschermen, onderuithalen. En nu gaat het over een Nederlandstalige staatssecretaris aan Franstalige kant. Maar wat krijgen we de volgende keer? Een PS-staatssecretaris aan Nederlandstalige kant?’
‘Brussel gebruikte Europese leningen om begroting op te smukken’