Met zijn jongste politieke succes bewijst premier Bart De Wever (N-VA) dat hij over zijn schaduw heen kan stappen. Zou De Wever iets van zijn voormalige zelf herkend hebben in MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez?
Als we niet beter wisten, zouden we denken dat premier Bart De Wever (N-VA) zich heeft bekeerd tot de sociaaldemocratie. Toen hij deze ochtend na alweer een marathonvergadering tekst en uitleg gaf over het begrotingsakkoord gebruikte hij woorden als ‘rechtvaardig’, ‘solidariteit’ en zelfs het katholieke ‘barmhartigheid’.
‘Goed gedaan, hè’
Het zijn begrippen die je eerder verwacht bij de socialistische en christelijke vakbonden, die op dat eigenste moment de eerste van drie stakingsdagen ingingen. Dat De Wever die toon aansloeg zegt veel over hoe hij de laatste maanden is geëvolueerd. Uit zijn commentaar sprak een heel andere attitude dan pakweg die van Georges-Louis Bouchez. De oogjes van de MR-voorzitter blonken toen hij vanochtend zei: ‘Goed gedaan, hè, op de dag van de staking.’ Het zijn plaagstoten naar het middenveld waar Bart De Wever zich tegenwoordig ver van weghoudt. De premier stapt over zijn schaduw heen. Met dit begrotingsakkoord bewijst De Wever dat hij zijn prioriteiten op orde heeft. Eerst het land, dan de partij.
Dat hij elk leedvermaak ten aanzien van de vakbonden wegduwt wil niet zeggen dat hij er nu sympathie voor heeft. De Wever heeft zich nadrukkelijk níét bekeerd tot de sociaaldemocratie. De N-VA huldigt al langer het ietwat paradoxale devies dat de sociale zekerheid gekortwiekt moet worden om ze te redden. Dat wil zeggen: snijden in de pensioenen, snijden in de werkloosheidsuitkeringen en snijden in de uitkeringen voor langdurig zieken. Dat werk ging van start met het regeerakkoord, het gaat nu verder. Maar het blijven wel pijnlijke ingrepen in onze welvaartsstaat.
‘Sociale dingen’
De actualiteit hielp een handje. Van de uitkeringsprofiteurs in Verviers tot de Vlaams Belang-thuisverpleegster die 17 luxewagens kocht met geld van het RIZIV: de tijd was rijp om in de sociale zekerheid in te grijpen. Zelden heeft een niet-representatieve enquête zoveel impact gehad als die van datzelfde RIZIV begin oktober, toen bleek dat een kwart van de langdurig zieken onterecht tot hun pensioen thuis mocht blijven.
Met een andere vicepremier dan Frank Vandenbroucke had het voor de enige linkse regeringspartij best lastig kunnen worden om deze begroting te verdedigen. Maar de voornaamste Vooruit-onderhandelaar streeft al heel lang naar ‘activering’: van werklozen die ongelukkig worden van het thuiszitten, en van langdurig zieken die misschien toch meer kunnen bijdragen dan ze vandaag doen. Meer dan zijn voorzitter Conner Rousseau, die op Instagram iets onduidelijks prevelde over het redden van ‘sociale dingen’, kan Vandenbroucke achter dit akkoord staan.
In zijn recente Oxford-lezing brak Vandenbroucke een lans voor pure ‘compassie’. Dat zal van pas komen.
Dieper in de penarie
Toch wacht hem geen eenvoudige taak. Hij moet nu op zoek naar maar liefst 1,9 miljard euro bij 100.000 langdurig zieken. Daarmee doet hij op zijn eentje minstens een vijfde van de inspanningen. Die worden op 9,2 miljard geraamd, maar daar zit nog wel wat lucht in. Die speling is er veel minder bij de doelstelling van de langdurig zieken zelf.
Ongetwijfeld valt er best wel wat geld te rapen bij de uitkeringstijgers in Wallonië, Brussel en Vlaanderen. Maar het kan niet anders of er zullen accidenten gebeuren. Mensen die al diep in de penarie zitten zullen er nu nog dieper worden ingeduwd. In zijn recente Oxford-lezing brak Vandenbroucke een lans voor pure ‘compassie’. Dat zal van pas komen.
Vier gemiste deadlines
Puur politiek is dit een grote overwinning voor Bart De Wever. Met zijn empathische toon versterkt hij ook de gravitas van zijn ambt. Die versterking komt geen moment te vroeg, na de vier gemiste deadlines van de laatste weken. Bij elke zogezegd ‘ultieme’ deadline die overschreden werd, verloor de premier een beetje van zijn glans.
Het is ironisch dat de man die voor dat dreigende kredietverlies tekende vandaag de lachende derde is. De laatste weken wezen alle coalitiepartijen, behalve eentje, uiteindelijk naar één man: Georges-Louis Bouchez. En precies die man kan vandaag zeggen dat hij zijn beloften – geen btw-verhoging, geen indexsprong – grotendeels heeft gehouden. Het doet hem niks dat hij daarmee bijwijlen roder klonk dan Vandenbroucke zelf.
Karma in de Wetstraat
Nu De Wever de MR-voorzitter uiteindelijk over de streep heeft getrokken, boekt hij een overwinning op de populistische onverzettelijkheid, waarmee het altijd makkelijk scoren is vanuit een partijhoofdkwartier. Dat weten voormalige partijbonzen die hun duivels hebben ontbonden tijdens de regering-Michel maar al te goed.
Zou Bart De Wever zijn vroegere zelf herkend hebben in de MR-voorzitter? En zou hem dat geholpen hebben om GLB te overtuigen? Karma in de Wetstraat, het is een dingetje.
